Podsystem ergonomiczny jako zasób informacji eksploatacyjnej maszyn

• Autorzy: Małgorzata Sławińska , Marcin Butlewski

Warianty tytułu

An Ergonomic Subsystem as an Asset of Machines' Operational Information

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ergonomiczne podejście w projektowaniu staje się nierozłącznym elementem techniki obsługi i niezawodnościowej charakterystyki urządzenia, której wartość utrzymuje się w trakcie eksploatacji [3, s. 582-592]. Interaktywna współpraca człowieka ze złożonym systemem technicznym ma charakter zarówno pracy operatora, jak i użytkownika wielodostępnego systemu informacyjnego. Skłania to badacza czynników ergonomicznych do wzbogacenia przedmiotu badań, jakim jest układ rozpoznająco-regulujący, o aspekt rozumienia działania i przewidywania zachowania użytkownika. Odsuwają się na dalszy plan zmienne ergonomiczne warunków pracy człowieka jako operatora, a znaczenia nabierają "ograniczenia wyższego rzędu, odnoszące się do sytuacji rzeczywistego dialogu, gdy człowiek reguluje swoje działanie przez rozumienie i myślenie, a nie przez jednostronne kryteria szybkości i bezbłędności" [13, s. 121]. Systemowe modelowanie układu człowiek-maszyna przedstawia relacje, które występują podczas interakcji operatora z procesem technologicznym za pośrednictwem interfejsu. Eksperymenty, podczas których rekonfiguruje się różne relacje między elementami modelowanego systemu pracy, umożliwiają identyfikowanie czynników przeciążenia i rozpoznawanie możliwości odciążenia pracownika wykonującego zadania celowe. Eksperymenty te stwarzają równocześnie warunki do oceny podatności eksploatacyjnej obiektu technicznego w zadanych warunkach. Ze względu na proces przetwarzania informacji, rozpoznawane są relacje między człowiekiem (jego receptorami i efektorami), a urządzeniami sygnalizacyjnymi i urządzeniami sterowniczymi. Określone są zmienne wejściowe i ich istotność dla poziomu obciążenia zadaniowego. Dzięki odwzorowaniu procesów użytkowania systemu technicznego pozyskiwane są różnorodne dane (rys. 1), również te, które są niezbędne do wstępnego oszacowania koszów przedsięwzięcia reengineeringu ergonomicznego procesów eksploatacji maszyn.(abstrakt oryginalny)

EN

Steering the process of running requires information assets on ways of shaping the operational original system. As GUS accepted in 2011 that the human factor was the major cause of industrial accidents, there occurs a necessity of supplementing information assets with the knowledge on dynamic changes concerning the human factor. The ergonomic knowledge allows obtaining a complex characteristic on the operation in decisive situations. The article discusses the problem of steering the process of operating composite technical and social systems and it describes the ergonomic subsystem in the process of machines' design. Therefore, the author presents characteristics f an ergonomic venture that should be undertaken in order to prepare an innovative redesign of machines' operational systems and obtain a better stability of these systems. The methodology of ergonomic modification of processes of use forms an environment for implementing data from the ergonomic diagnosis to the area of designing technical objects. The need of designing the process of using the machine already in the stage of preliminary construction assumptions comes from the anthropocentric approach. In the stage of technical and organizational presumptions, motives and objectives of operator's actions, i.e. that is for what is spurring the man into action and what he can reach in the process of his realization, gain a proper statute. The process of ergonomic modification reaches the determined level of ergonomic requirements fulfillments in order to minimize the level of task load. At first, conditions justified with normative requirements must be guaranteed, next conditions resulting from the economic and security needs are provided. The creative research of the system of balance in the work system man - machine requires making experiments of conditions of overload on the experimental workstation. It allows assessing the efficiency of applied means of information and evaluation of the information reflecting system, as well as training condi-tions. Acquaintance of the structure of information activities made by the operator allows optimizing conditions for the realization of tasks in difficult situations. It is important in situations, when man, who protects the technological process, functions stimulated by alarm signals and do not have enough time to make a rational decision and when he is overloaded with an overwhelming amount of information.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ergonomia; Eksploatacja; Maszyny i urządzenia

EN

Ergonomics; Exploitation; Machinery and equipment

• Czasopismo: Zarządzanie Przedsiębiorstwem / Polskie Towarzystwo Zarządzania Produkcją
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 3
• Strony: 34--39

Twórcy

autor

Małgorzata Sławińska

• Politechnika Poznańska

autor

Marcin Butlewski

• Politechnika Poznańska

Bibliografia

• Górny A.: Ergonomics in the formation of work condition quality. "Work: A Journal of Prevention, Assessment and Rehabilitation", 41, 2012, pp. 1708-1711.
• Jasiak A., Misztal A.: Makroergonomia i projektowanie makroergonomiczne. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2004.
• Jasiulewicz-Kaczmarek M.: Socio-technical integrity in maintenance activities, [in:] Advances in Social and Organizational Factors, eds. P. Vink. CRC Press 2012, pp. 582-592.
• Jaźwiński J., Ważyńska-Fiok K.: Bezpieczeństwo systemów. PWN, Warszawa 1993, s. 88.
• Migdalski J.: Inżynieria niezawodności. PORADNIK. Wydawnictwo ART - WEMA, Bydgoszcz 1992.
• Mrugalska B., Kawecka-Endler A.: Practical application of product design method robust to disturbances. "Human Factors and Ergonomics in Manufacturing and Service Industries", Vol. 22/2012, Iss. 2, pp. 121-129.
• Niziński S.: Elementy eksploatacji obiektów technicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Wamińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2000, s. 198.
• Ratajczak Z.: Niezawodność człowieka w pracy. PWN, Warszawa 1988, s. 228.
• Sławińska M.: Reengineering ergonomiczny procesów eksploatacji zautomatyzowanych urządzeń technologicznych (ZUT). Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2011, s. 54.
• Słowikowski J.: Metodologiczne problemy projektowania ergonomicznego w budowie maszyn. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 2000, s. 132-138.
• Szóstek A.: Metody ilościowe i jakościowe w dyscyplinie interakcja człowiek - komputer. Porównanie i zastosowania. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, seria Organizacja i Zarządzanie nr 56, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2011, s. 93-108.
• Tytyk E.: Projektowanie ergonomiczne. PWN, Warszawa 2001, s. 132.
• Wieczorek S.: Podstawy psychologii pracy i ergonomii. Tarbonus, Tarnobrzeg 2005, s. 121.