Dylematy państwa status quo : nowa kwestia niemiecka w Europie

• Autorzy: Piotr Buras

Warianty tytułu

New German Question in Europe

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Za wcześnie jeszcze, by przesądzać, czy rok 2014 przyniesie trwały przełom w niemieckiej polityce zagranicznej. Oznak, że był to czas ważny, z pewnością nie brakuje. Zaowocował licznymi publicznymi wystąpieniami przywódców politycznych apelujących o większą aktywność i odpowiedzialność Niemiec na arenie międzynarodowej; odważnymi opracowaniami think tanków, zarysowującymi, jak miałoby to wyglądać w praktyce; zainicjowaną przez niemiecki MSZ niemiecką i europejską dyskusją o między-narodowej roli Berlina. Przede wszystkim jednak zaznaczył się kryzysem geopolitycznym na wschodzie Europy, który w wieloraki sposób wstrząsnął Niemcami. Ale wagę zmian w niemieckiej polityce zagranicznej można rozpoznać dopiero wtedy, gdy spojrzy się na nie pod kątem trwającej od kilku lat erozji przesłanek, na których opierała się jej doktryna, budowana mozolnie po 1990 г., choć nigdy ostatecznie nieukończona, ani też oficjalnie nieogłoszona. Najpierw kryzys euro, a potem konflikt rosyjsko-ukraiński obnażyły słabości założeń tej doktryny i stały się źródłem przewartościowań, których skala w dalszym ciągu jest sprawą otwartą. Dylematy, wobec których stają dzisiaj Niemcy, stanowią o "nowej kwestii niemieckiej" w Europie. Wbrew rozpowszechnionej opinii nie można jej utożsamiać z narodzinami "niemieckiej Europy". Pod wieloma względami jest ona wręcz jej zaprzeczeniem. Istota "nowej kwestii niemieckiej" polega na tym, że kraj, jak bodaj żaden inny przywiązany do status quo, zmuszony jest przejąć przywództwo w przezwyciężaniu istniejących struktur i budowaniu nowego porządku europejskiego, zarówno wewnątrz UE, jak i w jej relacjach zewnętrznych. (fragment tekstu)

EN

In the past the basic issue at the core of the German question was that Germany had not been able to come to terms with its status quo. It wanted either a better place in the sun, more living space (Lebensraum, as it was called during the Nazi era), or merely national unity, justice, andfreedom-in a peaceful way. For Germany to achieve any of those goals, Europe 's political framework would have had to be changed completely. But today, the opposite is true. Since the end of the last century, Germany has settled in so well into the status quo that its role in European and foreign politics has evolved. However, the euro crisis and the Russian crisis have undermined the foundations of this status quo and as a result have raised a new German question. The country that has shaped the status quo and has adjusted to it as no other has now faces the challenge of overcoming the status quo. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Międzynarodowe stosunki polityczne; Polityka państwowa; Kryzys gospodarczy; Nowy ład międzynarodowy; Organizacje eksperckie; Kryzys euro

EN

International political relations; State policy; Economic crisis; New international order; Think tanks; Euro crisis

