Między pracą a rodziną - potencjał instrumentów polityki społecznej wobec dylematów pracujących kobiet

• Autorzy: Maria Skóra

Warianty tytułu

Between Work and Family - Potential Instruments of Social Policy Toward the Dilemmas of Working Women

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest wskazanie sposobów umożliwiających polskim kobietom efektywniejsze pogodzenie obowiązków wynikających z roli w rodzinie z podejmowaniem aktywności poza nią. Kondycja rodziny zależy bezpośrednio od sytuacji społeczno-ekonomicznej kobiet. Ich potencjał na rynku pracy oraz w szerszej aktywności społecznej zdeterminowany jest przez obowiązki związane z życiem rodzinnym. Występujące sprzężenie zwrotne ma historyczne i kulturowe podłoże, generuje także doniosłe konsekwencje o charakterze ekonomicznym. Dużym wyzwaniem jest wypracowanie rozwiązań umożliwiających pełną partycypację w obu sferach społecznych praktyk - prywatnej i publicznej. Jest to warunek konieczny w realizacji polityki równouprawnienia płci, do której prowadzenia zobligowane są państwa członkowskie UE w ramach priorytetów strategii jej rozwoju. (abstrakt oryginalny)

EN

This article aims at pointing out efficient solutions enabling Polish women to reconcile their family liabilities with other social activities. In the post-war decades we have witnessed significant metamorphosis of women's social status, nevertheless a burden of stereotyping gender roles still exists. Changes in so-called public sphere never gave rise to analogical changes in private sphere. Condition of the family itself depends on women socio-economic situation. Women's potential in the labour market as well as in the widely understood social praxis is determined by their family liabilities. This feedback has historical and cultural background, but also generates significant economic consequences. Elaborating solutions enabling full participation in both spheres seems to be a challenge for contemporary social policy. It is crucial for gender equality policy, implementation of which is an EU community priority. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek pracy; Rodzina; Kobieta; Polityka społeczna; Państwa członkowskie

EN

Labour market; Family; Woman; Societal policy; Member states

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 146 Współczesne wyzwania polityki społecznej wobec rodziny
• Strony: 219--240

