Charakterystyka składu chemicznego olejów roślinnych o wysokiej zawartości kwasów linolenowych

• Autorzy: Karol Mińkowski , Stanisław Grześkiewicz , Małgorzata Jerzewska , Magdalena Ropelewska

Warianty tytułu

Chemical Composition Profile of Plant Oils With High Content of Linolenic Acids

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy była ocena składu chemicznego, zwłaszcza polienowych kwasów tłuszczowych, a także innych składników ważnych z punktu widzenia żywieniowego i stabilności oksydacyjnej, olejów roślinnych o wysokiej zawartości kwasów linolenowych. Badaniom poddano oleje roślinne: cztery oleje tłoczone na zimno - lniany, lniankowy, ogórecznikowy, żmijowcowy oraz jeden rafinowany - z nasion czarnej porzeczki. Oznaczano skład i zawartość: kwasów tłuszczowych, tokoferoli, fitosteroli oraz zawartość: karotenoidów, barwników chlorofilowych, a także żelaza i miedzi. Badane oleje charakteryzowały się szczególnie dużą zawartością kwasu - linolenowego (lniany, lniankowy, żmijowcowy), γ-linolenowego (ogórecznikowy), a także stearydonowego (żmijowcowy). Niektóre z nich okazały się dobrym źródłem tokoferoli (z nasion czarnej porzeczki, ogórecznikowy), natomiast fitosterole nie występowały w nich w znaczących ilościach. W olejach tłoczonych na zimno stwierdzono podwyższoną zawartość barwników chlorofilowych oraz żelaza. Znaczna ilość polienowych kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 (α-linolenowego i stearydonowego), a także kwasu γ-linolenowego w badanych olejach wskazuje na ich wyjątkowo wysoką wartość żywieniową i zdrowotną. Jednocześnie jednak wysoki stopień nienasycenia, a także podwyższony poziom chlorofili i żelaza mogą być czynnikami negatywnie wpływającymi na ich stabilność oksydatywną. (abstrakt oryginalny)

EN

The objective of the analysis was to evaluate the chemical composition of plant oils with high content of linolenic acids, especially the composition of polyenic fatty acids, as well as of other components that appear important from the point of view of their dietary value and oxidative stability. The material analyzed constituted the following plant oils: four cold pressed oil types (made from flax, camelina, borage, and echium) and one type of refined oil (made from blackcurrant seeds). The determined parameters were the content and composition of fatty acids, tocopherols, sterols, and the content of pigments, Fe, and Cu. The oils analyzed were characterized by a particularly high content of α-linolenic acid (flax, camelina, echium), γ-linolenic acid (borage), and stearidonic acid (echium). Some of them were found to be a good source of tocopherols (blackcurrant seed oil); but the quantity of phytosterols in them was not significant. In the cold pressed oil types, it was reported an increased content of chlorophylls pigments and of Fe. A significant quantity of n-3 fatty acids (α-linolenic and stearidonic) and also of γ-linolenic acid in the examined oil types indicates their exceptionally high dietary and healthful values. However, the high degree of non-saturation and the increased level of chlorophylls and Fe may be the factors to negatively impact their oxidative stability. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywność; Towaroznawstwo żywności; Oleje roślinne; Chemia spożywcza

EN

Food; Food commodities; Vegetable oils; Food chemistry

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 17 (2010)
• Numer: nr 6 (73)
• Strony: 146--157

