Reforma systemu emerytalnego na Węgrzech i jej znaczenie dla Giełdy Papierów Wartościowych w Budapeszcie

• Autorzy: Joanna Adamska-Mieruszewska , Magdalena Mosionek-Schweda

Warianty tytułu

The Reform of the Pension System in Hungary and its Importance for the Budapest Stock Exchange

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ocena wpływu zmian dokonanych w 2010 roku w węgierskim systemie emerytalnym, których efektem była w praktyce nacjonalizacja prywatnych funduszy emerytalnych (stworzonych w 1998 r. na mocy przeprowadzonej wówczas reformy systemu repartycyjnego) i wpływ na funkcjonowania Giełdy Papierów Wartościowych w Budapeszcie. Globalny kryzys finansowy i gospodarczy z początku XXI wieku dotknął nie tylko rynki finansowe, ale również obnażył słabości wielopoziomowych (wielofilarowych) systemów emerytalnych i uwypuklił problemy finansowania okresu przejściowego, w którym konieczne jest dofinansowanie systemu repartycyjnego ze względu na fakt odprowadzania części składki do funduszy emerytalnych. Decyzja rządu węgierskiego o przeniesieniu składki z funduszy do pierwszego filara i wprowadzeniu dobrowolności drugiego była najbardziej skrajnym rozwiązaniem - w innych państwach poprzestano na zmniejszeniu lub wstrzymaniu przekazywanej do funduszy składki. Biorąc pod uwagę istotę funkcjonowania funduszy emerytalnych (gromadzenie i pomnażanie oszczędności emerytalnych ich członków) oraz wielkość posiadanych przez nie aktywów, likwidacja tych podmiotów nie pozostała obojętna również dla rynku kapitałowego, w tym giełdy papierów wartościowych. Artykuł oparto na analizie literatury oraz danych statystycznych dotyczących węgierskiego systemu emerytalnego. Podstawowe charakterystyki Giełdy Papierów Wartościowych w Budapeszcie zaczerpnięto z portalu internetowego tej giełdy oraz ze statystyk Światowej Federacji Giełd. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this paper is to evaluate the impact of changes introduced in 2010 in the Hungarian pension system on the Budapest Stock Exchange operation. In practice, these changes resulted in the nationalization of private pension funds that were created in 1998 under reforms carried out in the PAYG system. The global financial and economic crisis of the early XXI century has affected not only the financial markets but also exposed the weaknesses of multilevel (multipillar) pension schemes and highlighted the problems of financing the transition period in which it is necessary to grant the PAYG system due to the fact that part of the pension contribution is transferred to the pension fund. Hungarian government's decision to transfer the contribution from the funds to the first pillar and the introduction of choice about participation in funds was the most extreme option - in other countries it was decided to reduce or suspend contributions transferred to the funds. Taking into consideration the nature of pension funds (accumulation and investment retirement savings) and value of assets managed by funds, liquidation of these entities did not remain indifferent to the capital market, including the stock exchange. This article is based on an analysis of the literature and statistical data on the Hungarian pension system. Basic characteristics of the Budapest Stock Exchange were obtained from the exchange website as well as the statistics of the World Federation of Exchanges. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia emerytalne; Fundusze emerytalne; Rynek kapitałowy; System emerytalny

EN

Pension insurance; Pension funds; Capital market; Pension schemes

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 41, T.3 Gospodarka regionalna i międzynarodowa. T. 3
• Strony: 273--288

Twórcy

autor

Joanna Adamska-Mieruszewska

• Uniwersytet Gdański

autor

Magdalena Mosionek-Schweda

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Adamska-Mieruszewska J., Mosionek-Schweda M., Wpływ zmian w otoczeniu prawnoekonomicznym na portfele inwestycyjne otwartych funduszy emerytalnych, w: Systemy zabezpieczenia społecznego wobec wyzwań demograficznych i rynkowych, red. M. Szczepański, T. Brzęczek, M. Gajowiak, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2014.
• Budapest Stock Exchange, Annual report 2013, Budapest Stock Exchange, Hungary 2013.
• Budapest Stock Exchange, Annual Statistics 2000, http://bse.hu/topmenu/trading_data/stat_ hist_download/periodical_statistics.
• Budapest Stock Exchange, Introduction of BETa Market¸ http://bse.hu/topmenu/beta_market/ introduction_BETa_market/intoduction_of_BETa.html.
• CEE Stock Exchange Group, The Holding Company CEESEG AG, www.ceeseg.com/about/ organization-structure.
• Central Administration of National Pension Insurance, www.onyf.hu.
• Drahokoupil J., Domonkos S., Averting the Funding-Gap Crisis: East European Pension Reforms since 2008, Global Social Policy, 2012, No. 12 (3).
• Eurostat, ec.europa.eu/eurostat.
• Golden Books 2005, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, Hungarian Financial Supervisory Authority (HFSA).
• Hirose K., Pension Reform in Central and Eastern Europe in Times of Crisis, Austerity and Beyond, International Labour Organization 2011.
• Hungarian Central Statistical Office, www.ksh.hu.
• Korányi T.G., Szeles N., Birth of an Exchange 1864/1990 - The Jubilee Publication of the Budapest Stock Exchange, Eigenverlag 2005.
• Kurasz J., Wyciągnijcie wnioski z prywatyzacji węgierskiej giełdy, "Rzeczpospolita" z 5.08.2008 .
• Nawacki G., Prywatyzacja się kończy, nacjonalizacja... zaczyna, "Puls Biznesu" z 4.04.2013, www.pb.pl/3065986,37467,prywatyzacja-sie-konczy-nacjonalizacja...-zaczyna.
• Nivorozhkin E., Capital Structures in Emerging Stock Markets: the Case of Hungary, "The Developing Economies" 2002, XL-2, June.
• OECD Database, https://stats.oecd.org.
• Simonovits A., Hungarian Pension System and its Reform, Institute of Economics Hungarian Academy of Science, Discussion Papers MT-DP - 2009/8, Budapest 2009.
• Simonovits A., The Mandatory Private Pension Pillar in Hungary: An Obituary, Institute of Economics Hungarian Academy of Science, Discussion Papers, MT-DP 2011/2012.
• Time series: Pension funds, The Central Bank of Hungary, felugyelet.mnb.hu.
• Whitehouse E., Reversal of Systematic Pension Reforms in Central and Eastern Europe: Implications, OECD Social Policy Division, Paris 2012.
• World Federation of Exchange, Statistics, Annual Query Tool, Budapest SE, www.world- -exchanges.org/statistics/annual-query-tool.
• Żukowski M., Dwie fale reform emerytalnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej 1998-2012, "Studia Oeconomica Posnaniensia" 2013, vol. 1, nr 250.