Fizjokratyzm oczyma polskich przedstawicieli myśli polityczno-prawnej

• Autorzy: Maciej Indan-Pykno

Warianty tytułu

Physiocratism in the Eyes of Polish Representatives of Political and Legal Thought

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule omówiono założenia francuskiego fizjokratyzmu, z wyraźnym akcentowaniem ziemi jako źródła bogactwa społecznego. Podstawą produkcji była ziemia, a zaniedbane rolnictwo wymagało natychmiastowej interwencji. Dlatego też fizjokratyzm przyjął się przede wszystkim w polskich kręgach postępowych, w których głośno mówiono o potrzebie unowocześnienia rolnictwa oraz potrzebie dania możności usamodzielnienia się gospodarstw chłopskich. Postulując likwidację pańszczyzny, polscy fizjokraci domagali się wprowadzenia oczynszowania chłopów. Pośród licznych propozycji zmian, duże znaczenie odegrał całościowy, reformatorski program społeczno-gospodarczy przedstawiony przez Antoniego Popławskiego, dla którego wolność włościan była nie tylko postulatem stricte ekonomicznym, ale również moralnym warunkiem realizacji sprawiedliwości społecznej. (fragment tekstu)

EN

The paper discusses physiocracy from the polish political thought point of view. First of all I tried to describe this economic theory developed by a Physiocrats, people who believe that the wealth of nations was derived solely from the value of "land agriculture" or "land development". Discussed movement was particularly dominated by Francais Quesnay. His most significant contribution of the Physiocracy was the emphasis on productive work as a source of national wealth. He explains also the role of private property, individualism and laissez-faire. This arguments were analyze by polish thinkers such as Antoni Poplawski, Hugon Kollataj or Hieronim Stroynowski. Some of them create their own theories connecting with physiocracy theory, some of them only try to develop, created already theory, on the polish land. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Fizjokratyzm; Historia myśli politycznej; Dobrobyt społeczny; Rolnictwo

EN

Physiocracy; History of political thought; Social welfare; Agriculture

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2011
• Tom: 58
• Numer: nr 2
• Strony: 117--130

Twórcy

autor

Maciej Indan-Pykno

Bibliografia

• Blaszke M., Obraz i naprawa Rzeczypospolitej w myśli społeczno-politycznej fizjokratyzmu Baudeau i Le Mercier de la Riviere, Warszawa 2000
• Borkowska-Bagieńska E., Zbiór praw sądowych Andrzeja Zamoyskiego, Uniwersytet im. Adama Mickiweicza w Poznaniu, seria "Prawo", nr 124, Poznań 1986
• Chaunu P., Cywilizacja wieku Oświecenia, przekład z francuskiego E. Bąkowska, Warszawa 1989.
• De l`application de la méthode histique à l`histoire des doctrines économiques à propos des physiocrates. Extrait de la revue de synthése historrique, Année 1911, Paris
• Francois Quesnay et la Physiocratie, Le dront naturel, t. II, Paryż 1958
• Gide K., Historia doktryn ekonomicznych od fizjokratów do czasów najnowszych, współautor Rist K., przeł. M. Kwiatkowski, t. 1, Warszawa 1920
• Glapiński A., Meandry historii ekonomii. Między poezją a matematyką, Warszawa 2006
• Kołłątaj H., Porządek fizyczno-moralny czyli nauka o należytościach i powinnościach człowieka wydobytych z praw wiecznych, nieodmiennych i koniecznych przyrodzenia, t. I, Kraków 1810
• Kukuła A. J., Hieronim hrabia Stroynowski, prawnik - ekonomista - fizjokrata, Lublin 2009
• Lityńska A., Idee fizjokratyczne w twórczości profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, [w:] J. Rosicka, Physiocracy Yesterday and Today. Economy - Philosophy - Politics, Kraków 1996
• Locke J., Dwa traktaty o rządzie, przeł. Z. Rau, Warszawa 1992
• Ogonowski Z., Locke, Warszawa 1972
• Pietkiewicz Z., Franciszek Quesnay (1694-1774). Wstęp [do:] Franciszek Quesnay. Pisma wybrane, Warszawa 1928
• Polski fizjokratyzm oraz idee protekcjonistyczne XVIII i XIX wieku, pod. red. U. Zagóry-Jonszty, Katowice 1997
• Popławski A., O rozporządzeniu i wydoskonaleniu edukacji obywatelskiej projekt, Warszawa 1775, s. 83, cyt. za: A. Lityńska, Idee fizjokratyczne w twórczości profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, [w:] J. Rosicka, Physiocracy Yesterday and Today. Economy - Philosophy - Politics, Kraków 1996
• Popławski A., Zbiór niektórych materii politycznych, Warszawa 1774
• Quesnay F., Prawo przyrodzone, [w:] Pisma wybrane, Warszawa 1928
• Rudomina J. G., Odpowiedź na recenzyą pisma pod tytułem Żywot Hieronima Stroynowskiego rektora Cesarskiego Wileńskiego Uniwersytetu, biskupa wileńskiego w "Przyjacielu Ludu", 1839-184, nr 32.
• Stroynowski H., Nauka prawa przyrodzonego..., Warszawa 1805
• Studia z historii myśli ekonomicznej, Warszawa 1963
• Tync S., Nauka moralna w szkołach Komisji Edukacji Narodowej, Warszawa 1953
• ---