Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez ruch przedsiębiorstwa (art. 435 k.c.)

• Autorzy: Andrzej Śmieja

Warianty tytułu

Liability for Damages Resulting from Company Movement, Under Art. 435 of Polish Civil Code

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu przedstawiono podstawy i przesłanki odpowiedzialności z art. 435 polskiego kodeksu cywilnego, który głosi, że odpowiedzialność ponosi ten, kto prowadzi przedsiębiorstwo na własny rachunek. Najczęściej jest to właściciel przedsiębiorstwa, chyba że przekaże on je w dzierżawę lub użytkowanie, gdyż w takim przypadku odpowiada dzierżawca (użytkownik), jako osoba uprawniona do pobierania dla siebie pożytków przynoszonych przez przedsiębiorstwo. W rachubę wchodzą tu przy tym jedynie takie przedsiębiorstwa, które cały swój ustrój opierają na wykorzystaniu wspomnianych sił, odpowiednio przetworzonych z pomocą urządzeń (silników). Z kolei ruch przedsiębiorstwa pojmuje się bardzo szeroko, utożsamiając go z całą działalnością przedsiębiorstwa. Od odpowiedzialności z art. 435 k.c. prowadzący przedsiębiorstwo może się uchylić jedynie w drodze dowodu, że wystąpiła jedna z trzech okoliczności, a mianowicie powstanie szkody nastąpiło w wyniku a) siły wyższej, b) wyłącznie z winy poszkodowanego lub c) wyłącznie z winy osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper presents grounds and evidence for adjudicating liability for claims resulting from company movement under the art. 435 of Polish Civil Code. The liability is attributed to a legal entity running the company. This typically applies to the company owner, unless the company has been subject to a lease or right-to-use agreement, in which case the liability is adjudicated to the leasee (user), as the recipient of generated benefits. The article pertains to companies basing the whole of their operation on the use of natural forces, converted into action through the use of dedicated devices (engines). Company movement, in the intention of the legislator, is broadly defined and equated to company operation in general. The liability under art. 435 can only be waived based on exonerating evidence showing that the damage in question was a) a result of force majeur, b) caused solely by the claimant's actions, or c) caused solely by actions of third parties for which the company cannot be held accountable.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kodeks cywilny; Odpowiedzialność odszkodowawcza; Przedsiębiorca

EN

Civil Code; Liability for damages; Entrepreneur

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 372 Przedsiębiorca w społecznej gospodarce rynkowej
• Strony: 390--402

Twórcy

autor

Andrzej Śmieja

• Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu; Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Bieniek G., w: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga III, t. I, red. G. Bieniek, Warszawa 2002.
• Czachórski W., w: System prawa cywilnego, t. III, cz. 2, Prawo zobowiązań - część ogólna,
• Dubis W., w: Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 5, red. P. Machnikowski, E. Gniewek, Warszawa 2013.
• Dybowski T., w: System prawa cywilnego, t. III, cz. 2, Prawo zobowiązań - część ogólna, red. Z. Radwański, Ossolineum, 1981.
• Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Odpowiedzialność cywilna prowadzącego na własny rachunek przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody (art. 435 k.c.), Warszawa 1967.
• Longchamps R., Zobowiązania, Łódź 1948.
• Nesterowicz M., w: Kodeks cywilny z komentarzem, red. J. Winiarz, t. II, Warszawa 1989.
• Olejniczak A., w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania - część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2010.
• Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania - część ogólna (wyd. 7), Warszawa 2006.
• Śmieja A., Stosunek odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 435 k.c. i art. 436 § 2 k.c., [w:] Odpowiedzialność cywilnoprawna w obrocie gospodarczym, red. A. Śmieja, Wrocław 2011.
• Śmieja A., w: System prawa prywatnego, t. VI, Prawo zobowiązań - część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
• Szpunar A., Wina poszkodowanego w prawie cywilnym, Warszawa 1971.
• Szpunar A., Wynagrodzenie szkody wynikłej wskutek wypadku komunikacyjnego, Warszawa 1976.
• Warkało W., Odpowiedzialność odszkodowawcza. Funkcje, rodzaje, granice, Warszawa 1972.
• Z. Radwański, Ossolineum, 1981, s. 611 i n.

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2014.372.30