Występowanie mikotoksyn w zbożach i przetworach zbożowych znajdujących się w placówkach handlowych województwa podkarpackiego

• Autorzy: Renata Stanisławczyk , Mariusz Rudy , Bernadetta Świątek

Warianty tytułu

The Occurrence of Mycotoxins in Cereals and Cereal Products Present in Retail Outlets in the Province of Podkarpacie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszej pracy było określenie w zbożach i przetworach zbożowych, znajdujących się w obrocie handlowym na terenie województwa podkarpackiego, zawartości następujących mikotoksyn: aflatoksyny B1, sumy aflatoksyn B1, B2, G1, G2, ochratoksyny A (OTA), deoksyniwalenolu (DON) oraz zearalenonu (ZEA). Średnia zawartość deoksyniwalenolu (DON) była największa w ziarnie zbóż oraz w mące. Ponadto w przypadku jednej próbki mąki maksymalne stężenie badanej mikotoksyny (784 μg/kg) przekroczyło dopuszczalny poziom 750 μg/kg. Oznaczone w ziarnie zbóż i przetworów zbożowych stężenie zearalenonu (ZEA) było wyraźnie mniejsze niż zawartość deoksyniwalenolu. W żadnej z badanych próbek nie stwierdzono przekroczenia przyjętego dopuszczalnego stężenia tej mikotoksyny. Największe stężenie ochratoksyny A (OTA) występowało w ziarnie zbóż (1,23 μg/kg) i w mące (1,44 μg/kg). W pobranych próbkach makaronu wykazano, że w 6,6 % materiału badawczego stężenie ochratoksyny A (OTA) przekroczyło zalecaną wartość. W przetworach zbożowych średnia zawartość aflatoksyny B1 nie przekroczyła przyjętego dopuszczalnego poziomu. Jedynie w 9,5 % badanych próbek makaronu stężenie wymienionej mikotoksyny przekraczało dwukrotnie dopuszczalną wartość. Średnia zawartość sumy aflatoksyn B1, B2, G1, G2 była największa w próbach mąki (0,77 μg/kg). W pozostałych przetworach zbożowych średnia zawartość tych mikotoksyn była wyrównana (0,30 μg/kg) i nie przekraczała dozwolonych wartości. (abstrakt oryginalny)

EN

The objective of this study was to determine the content of the following micotoxins: aflatoxin B1, the sum of B1, B2, G1, and G2 aflatoxins, A ochratoxin (OTA), deoxynivalenol (DON), and zearalenone (ZEA) in cereals and cereal products present in the retail market in the Province of Podkarpacie. The highest average content of deoxynivalenol (DON) was determined in the cereal grain and flour. Additionally, in the case of one sample of flour, the maximum concentration of the mycotoxin (784 μg/kg) analyzed exceeded the permissible level of 750 μg/kg. The concentration of zearalenone (ZEA), determined in the cereal grain and cereal products, was evidently lower than the content of deoxynivalenol. It was found that in no samples analyzed, the content of this micotoxin exceeded the assumed permissible limit thereof. The highest concentration of A ochratoxin (OTA) occurred in the cereal grain (1.23 μg/kg) and flour (1.44 μg/kg). As for the pasta samples tested, it was proved that in 6.6 % of the studied material, the concentration of A ochratoxin (OTA) exceeded the recommended value. The average content of B1 aflatoxin in cereal products did not exceed the assumed permissible level. Only in 9.5% of the pasta samples analyzed, the concentration of the latter mycotoxin exceeded twofold the permissible limit. The highest average content of the sum of B1, B2, G1, and G2 aflatoxins was in the flour samples (0.77 μg/kg). The average content of those mycotoxins in all other cereal products tested was equal (0.30 μg/kg) and did not exceed the permitted values. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywność; Towaroznawstwo żywności; Jakość produktów żywnościowych; Toksykologia żywności; Zboża

EN

Food; Food commodities; Quality of food products; Food toxicology; Corn

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 17 (2010)
• Numer: nr 6 (73)
• Strony: 58--66

