Teoria uczenia się egzystencjalnego i transformatywnego : możliwości wykorzystania wiedzy andragogicznej w praktyce coachingowej

• Autorzy: Marcin Muszyński , Monika Wrona
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorzy przedstawiają założenia teorii uczenia się egzystencjalnego autorstwa Petera Jarvisa oraz teorii uczenia się transformatywnego Jacka Mezirowa, które następnie stały się punktem wyjścia do rozważań nt. coachingu z perspektywy każdej z koncepcji. Uważa się, że swoistość danej dyscypliny naukowej, w tym przypadku andragogiki, determinuje sposób recepcji wiedzy, dlatego też uznano za ważne nie tylko wskazanie miejsca pochodzenia tych teorii, ale także naszkicowanie mapy różnych podejść teoretycznych. Na tej podstawie autorzy proponują spojrzenie na coaching przez pryzmat specyfiki procesu uczenia się. (abstrakt oryginalny)

EN

In this text a set of assumptions of existential learning by Peter Jarvis and transformative learning by Jack Mezirow have been presented. They are a starting point for further analysis about coaching in the perspective of each theory. It is believed that individual nature of scientific discipline, in this case Andragogy, determine the way of knowledge reception, therefore it is important where do these theories come from, hence the mapping of different theoretical approaches in Andragogy with well documented history of research is shown. On this basis, the authors propose the prospect of seeing coaching through the learning process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Proces uczenia się; Uczenie się; Coaching; Andragogika

EN

Learning process; Studying; Coaching; Andragogy

• Czasopismo: Coaching Review
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1
• Strony: 30--59

