Wybrane czynniki zrównoważenia ekonomiczno-społecznego największych przedsiębiorstw rolniczych UE

• Autorzy: Tadeusz Sobczyński

Warianty tytułu

Chosen Factors of Economical and Social Sustainability in Largest Agricultural Enterprises of UE

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Na podstawie danych europejskiego systemu rachunkowości rolnej FADN oraz wskaźnika najmu i dopłat dla przedsiębiorstw rolniczych z największej klasy wielkości ekonomicznej analizowano związek produktywności i dochodowości pracy. Dla przedsiębiorstw rolniczych z 99 regionów reprezentowanych w badanej klasie dla okresu 20042006 współczynnik determinacji wielorakiej regresji dochodowości pracy względem produktywności wyniósł R2 = 0,4374 i był ponad dwukrotnie niższy od współczynnika regresji dopłat względem wskaźnika najmu (R2 = 0,9205). Podobne wyniki uzyskano dla przedsiębiorstw rolniczych z niemieckich regionów FADN dla okresu 1995-2006 (R2 odpowiednio 0,5572 i 0,9536). Rozłączne oszacowanie badanych zależności dla wschodnich i zachodnich regionów Niemiec wskazało na trwałe różnice w mechanizmach kreowania dochodów. W przedsiębiorstwach rolniczych wschodnioniemieckich o dochodach decydowały re-transfery budżetowe silnie powiązane ze wskaźnikiem najmu (R2 = 0,8941), a wydajność pracy miała znaczenie uzupełniające (R2 = 0,6318). W przedsiębiorstwach zachodnionie-nieckich o dochodach decydowała wydajność pracy (R2 = 0,6809), subsydia miały znaczenie uzupełniające i nie były powiązane ze wskaźnikiem najmu (R2 = 0,0596). (abstrakt oryginalny)

EN

The correlation between output and labor profitability together with hire ratio and subsidiaries was analyzed based on data collected by FADN. Research was made for the largest economical size of farms. For agricultural enterprises from 99 regions in years 2004-2006 the coefficient of profitability determination by output achieved RP = 0,4374 and was half of a size of the coefficient of subsidiaries determination by hire ratio (RP = 0,9205). Similar results were achieved for farms in German FADN regions for years 1995-2006 (RP at level 0,5572 and 0,9536). The separate analysis for eastern and western German regions discovered constant differences in mechanism of income creation. In eastern German farms profits were determined by budget retransfers strongly connected with hire ratio (RP = 0,8941) and labor output's significance was supplemental (RP = 0,6318). In western German enterprises the income was determined by labor output (RP = 0,6809). The significance of subsidiaries was lower and they were not related with hire ratio (RP = 0,0596). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzinne gospodarstwo rolne; Wartość dodana; Sieć Danych Rachunkowości Rolnej (SDRR); Analiza statystyczna

EN

Family farm; Value added; Farm Accountancy Data Network (FADN); Statistical analysis

• Czasopismo: Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, Ekonomika Rolnictwa
• Rocznik: 2009
• Tom: 96
• Numer: z. 3
• Strony: 152--162