Twórcy

autor

Maria Skóra

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Andruszkiewicz I., Równouprawnienie kobiet i mężczyzn na rynku pracy, [w:] C. Sadowska-Snarska (red.), Równowaga Praca - Życie - Rodzina, Wydawnictwo WSE, Białystok. 2008.
• Budrowska B., Nieodpłatna praca kobiet i próby jej wyceny, 2005. http://www.ekologiasztuka.pl/think.tank.feministyczny/readarticle.php?article_id=145.
• Chybicka A., Kossakowska N., Trudności w godzeniu życia zawodowego z rodzinnym jako przyczyny opóźniania decyzji o posiadaniu dziecka przez młode kobiety, [w:] C. Sadowska-Snarska (red.), Równowaga Praca - Życie - Rodzina, Wydawnictwo WSE, Białystok. 2008.
• Czepulis-Rukowska Z., Nietypowe formy zatrudnienia a zabezpieczenie społeczne. Czy realizowana jest koncepcja flexicurity?, [w:] M. Rymsza (red.), Elastyczny rynek pracy i bezpieczeństwo socjalne. Flexicurity po polsku?, ISP, Warszawa 2005.
• Dahlerup D., Freidenvall L., Electoral Gender Quota Systems and Their Implementation in Europe, Directorate General Internal policies of the Union, PE 408, 309, Brussels 2008.
• Desperak I., Podwójnie samotne. O wykluczeniu rodzin niepełnych, [w:] I. Desperak (red.), Homofobia, mizoginia, ciemnogród? Burzliwe dzieje kontrowersyjnych ustaw, Nieformalna Grupa Łódź Gender, Omega-Praksis, Łódź 2008.
• Desperak I., Kobiety i praca. Wielkie przegrane polskiej transformacji, [w:] P. Szumlewicz, J. Majmurek (red.), Stracone szanse? Bilans transformacji 1989-2009, Difin, Warszawa 2009.
• Domański H., Równouprawnienie. Stereotyp tradycyjnego podziału ról, [w:] A. Titkow, H. Doliński (red.), Co to znaczy być kobietą w Polsce?, IFIS PAN, Warszawa 1995.
• Domański H., Zadowolony niewolnik idzie do pracy. Postawy wobec aktywności zawodowej kobiet w 23 krajach, IFIS PAN, Warszawa 1999.
• Eurostat 2001, Produkcja i konsumpcja w gospodarstwie domowym. Propozycja metodologii rachunków satelitarnych gospodarstwa domowego.
• Eurostat 2003, Household Production Satelite Accounts.
• Eurostat 46/2009, Population and social conditions.
• Eurostat Yearbook 2009.
• Firkowska-Mankiewicz A., Czy tak samo wychowujemy dziewczęta i chłopców, [w:] A. Titkow., H. Do-mański (red.), Co to znaczy być kobietą w Polsce?, IFIS PAN, Warszawa. 1995.
• Fuszara M., Kobiety i polityka, [w:] Kobiety w Polsce w latach 90-tych. Raport, Fundacja Centrum Praw Kobiet, Warszawa 2000.
• Fuszara M., Kobiety, mężczyźni i parytety, "Analizy i Opinie" wrzesień 2009, nr 98.
• Godlewska J., Ścieżki edukacyjne kobiet i ich uwarunkowania, [w:] G. Firlit-Fesnak (red.), Wykształcenie i kwalifikacje kobiet a ich sytuacja na rynku pracy, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2008.
• Gromadzka K., Praca zawodowa kobiet a ich rola w życiu rodziny, [w:] C. Sadowska-Snarska (red.), Równowaga Praca - Życie - Rodzina, Wydawnictwo WSE w Białymstoku, Białystok 2008.
• GUS 2007 "Kobiety w Polsce".
• GUS 2008 "Sytuacja Gospodarstw Domowych".
• GUS 2009 "Kobiety i mężczyźni na rynku pracy".
• Gustafsson S., Neoklasyczna ekonomia feministyczna: garść przykładów, [w:] A. Dijkstra, J. Plantega (red.), Ekonomia i płeć. Pozycja zawodowa kobiet w Unii Europejskiej, GWP, Gdańsk. 2003.
• Hartmann H., The family as locus of gender, class and political struggle. The example of housework, ,,Signs. Journal of Women in Culture and Society" 1981, vol 6, nr 5.
• Hirway I., Integrating Unpaid Work into Development Policy, Centre for Development Alternatives, Ahmedabad 3.12.2007 / wystąpienie na konferencji ,,Unpaid work and the economy: Gender, Poverty and the Millenium Development Goals" Annadale-on-Hudson NY, 1-3.10.2005.
• Hozer-Koćmiel M., Gender mainstreaming w ekonomii. Cz. 2: Dystrybucja czasu i wartości pracy kobiet, Instytut Analiz, Diagnoz i Prognoz Gospodarczych, Szczecin 2007.