Twórcy

autor

Marcin Muszyński

• Uniwersytet Łódzki

autor

Monika Wrona

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Alheit, P. (1992). The biographical approach to adult education. W: W. Mader (red.), Adult education in the Federal Republic of Germany. Scholarly approaches and professional practice. Vancouver: University of British Columbia.
• Berlin, I. (2000). Cztery eseje o wolności. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Blumer, H. (2006). Implikacje socjologiczne myśli George'a Herberta Meada. W: A. Jasińska--Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki i M. Ziółkowski, Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Brockett, R.G. i Hiemstra, R. (1991). Self-direction in adult learning. Perspectives on theory, research, and practice. London-New York: Routledge.
• Bruner, J. (1990). Acts of meaning. Cambridge: Harvard University Press.
• Byczewska, K. (2012). Związek potrzeb edukacyjnych seniorów z mądrością w rozumieniu Paula Baltesa. W: E. Dubas i A. Wąsiński, (red.), Edukacyjna przestrzeń starości. Wybrane konteksty refleksji i badań. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• Chmielecka, M. (2010). Coaching w kształceniu liderów. W: S.M. Kwiatkowski i J.M. Michalak (red.), Przywództwo edukacyjne w teorii i praktyce. Warszawa: FRSE.
• Czarkowska, L.D. (2014). Wprowadzenie. W: L.D. Czarkowska (red.), Coaching transformacyjny jako droga ku synergii. Warszawa: Poltext.
• Czerniawska, O. (2005). Wydarzenia globalne i osobiste starszego pokolenia Polaków w świetle badań biograficznych. W: S. Steuden i M. Marczuk (red.), Starzenie się a satysfakcja z życia. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Cox, E. (2006). An adult learning approach to coaching. W: D. Stober i A. Grant (red.), Evidence based coaching handbook. Hoboken NJ: John Wiley & Sons.
• Dilts, R. (2003). From coach to awakener. California: Meta Publications.
• Dilts, R. (2006). Od przewodnika do inspiratora. Warszawa: Wydawnictwo PINLP.
• Dominice, P. (2006): Uczyć się z życia. Łódź: Wydawnictwo WSHE.
• Dubas, E. (2005). Dorosłość w edukacyjnym paradygmacie, czyli dorosłość jako edukacyjny okres życia człowieka. W: M. Podgórny (red.), Człowiek na edukacyjnej fali. Współczesne konteksty edukacji dorosłych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Dubas, E. i Świtalski, W. (red.) (2011a). Uczenie się z (własnej) biografii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas, E. i Świtalski, W. (red.) (2011b). Uczenie się z biografii Innych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas, E. (2014). Ja przez całe życie nie przeczytałem książki... Nietypowa biografia edukacyjna - uczenie się "poza" książką. W: E. Dubas i J. Stelmaszczyk (red.), Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Elkjaer, B. (2000). The continuity of action and thinking in learning. Re-visiting John Dewey. Outlines. Critical Social Studies, 2.
• Engeström, Y. (1987). Learning by expanding. An activity-theoretical approach to developmental research. Helsinki: Orienta-Konsultit.
• Gallwey, T.W. (2000). The inner game of work. New York: Random House.
• Gardner, H. (1983). Frames of mind. The theory of multiple intelligences. New York: Basic Book.
• Garrison, D.R. (1987). Self-directed and distance learning: Facilitating self-directed learning beyond the institutional setting. International Journal of Lifelong Education, 6(4). http://dx.doi.org/10.1080/0260137870060404
• Gilligan, S. i Dilts, R. (2010). W podróży bohatera. Zasady i procesy życia pełnego sensu i znaczenia. Coaching Review, 1.
• Golonka-Legut, J. (2012). Indywidualne doświadczenie życiowe obszarem uczenia się człowieka dorosłego. W: W. Jakubowski (red.), Kultura jako przestrzeń edukacyjna. Współczesne obszary uczenia się osób dorosłych. Kraków: Impuls.
• Grobler, A. (2008). Metodologia nauk. Kraków: Wydawnictwo Aureus-Wydawnictwo Znak.
• Gray, D.E. (2006). Executive coaching. Towards a dynamic alliance of psychotherapy and transformative learning process. Management Learning, 34(4).
• Grow, G. (1991). Teaching learners to be self- directed. Adult Education Quarterly, 41(3). http://dx.doi.org/10.1177/0001848191041003001
• Heron, J. (1992). Feeling and personhood. Psychology in another key. London: Sage.
• Illeris, K. (2009). Contemporary theories of learning. Learning theorists... in their own words. New York: Routledge.
• Illeris, K. (2006). Trzy wymiary uczenia się. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Jarvis, P. (2001). Learning in later life. An introduction for educators and carers. London: Kogan Page.
• Jarvis, P. (2006). Towards a comprehensive theory of human learning. London-New York: Routledge.
• Jarvis, P. (2009a). Learning to be a person in society. London-New York: Routledge.
• Jarvis, P. (2009b). Learning to be a person in society. Learning to be me. W: K. Illeris (red.), Contemporary theories of learning. Learning theorists... in their own words. London-New York: Routledge.
• Kargul, J. (2005). Obszary pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Kegan, R. (2009). What "form" transforms? A constructive developmental approach to transformative learning. W: K. Illeris (red.), Contemporary Theories of Learning. Learning Theorists in their Own Words. Oxon, U.K.: Routledge Publishing.
• Knowles, M. (1975). Self-directed learning. A guide for learners and teachers. Chicago: Follett.
• Kolb, D.A. i Fry, R. (1975). Toward an applied theory of experiential learning. W: C. Cooper (red.), Theories of group process. London: Wiley.
• Kroll, B.M. (1978). Cognitive Egocentrism and the Problem of Audience Awareness in Written Discourse. Research in the Teaching of English, 12(3).
• Lave, J. i Wenger, E. (1991). Situated learning. Legitimate peripheral participation. Cambridge: Cambridge University Press. http://dx.doi.org/10.1017/CBO9780511815355
• Locraft Cuddapah, J. (2005). Exploring first-year teacher learning through the lens of Mezirow's transformative learning theory, nieopublikowana praca doktorska. Teacher's College Columbia University, New York NY.
• Malewski, M. (2010). Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andra-gogice. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Maziarz, Cz. (1965). Proces samokształcenia. Warszawa: Wyd. PZWS.