Twórcy

autor

Tadeusz Sobczyński

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• Baborska B. 2006: Kontrowersje wokół reformy wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej. [W:] Zakres i formy interwencjonizmu państwowego we współczesnych systemach gospodarczych, red. D. Kopycińska. Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 73-80.
• Cyżewski A., Kułyk P. 2007: Polityka wsparcia rolnictwa amerykańskiego w świetle uwarunkowań makroekonomicznych. [W:] Polityka gospodarcza państwa, red. D. Kopycińska. Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 135-145.
• Cyżewski A., Grzelak A. 2006: Czy integracja regionalna może być przeciwwagą dla negatywnych skutków globalizacji? Przykład doświadczeń rolnictwa w krajach Unii Europejskiej. [W:] Regulacyjna rola państwa we współczesnej gospodarce, red. D. Kopycińska. Printgroup, Szczecin, s. 40-53.
• Czyżewski A., Kułyk P. 2006b: Mechanizmy wsparcia rolnictwa w wybranych krajach wysokorozwiniętych i ich makroekonomiczne uwarunkowania. [W:] Regulacyjna rola państwa we współczesnej gospodarce, red. D. Kopycińska. Printgroup, Szczecin, s. 54-65.
• Cyżewski A., Henisz-Matuszczak A. 2005: Makroekonomiczne uwarunkowania rolnictwa industrialnego i społecznie zrównoważonego. Refleksje na temat sprzężeń regulacyjnych i realnych. [W:] Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, red. J. S. Zegar. PW 11. IERiGŻ PIB, Warszawa, s. 53-71.
• Farm Accountancy Data Network. Tryb dostępu: http://www.ec.europa.eu/agriculture/ rica. Data odczytu: marzec 2009.
• Goraj L., Osuch D., Płonka R. 2008: Wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN w 2007 roku. IERiGŻ PIB, Warszawa, s. 1-63.
• Kowalski A. 2009: Czynniki wpływające na kierunki rozwoju rolnictwa w zmieniającym się świecie. [W:] Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich, red. A. Harasim. IUNG PIB, Puławy, s. 9-19.
• Krasowicz S. 2009: W Polsce powinno dominować rolnictwo zrównoważone. [W:] Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich, red. A. Harasim. IUNG PIB, Puławy, s. 2138.
• Mańko S., Sass R., Sobczyński T. 2007a: Level of sustainability of agricultural production in Poland as compared with the European Union countries. Folia Univ. Agric. Stetin., Oeconomica, 254 (47), s. 177-184.
• Mańko S., Sass R., Sobczyński T. 2007b: Konkurencyjność polskich gospodarstw rolniczych większych ekonomicznie na tle wybranych krajów UE. Problemy Rolnictwa Światowego, tom XVII. Wyd. SGGW, Warszawa, s. 247-257.
• Sobczyński T. 2009: Zmiany poziomu subsydiów w gospodarstwach rolniczych UE-12 w latach 1989-2006. J. Agribus. Rural Dev., 3 (13), s. 205-216.
• Sobczyński T. 2008a: Zmiany poziomu zrównoważenia gospodarstw rolniczych UE w latach 19892005 - implikacje dla Polski. Roczn. Nauk. Roln., seria G - Ekonomika Rolnictwa, t. 94, z. 2, s. 97-105.
• Sobczyński T. 2008b: Konkurencyjność polskich gospodarstw większych ekonomicznie w UE w aspekcie zrównoważenia ekonomicznego. Rocz. Nauk. SERiA, 10, 3, s. 494-499.
• Sobczyński T. 2008c: Zmiany udziału dopłat w dochodach gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2005. [W:] Interwencjonizm państwowy we współczesnej gospodarce. D. Kopycińska (red.). Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 36-50.
• Sobczyński T. 2008d: Za co płacimy w ramach WPR? Próba pomiaru na poziomie gospodarstwa rolnego. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, seria Problemy Rolnictwa Światowego, 20, 5, s. 162-173.
• Sobczyński T. 2007: Wybrane elementy poziomu zrównoważenia produkcji w gospodarstwach mlecznych krajów UE. Roczn. Nauk. Roln., seria G - Ekonomika Rolnictwa, t. 93, z. 2, s. 88-97.
• Sobiecki R. 2007: Globalizacja a funkcje polskiego rolnictwa. SGH, Warszawa, s. 1-381.
• Zegar J. S. 2008: Dochody w rolnictwie (metodologia, stan i tendencje). IERiGŻ PIB, Warszawa, s. 1-34, (tryb dostępu: http://www.ierigz.waw.pl/documents/prof_zegar_ konferencja.ppt; data odczytu 15.10.2008), s. 3-6.
• Ziętara W. 2008: Od gospodarstwa do przedsiębiorstwa. Roczniki Naukowe SERiA, tom X, zeszyt 3, s. 597-604.