Istota ekonofizyki

• Autorzy: Paweł Fiedor , Artur Hołda

Warianty tytułu

The Essence of Econophysics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorzy prezentują nową dyscyplinę naukową powstającą na styku nauk fizycznych i nauk ekonomicznych: ekonofizykę. Prezentacja ta ukierunkowana jest na przybliżenie tego zagadnienia szerszemu gronu ekonomistów w Polsce. Przedstawiono w tym celu szeroki zarys historii użycia metod fizyki w ekonomii na świecie i w Polsce. Następnie zaprezentowano przegląd definicji ekonofizyki oraz wprowadzono definicję autorską. Opisany został proces instytucjonalizacji ekonofizyki w Polsce i na świecie oraz jej odrębność jako pola naukowego w stosunku do neoklasycznej ekonomii głównego nurtu, na tle metodologii nauk ekonomicznych. Taki przegląd stanowi wprowadzenie do szerszej współpracy ekonomistów i fizyków w zakresie ekonofizyki; współpraca ta jest w Polsce opóźniona względem trendów światowych.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper reviews econophysics studies with the aim of familiarising larger audience of Polish economists with the field. The first part outlines econophysics and its history in Poland and worldwide. A short review of definitions of econophysics follows, complemented with an original definition proposed by the authors. The process of institutionalization of econophysics in Poland and worldwide is presented along with its separation as a research field from the mainstream neoclassical economics, with reference to the methodology of economics.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia; Fizyka; Metodologia ekonomii

EN

Economics; Physics; Economic methodology

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Ekonomicznych
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1 (84)
• Strony: 108--127

