Budowa mierników agregatowych do oceny poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego

• Autorzy: Krzysztof Kompa

Warianty tytułu

Construction of the Aggregated Indicators for the Socio-Economic Development Level Evaluation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Najbardziej znane mierniki stosowane do porównań rozwoju społeczno-gospodarczego to wskaźnik rozwoju społecznego HDI (Human Development Index) oraz wskaźnik ubóstwa społecznego HPI (Human Poverty Index); oba wykorzystywane przez ONZ. Innym miernikiem, który ma bezpośredni związek z kategorią dobrobytu ekonomicznego oraz doktryną zrównoważonego rozwoju jest wskaźnik trwałego dobrobytu ekonomicznego ISEW (Index of Sustainable Economic Welfare). Warto zauważyć, że uwzględnianie w konstrukcji miernika syntetycznego koncepcji rozwoju zrównoważonego sprawia, że należy uwzględniać w nim dodatkowe kategorie. Budowa odpowiednich wskaźników agregatowych jest otwartym problemem badawczym, a mierniki już istniejące powinny być poddawane weryfikacji i aktualizacji przy uwzględnieniu nowych koncepcji oceny poziomu rozwoju społecznego (czy dobrobytu), zasobów gromadzonych danych statystycznych oraz doświadczeń z wykorzystania istniejących wskaźników. Dlatego celem niniejszego opracowania jest próba konstrukcji miernika agregatowego, który pozwoli na porównanie krajów Unii Europejskiej. (fragment tekstu)

EN

European Union consists of 27 countries that have different cultural, political and economic background. Therefore it seems to be necessary to monitor the socio-economic development level of the member states. The aim of the paper is to construct the synthetic measure to evaluate the socio-economic development level of the European Union members, and to classify the EU countries into groups of the similar countries, in terms of the aggregated measures. The research concerns 23 states being members of the European Union in 2004 (Malta and Cyprus were excluded from the analysis). Investigation covers the period from1990 to 2006. The synthetic taxonomic measure is constructed employing 21 economic and social indicators. The broad discussion about the diagnostic variables is presented. The EU countries are classified according to the value of the taxonomic measures and Human Development Index. The results of classification obtained by applying two different aggregated measures are compared. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miara agregatowa; Rozwój społeczno-gospodarczy; Wskaźniki ubóstwa

EN

Aggregate measure; Social economic development; Poverty indicators

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 74
• Strony: 5--26

Twórcy

autor

Krzysztof Kompa

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• [1] BALCERZAK-PARADOWSKA B., "Zmiana sytuacji materialnej z powodu bezrobocia", Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1994/8.
• [2] BERBEKA J., "Poziom życia ludności a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej", Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2006.
• [3] BIAŁYNICKI-BIRULA P., "Wpływ zdrowia na kształtowanie się społecznego dobrobytu", Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2007.
• [4] BORYS T., FIEDOR B., "Operacjonalizacja i pomiar kategorii zrównoważonego rozwoju - przyczynek do dyskusji" [w:] M. Plich (red.) Rachunki narodowe. Wybrane problemy i przykłady zastosowań, Główny Urząd Statystyczny i Uniwersytet Łódzki, Łódź, 2008, s. 115-131.
• [5] "Cele i kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce" - Raport, Komitet Badań Naukowych, Ministerstwo Łączności, Warszawa 2000.
• [6] DALY H.E., COBB Jr. J.B., For the Common Good. Redirecting the Economy toward Community, the Enviromental and Sustainable Future, Bacon Press, Boston, 1989.
• [7] GRABIŃSKI T., "Wybrane problemy dynamicznej wielowymiarowej analizy porównawczej", Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 1985.
• [8]. HELLWIG Z. "Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę kwalifi kowanych kadr", Przegląd Statystyczny, 1968.
• [9] "Human Development Report 2007/2008", UNDP, 2008 .
• [10] KOMPA K., WITKOWSKA D., Evaluation of the Development Level of the European Union States in years 1990-2006, artykuł złożony do druku w Starzyńska W. (red.) Micro and Macroeconomic aspects of the economic integration - the evaluation of the effectiveness of the EU system, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
• [11] MAJERKIEWICZ W., "Jak się mierzy bezrobocie", Portal Edukacji Ekonomicznej NBP, 2008.
• [12] MALINA A., "Wielowymiarowa analiza przestrzennego zróżnicowania struktury gospodarki Polski według województw", Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2004.
• [13] McGRANAHAN D.V., "Development Indicators and Development Models", Journal of Development Studies, April 1972.
• [14] NOLL H.H., "European System of Social Indicators", ZUMA - Center of Survey Research and Methodology Social Indicators Department, Mannheim, Germany 2003.
• [15] NOWAK E., "Metody taksonomiczne w klasyfi kacji obiektów społeczno-gospodarczych", PAN, Warszawa 1990.
• [16] PROCHOWICZ R., ŚLESZYŃSKI J., Wskaźniki trwałego dobrobytu ekonomicznego dla Polski w okresie 1990-2004, [w:] M. Plich (red.) Rachunki narodowe. Wybrane problemy i przykłady zastosowań, Główny Urząd Statystyczny i Uniwersytet Łódzki, Łódź, 2008, s. 132-150.
• [17] ROGALA P., RYCHARSKI T., "Zastosowanie analizy wskaźnikowej", Ekonomia Społeczna - Teksty, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, 2006.
• [18] "Rozwój potencjału naukowo-badawczego warunkiem skutecznego budowania w Polsce gospodarki opartej na wiedzy", Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Komitet Badań Naukowych, 2004.
• [19] SOKOŁOWSKI A., "Wybrane zagadnienia pomiaru i ważenia cech w taksonomii", Zeszyty Naukowe nr 203, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1984.
• [20] STANISZ T. (red.), "Metody wielowymiarowej analizy rozwoju społeczno-gospodarczego", Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Zeszyty Naukowe, Kraków 1984.
• [21] STRAHL D. (red.), "Metody oceny rozwoju regionalnego", Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu im. Oskara Langego, Wrocław 2006.
• [22] STRAHL D. (red.), "Taksonomia struktur w badaniach regionalnych", Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu im. Oskara Langego, Wrocław 1998.
• [23] STRÓZIK T., "Wielowymiarowa analiza porównawcza na przykładzie wykorzystania analizy skupień w badaniu poziomu życia w Unii Europejskiej", Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2007.
• [24] WALSH M., STEPHENS P., MOORE S., "Social Policy and Welfare", Nelson Thornes 2000.
• [25] "Wskaźniki Społeczne", Polskie Towarzystwo Statystyczne, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1990.
• [26] ZARYCHTA H., "Skutki i koszty bezrobocia na lokalnym rynku pracy", Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1994/6.
• [27] ZELIAŚ A., "Metody statystyczne", Polskie wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000.