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 4
• Strony: 111--144

Twórcy

autor

Piotr Buras

• Europejska Rada Spraw Zagranicznych

Bibliografia

• J. Gauck, Deutschlands Rolle in der Welt: Anmerkungen zu Verantwortung, Normen und Bundnissen, referat na 50. Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, 31 stycznia 2014 r., www.bundespraesident.de
• www.nato.diplo.de
• www.auswaertiges-amt.de
• New Power, New Responsibility: Elements of a German Foreign and Security Policy for a Changing World, Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP) and the German Marschall Fund of the United States, 2013, www.gmfus.org.
• German foreign policy - a controversial discussion, "Review 2014 - Aussenpolitik Weiter Denken", blog Th. Baggera, 7 kwietnia 2014 r., www.review2014.de.
• T.G. Ash, Im Namen Europas. Deutschland und der geteilte Kontinent, Frankfurt am Main 1995.
• T.G. Ash, The New German Question, "New York Review of Books" z 15 sierpnia 2013 r.
• Ph. Zelikow, C. Rice, Germany Unified and Europe Transformed: A Study in Statecraft, Harvard 1995.
• W. Ischinger, Greater Expectations: The Berlin Republic and Its International Capacity for Action, "IP Journal" z 15 października 2013 r., https://ip-journal.dgap.org.
• W. Ischinger, A Love Affair with the Status Quo: Time to Wake Up, Germany, "Spiegel Online" z 6 lipca 2011 r., www.spiegel.de.
• S.F. Szabo, Na rozstaju dróg. Kryzys w stosunkach niemiecko-amerykańskich, Warszawa 2006.
• G. Hellmann, Wider die machtpolitische Resozialisierung der deutschen A ussenpolitik, "WeltTrends" 2004, nr 42, s. 79-88.
• P. Buras, Dokąd prowadzi "niemiecka droga"? O polityce zagranicznej Niemiec 2001-2004, Wrocław 2005.
• S. Bierling, Vormacht wider Will en. Deutsche Aussenpolitik von der Wiedervereinigung bis zur Gegenwart, Munchen 2014, s. 270.
• H. Kundnani, Germany as a Geo-economic Power, "The Washington Quarterly" 2011, t. 34, nr 3, s. 31-45.
• H. Kundnani, The German Paradox, New York-London 2014.
• S. Płóciennik, Skuteczny, ale trudny Czy niemiecki model może być wzorem dla Europy?, Raport specjalny EFNI, 2013, http://efni2013.efni.pl.
• S. Dullien, A German Model for Europe?, ECFR "Policy Brief, lipiec 2013 r., www.ecfr.eu.
• U. Speck, Power and Purpose: German Foreign Policy at a Crossroads, Carnegie Europe, 3 listopada 2014 r., http://camegieeurope.eu.
• H.W. Maull, Deutsche Aussenpolitik: zwischen Selbstiiberschdtzung und Wegducken, "GIGA Focus" 2014, nr 1, s. 7, www.giga-hamburg.de.
• G. Rachman, Zero-sum World: Politics and Prosperity after the Crash, London 2010, s. 254.
• Ch. Kupchan, No One 's World: The West, The Rising Rest and the Coming Global Turn, New York 2012.
• S. Dennison і in., Why Europe Needs a Global Strategy, "ECFR Policy Brief z 27 listopada 2013 r., www.ecfr.eu.
• S. Meister, Germany Will Play Decisive Role in Ukraine, "The Moscow Times" z 29 września 2014 r., www.themoscowtimes.com.
• J. Janning, Germany Then and Now, Commentary, ECFR, 11 listopada 2014 r., www.ecfr.eu.
• P. Buras, Muzułmanie i inni Niemcy. Republika berlińska wymyśla nowo, Warszawa 2011.
• J. Pisani-Ferry, The Euro Crisis and Its Aftermath, Oxford 2014, s. 51.
• P. Welter, Amerika kritisiert deutsche Wirtschaftspolitik scharf, "Frankfurter Allgemeine Zeitung" z 31 października 2013 r.
• A. Galio, ECВ QE Will not Make Europe a Good Investment, "Financial Times" z 7 stycznia 2015 r., www.ft.com.
• J. Springford, S. Tilford, Why Germany's Trade Surplus Is Bad for the Eurozone, "CER Bulletin" grudzień 2013 / styczeń 2014 r., nr 93, www.cer.org.uk.
• M. Schieritz, The Power of Ideas: Why Germany Is So Different and What It Means for the World, GMF, "The EuroFuture Project", Paper Series, wrzesień 2013 r., www.gmfus.org.
• Ph. Legrain, European Spring: Why Our Economies and Politics Are in a Mess - and How to Put Them Right, Philippe Legrain, 2014.
• D. Schwarzer, Warten auf den nächsten Knall. Ohne institutionelle Reformen droht der Eurozone ein verlorenes Jahrzehnt, "Internationale Politik" 2015, m 1, s. 54-55.
• W. Mussler, Junckers politische Kommission, "Frankfurter Allgemeine Wirtschaft", 5 stycznia 2015 r., www.faz.net.
• V. Pop, Germany stops accumulating fresh debt, "EU Observer" z 13 stycznia 2015 r., https://euobserver.com.
• S. Bulmer, W.E. Paterson, Germany as the EU's Reluctant Hegemon? Of Economic Strengths and Political Constraints, "Journal of European Public Policy" 2013, t. 20, nr 10, s. 1387-1405.