Twórcy

autor

Paweł Fiedor

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

autor

Artur Hołda

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Aguilar V. (1999), Axiomatic Theory of Economics, Commack, New York.
• Akdere C., Schinckus C. (2009), J.S Mill and the Origins of Econophysics, (dokument roboczy), University of Paris I Panthéon-Sorbonne.
• Bachelier L. (1900), The Theory of Speculation ( Ph. D. thesis), "Annales Scientifiques de l'Ecole Normale Superieure", Ser. 3,17 (1900), s. 21-86.
• Blaug M. (1992), The Methodology of Economics: Or How Economists Explain, Cambridge University Press, Cambridge.
• Boland L. (1989), The Methodology of Economic Model Building: Methodology after Samuelson, Routledge, London.
• Boland L. (1997), Critical Economic Methodology, Routledge, London.
• Bouchaud J.-P. (2002), An introduction to statistical finance, "Physica A", Vol. 313, s. 238-251.
• Brandouy O. (2005), Complexité et phénomènes critiques en finance, w: Bourghelle D., Brandouy O., Gillet R., Orléan A. (eds.), Croyances, Représentations & Collectives et Conventions en Finance, "Economica", Paris, s. 59-88.
• Buchanan M. (2013), What has econophysics ever done for us?, "Nature Physics", Vol. 9 (June), s. 317.
• Burda Z., Jukiewicz J., Nowak M. (2003), "Is econophysics a solid science?" (dokument roboczy), Instytut Fizyki, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
• Burda Z., Jukiewicz J., Nowak M. (eds.) (2005), Applications of Random Matrices to Economy and other Complex Systems, "Acta Phys. Pol. B, t. 36.
• Carbone A, Kaniadakis G, Scarfone A.M. (2007), Where do we stand on econophysics?, "Physica A", Vol. 382, s. xi-xiv.
• Chakrabarti Bikas K. (2005), Econphys-Kolkata: A Short Story, w: Chatterjee A., Yarlagadda S., Charkrabarti B.K. (ed.), Econophysics of Wealth Distributions, Springer, Milan, s. 225-228.
• Chakrabarti B.K., Chakraborti A., Chatterjee A. (2007), Econophysics and Sociophysics: Trends and Perspectives, Wiley, New York.
• Challet D., Marsili M., Zhang Y.-C. (2005). Minority Games, Oxford University Press, Oxford.
• Chatterjee A., Chakrabarti B.K. (2006), Econophysics of Stock and other Markets, Springer.
• Cho A. (2009), Ourselves and our interactions: The ultimate physics problem? & Econopysics: Still controversial after all these years, "Science", Vol. 325 (24 July).
• Colander D., Follmer H., Haas A., Godber M., Juselius K., Kirman A., Lux T., Slot B. (2014), The financial crisis and the systemic failure of academic finance, w: The Economics of Economists, A. Lanteri, J. Vromen (eds.), Cambridge University Press, 2014.
• Davis D., Holt Ch. (1993), Experimental Economics, Princeton University Press, Princeton.
• Dosi G. (2001), Innovation, Organization and Economic Dynamics: Selected Essays, Elgar, Cheltenham.
• Fiedor P., Hołda A. (2014), "Współczesne uwarunkowania ekonofizyki w kontekście metodologii badań ekonomicznych" (artykuł w recenzji).
• Gallegati M., Keen S., Lux T., Ormerod P. (2006), Worrying trends in econophysics, "Physica A", Vol. 370, s. 1-6.
• Gingras Y., Schinckus Ch. (2010), Institutionalization of econophysics in the shadow of physics. "Journal of the History of Economic Thought", No. 34 (1), s. 109-130.
• Grech D., Mazur Z. (2004), Can one make any crash prediction in finance using the local Hurst exponent idea?, "Physica A", Vol. 344, s. 335-339.
• Grech D., Pamuła G. (2008), The local Hurst exponent of the financial time series in the vicinity of crashes on the Polish stock exchange market, "Physica A", Vol. 387, s. 4299-4308.
• Hodgon B. (2000), Economics as Moral Science, Springer Verlag, Berlin.
• Hołyst J.A. (2008), "Critical Events in Evolving Networks (CREEN)", Project of NEST Action in 6th EU Framework Programme.
• Hołyst J.A. (1999), Metody fizyki w ekonomii i socjologii, "Postępy Fizyki" , t. 50, s. 56-58.
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Paradoks_petersburski
• Jovanovic F. (2008), The Construction of the Canonical History of Financial economics. "History of Political Economy", Vol. 40 (2), s. 213-242.
• Kahana E. (2005), The history of the global financial crisis in the 20th century, "Working Paper of the International Studies Association".
• Kasprzak A., Kutner R., Perello J., Masoliver J. (2010), Higher order phase transitions on financial markets , "European Physical Journal B", Vol. 76, s. 513-527.
• Keen S. (2003), Standing on the toes of pygmies: why econophysics must be careful of the economic foundations on which it builds, "Physica A", Vol. 324, s. 108-116.
• Keita D. (1992), Science, Rationality and Neoclassical Economics, University of Delaware Press, Baltimore.
• Keita D. (1997) Neoclassical economics and the last dogma of positivism: is the normative- positive distinction justified?, "Metaphilosophy", Vol. 28 (1&2), s. 81-101.
• Kitto K. (2006), Modelling and Generating Complex Emergent Behaviour (Rozprawa doktorska), University of South Australia.