Twórcy

autor

Karol Mińkowski

• Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie

autor

Stanisław Grześkiewicz

• Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie

autor

Małgorzata Jerzewska

• Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie

autor

Magdalena Ropelewska

• Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie

Bibliografia

• [1] Abramovič H., Abram V.: Physic-chemical properties, composition and oxidative stability of Camelina sativa oil. Food Technol. Biotechnol., 2005, 43, 63-70.
• [2] AOCS Official Method Cc-13d-55. 1997. Chlorophyll pigments.
• [3] BS 684 -2.20:1977. Methods of analysis of fats and fatty acids. Determination of carotene in vegetable oils.
• [4] Budin J.T., Breene W.M., Putnam D.H.: Some compositional properties of camelina (Camelina sativa L. Crantz) seeds and oils. J. Am. Oil Chem. Soc., 1995, 72, 309-315.
• [5] Choo W.S., Birch J., Dufour J.P.: Physicochemical and characteristics of cold-pressed flaxseed oils. J. Food Comp. Anal., 2006, 20, 202-211.
• [6] Czaplicki S.: Nasiona żmijowca jako źródło bioolejów roślinnych stabilizowanych olejem rokitnikowym. Praca doktorska. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk o Żywności, Olsztyn 2005.
• [7] Daun J.K., Barthet V.J., Chomick T.L., Duguid S.: Structure, composition, and variety development of flaxseed. In: Flaxseed in human nutrition. L. U. Thompson, S.C. Cunnae Eds. AOCS Press, Champaign 2003, pp. 1-40.
• [8] Drozdowski B.: Lipidy. Charakterystyka ogólna tłuszczów jadalnych. W: Chemia żywności, sacharydy, lipidy, białka - pod red. Z.E Sikorskiego. WNT, Warszawa 2007, ss. 73-164.
• [9] Dzik J.: Kwas stearydonowy (C18:4 (n-3) - źródła roślinne i potencjalne znaczenie w żywieniu człowieka. Żyw. Człow. Metab. 2005, 32, 56-64.
• [10] Goffman F.D., Galletti S.: Gamma-linolenic acid and tocopherols contents in the seeds oil of 47 accessions from several ribes species. J. Agric. Food Chem., 2001, 49, 349-354.
• [11] Guil-Guerrero J.L., Garcia-Maroto F., Gimenez-Gimenez A.: Fatty acids profile from forty-nine plant species that are new sources of γ-linolenic acid. J. Am. Oil Chem. Soc., 2001, 78, 677-684.
• [12] Guil-Guerrero J.L., Lopez-Martinez J.C., Gomez-Mercado F., Campr-Madrid P.: Gamma-linolenic and stearidonic acids from Moroccan Boraginaceae. Eur. J. Lipid Sci. Technol., 2006, 108, 43-47.
• [13] Phillips K.M., Ruggio D.M., Toivo J.I., Swank M.A., Simpkins A.M.: Free and esterified sterol composition of edible oils and fats. J. Food Compos. Anal., 2002, 15, 123-142.
• [14] PN-A-86939-3:1998. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie zawartości metali ciężkich metodą atomowej spektrometrii emisyjnej. Oznaczanie zawartości miedzi.
• [15] PN-A-86939-2:1998. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie zawartości metali ciężkich metodą atomowej spektrometrii emisyjnej. Oznaczanie zawartości żelaza.
• [16] PN-EN 12822:2002. Artykuły żywnościowe. Oznaczanie zawartości witaminy E metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej.
• [17] PN-EN ISO 5508:1996. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Analiza estrów metylowych kwasów tłuszczowych metodą chromatografii gazowej.
• [18] PN-EN ISO 12228:2002. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie poszczególnych steroli i ich całkowitej zawartości. Metoda chromatografii gazowej.
• [19] Rudzińska M., Kazuś T., Wąsowicz E.: Sterole i ich utlenione pochodne w olejach rafinowanych i tłoczonych na zimno. Rośliny Oleiste, 2001, 22, 477-494.
• [20] Senanayake S.P.J.N., Shahidi F.: Chemical and stability characteristics of structured lipids from borage (Borago officinalis L.) and evening primrose (Oenothera biennia L.) oils. J. Food Sci., 2002, 67, 2038-2045.
• [21] Sensodoni A., Bortolussi G., Orlando C., Fantozzi P.: Borage oil (borago officinalis L.) - an important source of gamma-linolenic acid. 2. Tocopherols and chlorophyll content and sensory analysis of borage oils extracted different techniques and blended with extra virgin oils. Industry Alimentary, 1996, 35, 664-669.
• [22] Shahidi F., Shukla V.K.S.: Nontriacylglycerol constituents of fats, oils. Inform, 1996, 7, 1227-1231.
• [23] Velasco L., Goffman L.D.: Chemotaxonomic significance of fatty acids and tocopherols in Boraginaceae. Phytochemistry, 1999, 52, 423-426.
• [24] Węgrzyn W., Borys M., Obiedziński M.W.: Poziom pierwiastków śladowych w olejach jadalnych. Tłuszcze Jadalne, 1995, 33, 74-81.
• [25] Wroniak M., Krygier K.: Oleje tłoczone na zimno. Przem. Spoż., 2006, 60, 30-34.
• [26] Zadernowski R., Lossow B., Nowak-Polakowska H., Nesterowicz J.: Owoce krzewów jagodowych jako źródło bioolejów. Zbiór prac 2. Sympozjum nt. Olej z nasion wiesiołka w profilaktyce i terapii. Łódź 1995, ss. 91-94.
• [27] Zadernowski R., Nowak-Polakowska H., Rashed A.A.: Substancje biologicznie aktywne biolejów roślinnych. Cz. I. Substancje niezmydlające się jako naturalne antyoksydanty. Zbiór prac 3. Sympozjum nt. Olej z nasion wiesiołka i inne oleje zawierające kwasy n-6 lub n-3 w profilaktyce i terapii, Sulejów 1998, ss. 156-161.
• [28] Zadernowski R., Nowak-Polakowska H., Pieńkowska H., Czaplicki S.: Wpływ sposobu wydobywania tłuszczu z nasion wiesiołka i ogórecznika na wybrane cechy fizykochemiczne oraz stabilność olejów. Rośliny Oleiste, 2002, 23, 471-480.
• [29] Zubr J., Matthäus B.: Effects of growth conditions on fatty acids and tocopherols in Camelina sativa oil. Ind. Crop. Prod., 2002, 15, 155-162.