• S.R Szabo, Germany's Commercial Realism and the Russia Problem, "Survival" 2014, t. 56, nr 5, s. 118.
• A. Kwiatkowska-Drożdż, Niemcy wobec Rosji: powiązania - tak, zbliżenie - nie, "Punkt Widzenia" 2014, nr 39, www.osw.waw.pl.
• S. Meister, Reframing Germany 's Russia Policy - Opportunity for Europe, "ECFR Policy Brief 2014, www.ecfr.eu.
• P. Buras, Między europeizacją a Gazpromem. Niemcy, Rosja i bezpieczeństwo energetyczne, "Raporty i Analizy" 2008, nr 7, www.csm.org.pl.
• B. Ulrich, Wie Putin spaltet, "Die Zeit" z 10 kwietnia 2014 r.
• RW. Steinmeier, Verflechtung und Integration, "Internationale Politik" 2007, nr 3, s. 8.
• Antrag der Fraktionen der CDU/CSU und FDR Durch Zusammenarbeit Zivilgesellschaft und Rechtsstaatlichkeit in Russland starken, Deutscher Bundestag 17. Wahlperiode, Drucksache 17/11327, http://dip21.bundestag.de.
• V. Perthes, M. Kaim, Letter from Berlin, Carnegie Europe, 9 stycznia 2015 r., http://carnegieeurope.eu.
• ARD Deutschlandtrend, infrastest dimap, maj 2014 r., www.infratest-dimap.de.
• S. Szabo, Germany Faces tough Choices on Russia, "GMF Blog", 11 grudnia 2013 r., http://blog.gmfus.org.
• J. Dempsey, Das Phdnomen Merkel Deutschlands Macht und Möglichkeiten, Hamburg 2013.
• A. Rinke, How Putin Lost Berlin, "IР Journal" z 29 września 2014 r., https://ip-journal.dgap.org.
• T. Gutschker, Steinmeiers neue Ostpolitik, "Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung" z 5 kwietnia 2014 r.
• P. Buras, Has Germany sidelined Poland in Ukraine crisis negotiations?, "ECFR Commentary" z 27 sierpnia 2014 r., www.ecfr.eu.
• A. Wierzbowska-Miazga, M. Menkiszak, Rosja wobec Ukrainy: dywersja i dyplomacja, "Analizy OSW", 8 maja 2014 r., www.osw.waw.pl.
• Angela Merkel zunehmend frustriert: Władimir Putin wird zum strategischen Gegner, 26 listopada 2014 r., www.n24.de.
• Przemówienie kanclerz A. Merkel, "Zeit Online", 17 listopada 2014 r., www.zeit.de.
• Przemówienie ministra spraw zagranicznych F. W. Steinmeiera na Uralskim Uniwersytecie Federalnym w Jekaterynburgu: "Deutsche und Russen - Vergangenheit, Gegenwart, Zukunft", 9 grudnia 2012 r., www.auswaertiges-amt.de.
• S. Wagstyl, Strong links with Russia are putting Angela Merkel 's softly-softly policy to the test, "Financial Times" z 5 sierpnia 2014 r.
• S. Hailing, S. Stewart, Ukraine-Konflikt: Zeit für Stufe 3 der Sanktionen gegen Russland, "Tagesspiegel" z 20 czerwca 2014 r., www.tagesspiegel.de.
• S.F. Szabo, Germany's Commercial Realism and the Russia Problem, "Survival" 2014, t. 56,nr5,s. 117.
• Merkel keeps tough line on Russia sanctions, "EuObserver", 9 stycznia 2015 r., https://euobserver.com.
• H. Rossbach, Das Who's Who der deutschen Russland-Investoren, "Frankfurter Allgemeine Zeitung" z 24 marca 2014 r.
• H. Krause, "Made in China" - statt Germany, 26 listopada 2014 r., www.tagesschau.de.
• BASF und Gazprom stoppen Milliarden-Geschaft, "Frankfurter Allgemeine Zeitung" z 18 grudnia 2014 r., www.faz.net.
• Ukraine Crisis Exposes Gaps between Berlin and NATO, "Spiegel Online" z 4 lipca 2014 r., www.spiegel.de.
• NATO Foreign Ministers announce interim Spearhead Force, 2 grudnia 2014 r., www.nato.int.
• Merkel sagt Poroschenko deutsche Untersttitzung zu, "Die Welt" z 5 czerwca 2014 r., www.welt.de.
• Deutschland gibt der Ukraine Kreditgarantie, "Frankfurter Allgemeine Zeitung" (online) z 7 stycznia 2015 r., www.faz.net.
• K. Voigt, A New Phase of Russia and Ostpolitik Has Begun, AICGS Commentary, 23 października 2014 r., www.aicgs.org.
• J. Techau, The Right Kind of German Leadership for Europe, 28 października 2014 r., http://carnegieeurope.eu
• Einmischen oder zuruckhalten? Ergebnisse einer reprasentativen Umfrage von TNS Infratest Politikforschung zur Sicht der Deutschen aufdie Aufienpolitik, Korber-Stiftung 2014, www.koerber-stiftung.de.
• M. Sattar, Der deutsche Graben, "Frankfurter AUgemeine Zeitung" z 20 maja 2014 r.
• ARD-Deutschlandtrend, kwiecień 2014 r., infratest-dimap, www.infratest-dimap.de.
• H. Kundnani, Leaving the West Behind: Germany Looks East, "Foreign Affairs", styczeń-luty 2015 r.
• H. Wefing, Der Bruch, "Die Zeit" z 31 października 2013 r.
• К. Brenke, S. Junker, Zunehmende Diversifizierung der deutschen Warenexporte"DIW Wochenbericht" 2013, nr 10.
• Т. Petersen, Der Groll über den großen Bruder, "Frankfurter Allgemeine Zeitung" z 17 września 2014 r.
• A. Rettman, US to close 15 military bases in Europe despite Russia crisis, "EUObsverver", 9 stycznia 2015 r., https://euobserver.com.