Koleje na wschodnich obszarach Niemiec w latach 1918-1939

• Autorzy: Andrzej Mielcarek

Warianty tytułu

The Railways in the Eastern Parts of Germany in the Years 1918-1939

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dynamikę zmian dwudziestolecia międzywojennego w Niemczech określiły przede wszystkim polityczne, społeczne i ekonomiczne skutki I wojny. Na wschodzie było to nowe ukształtowanie przestrzeni politycznej, które wymagało przystosowania do niego działań gospodarczych, w tym też transportu. Nastąpiły więc zmiany w podziale sieci kolejowej między dyrekcje, konieczne były porozumienia dotyczące przewozów na obszarach Górnego Śląska, dotyczące mchu tranzytowego do Prus Wschodnich. Ważnym celem politycznym i gospodarczym, realizowanym także za pośrednictwem kolei, tak w czasach Republiki Weimarskiej, jak i III Rzeszy była "pomoc dla Wschodu" (Osthilfe). Oprócz wymienionych wyżej procesów występowały też zjawiska ściślej dotyczące zmian w transporcie, a więc przede wszystkim relacje z rozwijającym się dynamicznie transportem samochodowym.(fragment tekstu)

EN

The article describes the ehanges caused to a large extent by World War I. The changes of political borders meant a new division of the network between the railway managements. Agreements with Poland were necessary concerning the transit to Eastern Prussia and the use of Upper Silesian railway. The building of several new lines and the fare policy were meant to help the eastern provinces, especially Eastern Prussia. The political and economic tasks of the railway increased during the period of Hitler. For the realization of those tasks the Reich Railways were transformed from a joint-stock company into a state company. The haulages served military purposes, the policy of economic autarky and the "help for the East" (Osthilfe). Car transport was also gaining more and more significance at that time.(author's abstract)

Słowa kluczowe

PL

Koleje dużych prędkości; Kolej na rynku transportowym

EN

High-speed rails; Railways on the transport market

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 7 Transport Historia i Współczesność
• Strony: 159--168

Twórcy

autor

Andrzej Mielcarek

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• H.-W. Scharf, Eisenbahnen zwischen Oder und Weichsel, Freiburg 1981, s. 31.
• Geschaftsbericht der Deutschen Reichsbahn 1937, Berlin 1938, s. 3, 8. (dalej cyt. Geschaftsbericht).
• P.A. Schymanietz, Die Organisation der deutschen Eisenbahnen 1835-1975, Freiburg 1977, s. 39.
• E. Kriedler, Die Eisenbahnen im Machtbereich der Achsenmachte wahrend des Zweiten Wellkrieges, Frankfurt-Zurich 1975, s. 20-21.
• Geschaftsbericht der Deutschen Reichsbahn 1936. Der Deutschen Reichbahn - Gesellschaft 1936, Berlin 1937, s. 18.
• Dziesięciolecie Polskich Kolei Państwowych 1918-1928, Warszawa 1928, s. 19.
• Cz. Łuczak, Dzieje gospodarcze Niemiec 1871 1990, t. 1 , Poznań 2004, s. 122-123, 132-133;
• J. Stanielewicz, Kolonizacja wewnętrzna na Pomorzu Zachodnim w dwudziestoleciu międzywojennym próba ratowania czy rozkładu wielkiej własności. Szlachta i ziemiaństwo polskie oraz niemieckie w Prusach i Niemczech w XVIIKXX w., W. Stępiński (red.), Szczecin 1996, s. 257, 262-264.
• S. v. Jeżewski, Die Fahrgeschwindigkeit der Schnellziige 1900-1925, AfE 1927, s. 748, 749
• R. Kohler, Die Nebenbetriebe der Deutschen Reichsbahn Gesellschaft auf dem Gebiet des Personenverkehrs, AfE 1926, s. 1256-1257.
• W. Schenkel, Der Wettbewerb zwischen Eisenbahn and Kraftwagen sowie seine Bekampfung durch die Eisenbahngesellschaften anter besonderer Beriicksichtigung der deutschen Yerhdltnisse. Oldenburg (Baden) 1930, s. 81-82.
• Geschaftsbericht der Deutschen Reichsbahn - Gesellschaft 1934, Berlin 1935, s. 58.
• H.W. Scharf, op.cit., s. 49; Wyszomirski, Strukturwandlungen in Ostpreussens Wirtschaft und Yerkehr, Archiv fur Eisenbahnwesen 1934, s. 300
• Geschaftsbericht..., op.cit., 1936, s. 9, 65, 69, 82; E. Brzosko, Rozwój transportu w Polsce w latach 1918-1939, Szczecin 1982, s. 460.
• K. Świątecki, Rozwój portu gdańskiego, Toruń 1932, s. 115-117; J. Stanielewicz, Przemiany polityczne i gospodarcze na zapleczu portu szczecińskiego w latach 1914-1945 a sytuacja handlu i żeglugi morskiej Szczecina, w: Estuarium Odry i Zatoka Pomorska w rozwoju społeczno gospodarczym Polski, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1990, s. 124-125.