• Instytut Spraw Obywatelskich, Nieopłacana praca domowa - jak ją traktować, żeby skutecznie tworzyć podstawy opiekuńczego społeczeństwa, Łódź 2006.
• Janicka K., Kobiety i mężczyźni w strukturze społeczno-zawodowej: podobieństwa i różnice, [w:] A. Titkow, H. Domański (red.), Co to znaczy być kobietą w Polsce?, IFIS PAN, Warszawa 1995.
• Kienig A., Sytuacja w zakresie instytucjonalnej opieki nad dzieckiem w Polsce, [w:] C. Sadowska-Snarska (red.), Równowaga Praca - Życie - Rodzina, Wydawnictwo WSE, Białystok 2008.
• Kluza S., Podatek płacony dziećmi, "Rzeczpospolita" z 21 grudnia 2004.
• Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, GUS, Warszawa 2009.
• Kobiety w Polsce, GUS, Warszawa 2007.
• Kodeks Pracy 2010.
• Kotowska M., Doświadczenie wykluczenia społecznego przez matki małych dzieci w Warszawie. Analiza sytuacji życiowych, [w:] I. Desperak (red.), Homofobia, mizoginia, ciemnogród? Burzliwe dzieje kontrowersyjnych ustaw, Nieformalna Grupa Łódź Gender, Omega-Praksis, Łódź 2008.
• Kowalik T., Blaski i cienie polskiej transformacji, [w:] M. Kaltwasser i in. (red.), Futuryzm miast przemysłowych. 100 lat Wolfsburga i Nowej Huty, Korporacja Ha!art, Kraków 2007.
• Kurowska A., Wykształcenie kobiet a ich pozycja na rynku pracy - podstawowe związki, [w:] G. Firlit-Fesnak (red.), Wykształcenie i kwalifikacje kobiet a ich sytuacja na rynku pracy, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2009.
• Mały Rocznik Statystyczny 2008, GUS, Warszawa 2008.
• Messyasz K., Uczestnictwo kobiet w sferze publicznej a ich udział w rynku dóbr konsumpcyjnych. Czy polityka jest nadal sferą władzy realnej?, [w:] I. Desperak (red.), Homofobia, mizoginia, ciemnogród? Burzliwe dzieje kontrowersyjnych ustaw, Nieformalna Grupa Łódź Gender, Omega-Praksis, Łódź 2008.
• Meuldes D., Plasman O, Plasman R., Nietypowe formy zatrudnienia w Unii Europejskiej, [w:] A., Dijkstra, J. Plantega (red.), Ekonomia i płeć. Pozycja zawodowa kobiet w Unii Europejskiej, GWP, Gdańsk 2003.
• Nieopłacana praca domowa - jak ją traktować żeby skutecznie tworzyć podstawy opiekuńczego społeczeństwa, Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź, 2006.
• Polski Raport Social Watch, Czas na prawa, Koalicja KARAT, Warszawa 2008.
• "Sprawozdanie Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Równość kobiet i mężczyzn - rok 2009", Komisja Wspólnot Europejskich, SEK 2009 165, Bruksela.
• Sytuacja gospodarstw domowych 2008, GUS, Warszawa 2008.
• Szumlewicz P., Edukacyjny regres, [w:] P. Szumlewicz, J. Majmurek (red.), Stracone szanse? Bilans transformacji 1989-2009, Difin, Warszawa 2010.
• Ślesicka A., Ulga podatkowa na wychowanie dzieci, Indos nr 5 (52), Biuro Analiz Sejmowych, 5 marca 2009, Warszawa.
• Tarkowska E., Oblicza polskiej biedy, "Analizy - Laboratorium WIĘZI" 2009, nr 2 kwiecień.
• Titkow A., Kobiety pod presją?, [w:] A. Titkow, H. Domański (red.), Co to znaczy być kobietą w Polsce?, IFIS PAN, Warszawa 1995.
• Titkow A., Duch-Krystoszek D., Budrowska B., Nieodpłatna praca kobiet. Mity, realia, perspektywy, IFIS PAN, Warszawa 2004.
• TNS OBOP, Komu becikowe?, 1-4.XII 2005.
• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (DzU nr 139, poz. 992).
• Van Doorne-Huiskes A., Równe szanse w Unii Europejskiej: teoria i praktyka, [w:] A. Dijkstra, J. Plantega (red.), Ekonomia i płeć. Pozycja zawodowa kobiet w Unii Europejskiej, GWP, Gdańsk 2003.
• Walczewska S., Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce, Wydawnictwo eFKa, Warszawa 2006.
• Wunderink-van Veen S., Nowa ekonomia gospodarstwa domowego: dzieci a udział kobiet w rynku pracy, [w:] A. Dijkstra, J. Plantega (red.), Ekonomia i płeć. Pozycja zawodowa kobiet w Unii Europejskiej, GWP, Gdańsk 2003.
• Żuk M., Kobiety w polityce, [w:] Raport Krajowy Polskiej Koalicji Social Watch 2008, "Czas na Prawa", KARAT Coalition, Warszawa 2008.