Twórcy

autor

Renata Stanisławczyk

• Uniwersytet Rzeszowski

autor

Mariusz Rudy

• Uniwersytet Rzeszowski

autor

Bernadetta Świątek

• Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Rzeszowie

Bibliografia

• [1] Bittencourt A.B.F., Oliveira C.A.F., Dilkin P., Correa B.: Mycotoxin occurrence in corn meal and flour traded in Sao Paulo, Brazil. Food Control, 2005, 16, 117-120.
• [2] Cabanas R., Bragulat M.R., Abarca M.L., Castella G., Cabanes F.J.: Occurrence of Penicillium verrucosum in retail wheat flours from the Spanish market. Food Microbiol., 2008, 25, 642-647.
• [3] Cegielska-Radziejewska R., Szablewski T., Karolczak K., Kaczmarek A., Kijowski J.: Ocena zawartości mikotoksyn w zbożach paszowych i paszach metodą immunoenzymatyczną. Nauka. Przyroda. Technologie, 2009, 3 (4), 1-9.
• [4] Cho S.H., Lee Ch.H., Jang M.R., Son Y.W., Lee S.M., Choi I.S., Kim S.H., D.B. Kim.: Aflatoxins contamination in spices and processed spice products commercialized in Korea. Food Chem., 2008, 107, 1283-1288.
• [5] Chung W.C., Kwong K.P., Tang A.S.P., Yeung S.T.K.: Ochratoxin A levels in foodstuffs marketed in Hong-Kong. J. Food Comp. Anal., 2009, 22, 756-761.
• [6] Ghali R., Hmaissia-khlifa K., Ghorbel H., Maaroufi K., Hedili A.: Incidence of aflatoxins, ochratoxin A and zearalenone in tunisian foods. Food Control, 2008, 19, 921-924.
• [7] Horoszkiewicz-Janka J., Jajor E., Korbas M.: Wpływ grzybów toksynotwórczych na wybrane cechy jakościowe plonu zbóż i rzepaku. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 2008, 48 (3), 1039-1047.
• [8] Łozowicka B.: Zanieczyszczenia chemiczne w żywności pochodzenia roślinnego. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 2009, 49 (4), 2071-2080.
• [9] Pérez-Torrado E., Blesa J., Moltó J.C., Font G.: Pressurized liquid extraction followed by liquid chromatography-mass spectrometry for determination of zearalenone in cereal flours. Food Control, 2010, 21, 399-402.
• [10] Petzinger E., Weidenbach A.: Mycotoxins in the food chain: the role of ochratoxins. Livestock Production Science, 2002, 76, 245-250.
• [11] PN-EN 12955:2001. Artykuły żywnościowe. Oznaczanie aflatoksyny B1 i sumy aflatoksyn B1 B2, G1, G2 w zbożach, orzechach i produktach z nich otrzymanych. Metoda wysokosprawnej chromatografii cieczowej z uzyskiwaniem pochodnej po rozdziale na kolumnie i oczyszczaniu na kolumnie powinowactwa immunologicznego.
• [12] PN-EN ISO 15141-1:2000. Artykuły żywnościowe. Oznaczanie ochratoksyny A w zbożach i produktach zbożowych. Metoda wysokosprawnej chromatografii cieczowej z oczyszczaniem na żelu krzemionkowym.
• [13] Pokrzywa P., Cieślik E., Topolska K.: Ocena zawartości mikotoksyn w wybranych produktach spożywczych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 3 (52), 139-146.
• [14] Rozporządzenie Komisji (UE) NR 165/2010 z dnia 26 lutego 2010 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych w odniesieniu do aflatoksyn. (Dz. Urz. WE L 50/8).
• [15] Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1126/2007 z dnia 28 września 2007 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych w odniesieniu do toksyn Fusarium w kukurydzy i produktach z kukurydzy. (Dz. Urz. WE L 255/14).
• [16] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. (Dz. Urz. WE L 364/5).
• [17] Schollenberger M., Jara H.T., Suchy S., Drochner W., Müller H.M.: Fusarium toxins in wheat flour collected in an area in southwest Germany. International Journal of Food Microbiology, 2002, 72, 85-89.
• [18] Stolarska A., Janda K.: Zagrożenia dla zbóż - grzyby strzępkowe. Przem. Spoż. 2004, 11, 56-57.
• [19] Wydawnictwo Metodyczne PZH: Oznaczanie toksyn Fusarium - deoksyniwalenolu (DON) w zbożach i jego przetworach metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z oczyszczaniem za pomocą kolumn powinowactwa immunologicznego, Warszawa 2005.
• [20] Wydawnictwo Metodyczne PZH: Oznaczanie toksyn Fusarium - zearalenonu (ZEA) w zbożach i jego przetworach metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z oczyszczaniem za pomocą kolumn powinowactwa immunologicznego, Warszawa 2005.
• [21] Ziarno M., Ujazdowska M.. Ochratoksyna A w żywności. Przem. Spoż. 2009, 63 (7), 21-25.