• McClusky, H.Y. (1963). The course of the adult life span. W: W.C. Hallenbeck (red.), Psychology of Adult. Adult Education Association of the U.S.A, Chicago.
• McClusky, H.Y. (1970). An approach to a differential psychology of the adult potential. W: S.M. Grabowski (red.), Adult learning and instruction. ERIC Clearinghouse on Adult Education, Syracuse, NY.
• Marczuk, M. (1986). Uczenie się dorosłych. W: K. Wojciechowski (red.), Encyklopedia oświaty i kultury dorosłych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Merriam, S.B. i Caffarella, R.S. (1999). Learning in adulthood. A comprehensive guide. San Francisco CA: Jossey-Bass Publishers.
• Mezirow, J. (1991). Transformative dimensions of adult learning. San Francisco: Jossey-Bass.
• Mezirow, J. (1997). Transformative learning. Theory to practice. W: P. Cranton (red.), New directions for adults and continuing education. Wiley Online Library.
• Mezirow, J. (2000). Learning to think like an adult. Core concepts of transformation theory. W: J. Mezirow i in., Learning as transformation. Critical perspectives on a theory in progress. San Francisco CA: Jossey-Bass.
• Mezirow, J. (2009). An overview on transformative learning. W: K. Illeris (red.), Contemporary Theories of learning. Learning theorists... in their own words. London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.
• Mullen, C.A. i Fletcher, S.J. (2012). The SAGE Handbook of Mentoring and Coaching in Education. London: Sage.
• Muszyński, M. (2009). O metodzie sokratejskiej czyli o metodzie krytycznego myślenia we współczesnej edukacji dorosłych. W: A. Fabiś i B. Cyboran (red.), Dorosły w procesie kształcenia. Bielsko-Biała- Zakopane: Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej.
• Nowak, S. (2008). Metodologia badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Planck, M. (1970). Jedność fizycznego obrazu świata. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Pleskot-Makulska, K. (2008). Teoria uczenia się transformatywnego autorstwa Jacka Mezirowa. Rocznik Andragogiczny.
• Podgórny, M. (2012). Coaching - nowa przestrzeń edukacji dorosłych. W: W. Jakubowski (red.), Kultura jako przestrzeń edukacyjna. Współczesne obszary uczenia się osób dorosłych. Kraków: Impuls.
• Reber, A. i Reber, E. (2008). Słownik psychologii. Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Rubacha, K. (2006). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski (red.), Pedagogika, T.1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sammut, K. (2014). Transformative learning theory and coaching. Application in practice. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring, Special Issue 8.
• Sartre, J.P. (2001). Problem bytu i nicości. Egzystencjalizm jest humanizmem. Warszawa: De Agostini.
• Skibińska, E. (2006). Mikroświaty kobiet, relacje autobiograficzne. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Stelmaszczyk, J. (2012). The memories of school over three generations in Poland - an announcement from the study. W: E. Dubas i M. Friese (red.), Learning in Life Stream. The Selected Aspects of Andragogy and Vocational Pedagogy in a German and Polish Perspective. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Strelau, J. (2007). Psychologia. Podręcznik akademicki - Podstawy psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Sulik, M. (2012). Znaczenia edukacji ustawicznej w percepcji studentów - refleksje z badań. W: M. Olejarz (red.), Dyskursy młodych andragogów. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
• Świeży, M. (2013). Poziomy zmiany: zakres pracy i kwalifikacje w coachingu dla menedżerów. W: L.D. Czarkowska (red.), Leadership Coaching jako odpowiedź na wyzwania współczesnego świata. Warszawa: Poltext.
• Szacki, J. (2002). Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sztompka, P. (1985). Teoria socjologiczna końca XX wieku. Wstęp do wydania polskiego. W: J.H. Turner, Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szymczak, M. (1979). Słownik języka polskiego, T.2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Tabor, U. (2011). Zagadnienie "zmiany" a możliwości wykorzystania coachingu w edukacji dorosłych. Rocznik Andragogiczny.
• Tennant, M. (2012). The learning self. Understanding the potential for transformation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Tough, A. (1971) The adult's learning projects. A fresh approach to theory and practice in adult learning. Toronto: OISE.
• Turner, J.H. (2006). Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Usher, R. (1992). Experience in adult education. A postmodern critique. Journal of Philosophy of Education, 26(2). http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-9752.1992.tb00281.x
• Vickers, A. i Bavister, S. (2005). Coaching. Zarabianie przez rozmawianie. Nowa ścieżka kariery dla ludzi, którzy lubią ludzi. Gliwice: Helion.
• Wawrzyniak, J. (2009). Oblicza starości. Biografia jako źródło czynników adaptacyjnych. Łodź: Wydawnictwo AHE.
• Wąsiński, A. (2007). Autokreacja w perspektywie personalno-egzystencjalnej. W: K. Krasoń i B. Mazepa-Domagała (red.), Oblicza sztuki dziecka. W poszukiwaniu istoty ekspresji. Katowice-Mysłowice: Wydawnictwo GWSP.
• Wegner, E. (1998). Communities of practice. Learning, meaning, and identity. Cambridge: Harvard University Press.
• West, L., Alheit, P., Anderson, A.S. i Merrill, B. (red.) (2007). Using Biographical and Life History Approaches in the Study of Adult and Lifelong Learning. European Perspectives. New York: Peter Lang.
• Withnall, A. (2006). Exploring influences on later life learning. International Journal of Lifelong Education, 25(1).
• Whitworth, L., Kimsey- House, K., Kimsey-House, H. i Sandahl, P. (2010). Coaching koak-tywny. Umiejętności wspierające sukces klienta. Warszawa: Wolters Kluwer Business.
• Witkowski, T. (2006). Teoria i praktyka NLP w oczach psychologa społecznego. Nauka, 4.
• Witkowski, T. (2009). Zakazana psychologia. Wrocław: Moderator.
• Wrona, M. (2014). Coaching w edukacji zawodowej. W: J. Moos i M. Kułak (red.), Przemiany w edukacji zawodowej w kontekście relacji szkoła - rynek pracy, cz. 1. Łódź: ŁCDNiKP.
• Ziehe, T. (2009). Normal learning problems' in youth. W: K. Illeris (red.), Contemporary theories of learning. Learning theorists in their own words. Oxon, U.K: Routledge Publishing.