Porządek międzynarodowy : parametry zmiany

• Autorzy: Adam Daniel Rotfeld

Warianty tytułu

International Order : Parameters of Change

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pozimnowojenny porządek opierał się na założeniach, że wszystkie państwa będą respektować uzgodnienia zawarte w aktach prawnomiędzy-narodowych i politycznych. Fundamentem tego ładu miała być wspólnota wartości i interesów. Były to jednak założenia złudne. Rosja, Białoruś i autorytarne reżimy w Azji Środkowej otwarcie odrzucały system wartości liberalno-demokratycznych. Zasady ustalone w procesie zapoczątkowanym w Helsinkach nie zostały przeniesione ani do prawa krajowego, ani do norm prawa międzynarodowego. (...) W tym stanie rzeczy powstaje pytanie: na czym miałaby polegać istota nowego ładu międzynarodowego? Punktem wyjścia do takich nowych uzgodnień mogłoby być przyjęcie następujących wspólnych założeń. Po pierwsze, mocarstwa musiałyby się wyrzec prawa do wyłączności w określaniu nowego porządku. Bowiem nowy porządek nie może być narzucony; powinien być wynegocjowany lub - co istotne i bardziej prawdopo-dobne - ukształtowany w procesie wzajemnego dostosowywania się państw, które wspólnie stawiają czoła nowym regionalnym wyzwaniom i ryzykom. Po drugie, należałoby przyjąć, że podstawowym celem i sensem poszukiwanego ładu międzynarodowego w okresie przyspieszonych zmian są nie tyle utrzymanie status quo i stabilizacja, ile zarządzanie zmianami i stworzenie warunków do skutecznego zapobiegania nowej wielkiej wojnie z udziałem mocarstw nuklearnych. (fragment tekstu)

EN

A new cooperative system that would reflect the complexity and interdependence of the modern world should be based on inherited peaceful transformation. It means in practice that the role of "old powers " will decrease, while the growing clout of "emerging powers " will increase. At present, a large number of players on the global stage do not accept political pluralism-neither democratic legitimacy of governance nor individual rights and freedoms. In effect, the emerging polycentric world political order is heterogeneous rather than homogenous. Mutual trust could be based not so much on establishing new institutions as creating conditions that would initiate target-oriented political dialogue and returning to the fundamental principles of international law and an agreed code of conduct. Unconventional challenges require the urgent need for adequate unconventional political and military strategies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Międzynarodowe stosunki polityczne; Polityka państwowa; Bezpieczeństwo międzynarodowe; Nowy ład międzynarodowy

EN

International political relations; State policy; International security; New international order

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 4
• Strony: 31--54

Twórcy

autor

Adam Daniel Rotfeld

Bibliografia

• H. Kissinger, World Order, New York 2014.
• R. Kuźniar, Z. Lachowski (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian. Zagrożenia - koncepcje - instytucje, Warszawa 2003.
• J. J. Mearsheimer, Back to the Future. Instability in Europe after the Cold War, "International Security" 1990, t. 15, nr 11, s. 5-56.
• J.J. Mearsheimer, Why the Ukraine Crisis Is the Wests Fault. The Liberal Delusions That Provoked Putin?, "Foreign Affairs", wrzesień-październik 2014.
• A.D. Rotfeld, New security structures in Europe: concepts, proposals and decisions, "SIPRI Yearbook" 1991, s. 585-600.
• R Hassner, Beyond the Three Traditions. The Philosophy of War and Peace in Historical Perspective, "International Affairs" 1994, t. 70, nr 4.
• S. Huntington, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt światowego ładu, Warszawa 1997.
• M. Singer, A. Wildavsky, The Real World Order: Zones of Peace/Zones of Turmoil, New York 1993.
• A.D. Rotfeld, The fundamental change and the new security agenda, "SIPRI Yearbook" 1992, s. 1-8.
• A.D. Rotfeld, The new security environment, "SIPRI Yearbook" 1993, s. 2.
• A.D. Rotfeld, Bezpieczeństwo Euro-Atlantyckie. Ciągłość i zmiana, Warszawa 2013.
• J.M. Fiszer (red.), System euroatlantycki i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnym świecie. Miejsce i rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa, Warszawa 2013.
• A.D. Rotfeld, Europejski system bezpieczeństwa in statu nascendi, Warszawa 1990, s. 205.
• A. Bloed (red.), Conference on Security and Co-Operation in Europe. Analysis and Statements 1972-1993, Dordrecht-Boston-London 1993, s. 1337.
• K. Remczukow, Wałdajsko-Fultonskoje wystuplenije Władimira Putina podtwierdiło chudskije ożydanija, "Niezawisimaja Gazieta" z 27 października 2014 r.
• T. Flockhart i in., Liberal Order in a Post-Western World, Washington 2014.
• I.J. Jurgens i in. (red.), Architiektura jewroatłanticzeskoj biezopasniosti, Moskwa 2009.
• A.A. Dynkin, I.S. Iwanow (red.), Jewroatłanticzeskoje prostranstwo biezopasnosti, Moskwa 2011.
• P. Buhler, O potędze w XXI wieku, tłum. G. Majcher, Warszawa 2014, s. 494.
• Ch. A. Kupchan, No One 's World: The West, the Rising Rest, and the Coming Global Turn, Oxford 2012.
• Ch. A. Kupchan,, Reordering Order: Global Change and the Need for a New Normative Consensus [w:] T. Flockhart i in., Liberal Order in a Post-Western World, Washington 2014.
• K. Demirjian, M. Birnbaum, Russia's Putin Blames U.S. for Destabilizing World Order, "The Washington Post" z 24 października 2014 r.
• M. McFaul, S. Sestanovich, Faulty Powers. Who Started the Ukraine Crisis?, "Foreign Affairs", listopad-grudzień 2014 r.
• J. Kornblum, Ukraine and the West. The West Never Intended to Humiliate Russia, "Frankfurter Allgemeine Zeitung" z 30 marca 2014 r., s. 11.
• J. Kornblum, Clowns Can't Save the Old World Order, "Welt am Sonntag" z 7 września 2014 r.
• Putin walczy o duszę Rosji. Rozmowa z A.D. Rotfeldem, "Gazeta Wyborcza" z 26 marca 2014 r.
• Wales Summit Declaration issued by the Heads of State and Government of the North Atlantic Council in Wales, Newport, 5 września 2014 r.