Semiotyczne ujęcie literatury z perspektywy komunikacji społecznej (w świetle badań z lat siedemdziesiątych xx wieku)

• Autorzy: Józef Szocki

Warianty tytułu

Semiotic Coverage of the Literature from the Perspective of Social Communication (in the Light of the Research from the 1970s)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono na wstępie szereg definicji kultury. Przyjęto dla celów analitycznych następującą: jako funkcjonujący w perspektywie komunikacji społecznej uporządkowany według określonych reguł system znaków. Analizę semiotyczną literatury rozpatrywano w aspektach: semantycznym, syntaktycznym i pragmatycznym. Tekst literacki według semiotyków to nie tylko element, lecz także punkt wyjścia dla opisów wszelkich procesów komunikacyjnych. Ważną rolę w procesie odbioru tekstów odgrywa stosowany przez uczestniczącego w nim czytelnika właściwy kod, tj. system ustalający repertuar różnych symboli, reguły ich kombinacji i odpowiednie relacje między symbolami a znaczeniami. Celem badań prowadzonych przez uczonych nad odbiorem tekstów było poznanie ich funkcji społecznych. Analizowano następujące funkcje społeczne literatury: poznawczą, perswazyjną, wychowawczą i estetyczną. (abstrakt oryginalny)

EN

At the beginning the article presents the number of the definitions of culture. For the analytical purposes the following has been adopted: functioning in the perspective of social communication system of signs ordered according to certain rules. The semiotic analysis of the literature was examined in semantic, syntactic and pragmatic aspects. According to the semiotics, the literary text is not only an element but also a starting point for the description of all communication processes. An important role in the process of text reception is played by the code used by the reader which is the system establishing the repertoire of different symbols, the rules of their combinations and proper relations between the symbols and meanings. The aim of the research conducted by the scientists on the texts reception was investigating their social functions. The following social functions of the literature were analysed: cognitive, persuasive, educational and esthetic. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Semiotyka; Kultura; Komunikowanie społeczne

EN

Semiotics; Culture; Social communication

• Czasopismo: Gospodarka, Rynek, Edukacja
• Rocznik: 2015
• Tom: 16
• Numer: nr 2
• Strony: 19--24

Twórcy

autor

Józef Szocki

• Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja we Wrocławiu

Bibliografia

• Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, Warszawa 1970.
• Bachtin M., Twórczość Franciszka Rabelaisego a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A.A. Goreniowie, oprac., wstęp, komentarze i weryfikacja przekładu S. Balbus, Kraków 1975.
• Barthes R., Mit i znak. Eseje, wybór i słowo wstępne J. Błońskiego, Warszawa 1970.
• Bense M., Świat przez pryzmat znaku, Warszawa 1980.
• Cassirer E., Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, Warszawa 1971.
• Clarke A.C., W obronie literatury "science fiction", "Biuletyn Polskiego Komitetu do Spraw UNESCO" 1962, nr 10.
• Czarnowski S., Dzieła, Warszawa 1936, t. I.
• Czerwiński M., Kultura i jej badanie, Wrocław 1971.
• Czerwiński M., Profile kultury, Warszawa 1978.
• Duchot O., Dire et Ne pas dire. Principes de sémantique linguistique, Paris 1972.
• Duchot O., Presupozycje - użycia czy elementy treści, przeł. J. Hayewska, "Pamiętnik Literacki" 1975, z. 1.
• Eco U., Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, Warszawa 1973.
• Eco U., Pejzaż semiotyczny, Warszawa 1972.
• Escarpit R., Literatura a społeczeństwo, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą, oprac. H. Markiewicz, Kraków 1973, t. III.
• Hopfinger M., Kodowanie jako problem odbioru, [w:] Publiczność literacka, pod red. S. Żółkiewskiego i M. Hopfinger, Wrocław 1982.
• Ingarden R., O dziele literackim, Warszawa 1960.
• Ingarden R., Przeżycie, dzieło, wartość, Kraków 1966.
• Ingarden R., Studia z estetyki, Warszawa 1966.
• Lalewicz J., Pojęcie publiczności i problem więzi społecznej, [w:] Publiczność literacka, red. S. Żółkiewski, M. Hopfinger, Wrocław 1982.
• Lipton R., Kulturowe podstawy osobowości, wstęp J. Szacki, Warszawa 1975.
• Łotman J.M., Typologia tekstów i typologia związków zewnątrztekstowych, "Człowiek i Światopogląd" 1979, nr 11.
• Mannheim K., Człowiek i społeczeństwo w dobie przebudowy, Warszawa 1974.
• Muszyński H., Zarys teorii wychowania, wyd. 2, Warszawa 1977.
• Ossowski S., Piękno i twórczość, [w:] Dzieła, Warszawa 1966, t. I.
• Parsons T., Szkice z teorii socjologicznej, Warszawa 1972.
• Pawełczyńska A., Studia nad czytelnictwem, Warszawa 1969.
• Piekarczyk S., Historia, kultura, poznanie, Warszawa 1972.
• Sławiński J., Jan Mukařovský: Program estetyki strukturalnej, [w:] J. Mukařovský, Wśród znaków i struktur. Wybór znaków i struktur. Wybór szkiców, Warszawa 1970.
• Społeczny zasięg książki w Polsce w 2012 r., raport Biblioteki Narodowej, http://bn.org.pl/download/document/1362741578.pdf.
• Styl życia. Przemiany we współczesnej Polsce, pod red. A. Sicińskiego, Warszawa 1978.
• Suchodolski B., Labirynty współczesności. Niewola i wolność człowieka, Warszawa 1975.
• Suchodolski B., Świat człowieka a wychowanie, Warszawa 1967.
• Sułkowski S., Powieść i czytelnicy. Społeczne warunkowanie zjawisk odbioru, przedmową poprzedziła A. Kłoskowska, Warszawa 1972.
• Szewczuk W., Psychologiczne podstawy zasad wychowania, Warszawa 1972.
• Tanalska A., Struktura tekstu artystycznego (według J.M. Łotmana), "Człowiek i Światopogląd" 1979, nr 11.
• Tomaszewski T., Wstęp do psychologii, wyd. 5, Warszawa 1971.
• Waples D., Berelson B., Bradshaw F.R., Why they read, [w:] The Process and Effects of Mass Communication, red. W. Schramm, Urbana 1965.
• Żółkiewski S., Kultura, socjologia, semiotyka literacka. Studia, Warszawa 1979.
• Żółkiewski S., Pomysły do teorii odbioru dzieł literackich, "Pamiętnik Literacki" 1976, z. 3.