Podmioty administrujące i prawne formy ich działania w europejskiej doktrynie prawa administracyjnego przełomu XIX i XX wieku

• Autorzy: Grzegorz Smyk

Warianty tytułu

Administrative Entities and Legal Forms of Their Actions in European Doctrine of Administrative Law at the Turn of the 20^th Century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł dotyczy problematyki organu administracyjnego i jego istoty prawnej w europejskiej doktrynie prawa administracyjnego przełomu XIX i XX wieku. Autor przedstawia definicje organu administracyjnego, problematykę prawnych form zewnętrznej aktywności aparatu administracyjnego oraz studia nad istotą aktu administracyjnego pojawiające się na przełomie wieków m.in. w piśmiennictwie francuskim, niemieckim i polskim.

EN

The necessity to observe the principle of legalism by the state apparatus, functioning under conditions of a constitutional state, required the definition of the essence of law of the administrative board, and legal forms of external acts of will of the administrative apparatus, which enable determination of their binding force and possible control by superior authorities, as well as their recipients. These issues were found amongst the central problems of administrative law theory of the turn of the 20th century, which were intensely discussed particularly in French and German literature. There was a consensus amongst the authors of the period that public administration performance was closely related to the need of isolating organizational units which were appointed to carry out the tasks of the state in this area. Public and non-public entities, which performed the functions of public administration, were mentioned as administrating entities forming the administrative system of the state. However, the question of defining the nature of the administrative body aroused so much controversy that in consequence a unified position on the matter was never reached. In effect, the concept of the administrative authority and its legal nature remained primarily theoretical, being developed by the successive authors in pursuance of domestic administrative law system solutions. In the first half of the 19th century, the issue of legal forms of the administrative apparatus external activities and the closely related problem of an administrative act did not occur as a separate subject of research, but were derived from the subject area of the administrative judiciary (the French approach) or the issue of the act (the German approach). At the time, the administrative act was treated as one of the internal elements of the administrative activity. This approach changed in the second half of the century. Harmonization of administrative proceedings aimed at issuing a binding administrative decision, called a ruling or an administrative order, resulted in the act shifting from being perceived as an internal administrative issue to a typical form of external articulation of the will of executive-administrative power, characterized by imperious actions of the administrative authority being based on the competence resulting from generally applicable law, and aimed at generating specific, individually marked legal effects. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Doktryny prawne; Prawo administracyjne; Administracja publiczna

EN

Legal doctrines; Administrative law; Public administration

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2012
• Tom: 59
• Numer: nr 2
• Strony: 67--80

Twórcy

autor

Grzegorz Smyk

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• C.K. Allen, Law in the making, Oxford 1958, s. 421-435.
• L. Aucoc, Conferences sur l'administration et la droit administratif, t. 1, Paris 1969, s. 21.
• A.P. Batbie, Precis du cours de droit public et administratif, Paris 1876, s. 52.
• E.W. Bockenforde, Gesetz und gesetzgebende Gewalt, Berlin 1958, s. 63-75.
• J. Chevallier, Histoire des institutions et des regimes politiques de la France modern 1789-1958, Paris 1967, s. 17.
• F.R. Dareste, La justice administratif en France, Paris 1862.
• W.S. Diakina, Sfiera ukaza i zakona w trietiejjunskoj monarchii, [w:] Wspomagatielnyje istoriczeskije discipliny, t. 8, Leningrad 1976, s. 236-257.
• Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, R. Michalska-Badziak, E. Olejniczak-Szałowska. M. Stahl, Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2000, s. 187.
• J.M. de Gerando, Institutes du droit administratif francais, t. 1, Paris 1842, s. 49.
• R. von Gneist, Der Rechtsstaat und Verwaltungsgerichte in Deutschland, Berlin 1879, s. 16-18.
• W.M. Gribowskij, Gosudarstwiennoje ustrojstwo i uprawlenije Rossijskoj Imperii, Odessa 1912, s. 123-128.
• G. Jellinek, Gesetz und Verordnung, Freiburg 1887, s. 221-225, 376-385.
• A.I. Jelistratow, Osnownyje naczała administratiwnogo prawa, Moskwa 1914, s. 133-167.
• M. Gromadzka-Grzegorzewska, Narodziny polskich nauk administracyjnych, Warszawa 1985, s. 101.
• J. Filipek, Prawo administracyjne, cz. 1, Kraków 1995, s. 201-202.
• F.K. Kasparek, Podręcznik prawa politycznego, t. 1, Kraków 1888, s. 428.
• F.K. Kasparek, Prawo polityczne ogólne z uwzględnieniem austriackiego, razem ze wstępną nauką ogólną o państwie, t. 1, Kraków 1877, s. 733; t. 2, Kraków 1881, s. 680-688, 694-696.
• N.M Korkunow, Russkoje gosudarstwiennoje prawo, t. 1, Sankt Petersburg 1908, s. 85-176.
• N.M Korkunow, Russkoje gosudarstwiennoje prawo, t. 2, Sankt Petersburg 1908, s.141-148, 204-220.
• N.M. Korkunow, Ukaz i zakon, Sankt Petersburg 1894, s. 227-408.
• K. Kumaniecki, Akt administracyjny. Studia nad istotą aktu administracyjnego z uwzględnieniem zasadniczego orzecznictwa austriackiego Trybunału Administracyjnego, Kraków 1913.
• P. Laband, Das Staatsrecht des Deutschen Reiches, t. 2, Tubingen 1879, s. 58; G. Jellinek, Allgemeine Staatslehre, Heidelberg 1905, s. 11.
• E. Laferrier, Cours de dront public et administratif, t. 1, Paris 1854, s. 378.
• G. Lepointe, Histoire des institutions du droit public francais au XIX siécle, Paris 1953, s. 33.
• E. Laferrier, Traite de la juridiction administratif et des recours contentieux, t. 1, Paris 1888, s. 89.
• L.A. Macarel, Elements du droit public, Bruxelles 1834, s. 75.
• C. de Malberg, Contribution à la theorie generale de l'etat, t. 1, Paris 1920, s. 388.
• G. Mayer, Lehrbuch des Verwaltungsrechts, t. 1, Leipzig 1883, s. 2.
• O. Mayer, Deutsches Verwaltungsrecht, t. 1, Leipzig 1895, s. 65, 100-102.
• E. Ochendowski, Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2006, s. 230-231.
• J. Oczapowski, Roztrząsania i rozbiory w naukach politycznych z lat kilkunastu zebrane, Warszawa 1889, s. 213-218.
• A. Okolski, Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskim, t. 1, Warszawa 1880, s. 56-61, 98, 346.
• A. Okolski, O sporach administracyjnych, Warszawa 1867, s. 56-62.
• A.W. Riemniewa, Probliema ukaza i zakona w porieformiennoj Rossiji, [w:] Wspomagatielnyje istoriczeskije discipliny, t. 18, Leningrad 1987, s.175-189.
• J. Starościak, Prawo administracyjne, Warszawa 1978, s. 55-57.
• L. von Stein, Die Verwaltungslehre, Stuttgart 1865, s. 53.
• M. Stolleis, Geschichte des Ofentlichen Rechts in Deutschland, t. 2, Munchen 1992, s. 341-348, 450-455.