• Kuhlmann M. (2006), How do microscopic models of financial markets explain? w: Proceedings: Models and Simulations, London.
• Kuhn T. (1962. The Structure of Scientific Revolutions, University of Chicago Press, Chicago, (wyd. polskie: Struktura rewolucji naukowych, tł. Helena Ostromęcka, wyd. I: Warszawa 1968, PWN; wyd II: 2001, Wydawnictwo Fundacji Aletheia).
• Kutner R., Grech D. (2008), Report on Foundation and Organization of Econophysics Graduate Courses at Faculty of Physics of University of Warsaw and Department of Physics and Astronomy of the Wrocław University, "Acta Physica Polonica A", t. 114 (3), s. 637-647.
• Kutner R. (2013), Ekonofizyka w świecie baniek, krachów i emocji, "Fizyka w Szkole", nr 5 (wrzesień/październik), s. 4-8.
• Kutner R. (2014), Świat po przejściach, "Fizyka w Szkole", nr 3 (maj/czerwiec), s. 41-43.
• Kutner R. (2015), Niegaussowskie procesy stochastyczne w naukach przyrodniczych z elementami ekono- I socjofizyki (http://www.fuw.edu.pl/materialy-IV-V-rok.html).
• Kwapień J., Drożdż S. (2012), Physical approach to complex systems, "Physics Reports", Vol. 515, s. 115-226.
• Lallement J. (2000), Popper et le principe de rationalité, "Economies et Sociétés", Vol. 21 (10), s. 25-40.
• Laplace P.S. (1814), Essai philosophique sur les probabilities, w: A Philosophical Essay on Probabilities, Truscott F.W., Emory F.L. (eds.), Dover.
• Majorana E. (1942), l valore delle leggi statistiche nella fisica e nelle scienze sociali, "Scientia", Quarta serie, s. 58-66.
• Mandelbrot B. (2004), The Misbehaviour of Markets, Profile Group, London.
• Mantegna R.N. (1991), Levy walks and enhanced diffusion in Milan stock exchange, "Physica A", Vol. 179, s. 232-242.
• Mantegna R.N., Stanley H.E. (2001), Ekonofizyka - wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• McCauley J. (2004), Dynamics of Markets: Econophysics and Finance, Cambridge University Press, Cambridge.
• Mirowski P. (1991), More Heat than Light: Economics as Social Physics, Physics as Nature's Economics, Cambridge University Press, Cambridge.
• Miśkiewicz, J. (2007), Econophysics in Poland, "Science and Culture", Vol. 76(9-10), s. 395-398.
• Mongin P. (2002), Le principe de rationalité et l'unicité des sciences sociales, "Revue Economique", Vol. 53(2), s. 301-323.
• Mongin P. (2005), L'apriori et l'aposteriori en économie, "Cahiers de l'Ecole Polytechnique CNRS", No. 2005-025.
• Nadeau R. (1995), Thomas Kuhn ou l'apogée de la philosophie historique des sciences, w: Cometti J.-P., Tiercelin C. (ed.), Actes du colloque du Centre Culturel International de Cerisy-la-Salle sur "Cent ans de philosophie américaine".
• O'Connor T., Wong H. (2006), Emergent properties, w: Stanford Encyclopedia of Philosophy (http://plato.stanford.edu).
• Pęczkowski P. (2013), Pytania o współczesną fizykę. Ekono- i socjofizyka cz. II, "Fizyka w Szkole", nr 1 (styczeń/luty), s. 14-17.
• Rickles D. (2007), Econophysics for philosophers, "Studies in the History and Philosophy of Modern Physics", Vol. 38(4), s. 948-978.
• Savoiu G. (ed.), (2012), Econophysics, 1st Edition, Background and Applications in Economics, Finance, and Sociophysics, Elsevier.
• Schinckus Ch. (2009), La finance comportementale ou le développement d'un nouveau paradigme, "Revue d'Histoire des Sciences Humaines", Vol. 20, s. 131-157.
• Schinckus Ch. (2010), Is econophysics a new discipline? The neopositivist argument "Physica A", Vol. 389, s. 3814-3821.
• Sippel R. (1997), An experiment on the pure theory of consumer's behaviour, "The Economic Journal", Vol. 107, s. 1431-1444.
• Smoluchowski M. (1906), Zur kinetischen Theorie der Brownschen Molekularbewegung und der Suspensionen, "Annalen der Physik", Vol. 326, s. 756-780.
• Sornette D.,, Johansen A., Bouchaud J.-P. (1996), Stock market crashes, precursors and replicas, "J. Phys. I" (France), Vol. 6, s. 167.
• Stanley H.E., Afanasyev V., Aamaral L.A.N., Buldyrev S.V., Goldberger A.L., Havlin S., Leschhorn H., Maass P., Mantegna R.N., Peng C.-K., Prince P.A., Salinger M.A., Stanley M.H.R., Viswanathan G.M. (1996), Anomalous fluctuations in the dynamics of complex systems: from DNA and physiology to econophysics, "Physica A", Vol. 224, s. 302-321.
• Stanley H., Amaral L., Gopikrishnan P., Lee Y., Liu Y. (1999), Econophysics: can physicists contribute to the science of economics? "Physica A", Vol. 269, s. 156- 169.
• Stauffer, D. (2000), Econophysics - a new area for computational Statistical Physics?, "International Journal of Modern Physics C", Vol. 11 (6), s. 1081-1087.
• Vandewalle N., Boveroux Ph., Minguet A., Ausloos M. (1998), The crash of October 1987 seen as a phase transition: amplitude and universality, "Physica A", Vol. 255, s. 201-210.
• Wang et al. (2004), Physics of econophysics (Dokument roboczy), Beijing Normal University, No. 1025 (http://arxiv.org/pdf/condmat/0401025.pdf).
• Withley R. (1986), The structure and context of economic as scientific field, "Research in the History of Economic Thought and Methodology", Vol. 4, s. 179-209.