Sądownictwo SS i policji w Generalnym Gubernatorstwie (stan badań)

• Autorzy: Andrzej Wrzyszcz

Warianty tytułu

SS and Police Jurisdiction in General Government (survey)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problematyka niemieckiego sądownictwa policyjnego w okupowanej Polsce w czasie II wojny światowej wymaga niewątpliwie szczegółowych badań uwzględniających kwerendę archiwalną. Przedmiotem powinno być funkcjonowanie policyjnych sądów doraźnych w trzech segmentach: 1) niemieckie policyjne sądownictwo doraźne w 1939 r. w okresie zarządu wojskowego; 2) niemieckie policyjne sądownictwo doraźne w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939-1945; 3) niemieckie policyjne sądownictwo doraźne na ziemiach wcielonych do Rzeszy w latach 1939-1945. W literaturze opisano wiele przypadków działalności niemieckich policyjnych sądów doraźnych w okupowanej Polsce podczas II wojny światowej. Autorzy koncentrowali się przede wszystkim na losie ofiar "orzeczeń" wydawanych przez te sądy. (...)Nieco inaczej należy potraktować sądy SS i policji. Paradoks polega na tym, że SS została uznana przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze za organizację przestępczą. Mimo to funkcjonowanie sądów SS i policji zasługuje, moim zdaniem, na głębszą refleksję. (fragment tekstu)

EN

The problem of SS and police jurisdiction in GG has not been widely elaborated on so far in the Polish literature. It seems that the research should be further conducted, at least because of the responsibility before courts of Polish police officers, taking into consideration archival research. At first criminal liability of Polish police officers was not different from that of other citizens of GG. In the course of widening of German jurisdiction competences in August 1942 SS, court and police were provided with cases of serious misconduct on duty and non-political crimes committed on duty at the request of German supervising police authority. Then in September 1943, SS and police jurisdiction took over all criminal cases of Polish police officers. These changes can be well assessed from the point of view of Polish officers. They were in that way protected against arbitrary decisions of security police (e.g. being sent to concentration camps) and were excluded from the competences of police summary courts (whose name is misleading as their activity was based on the principles being opposite to the principles characteristic of contemporary jurisdiction.) (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sądownictwo; Policja; Wojna Światowa II

EN

Judicature; Police; World War II

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2013
• Tom: 19
• Strony: 361--371

Twórcy

autor

Andrzej Wrzyszcz

Bibliografia

• S. Płoski, Wawer, BGKBZH 1951, t. VI, s. 101-130.
• J. Tyszkiewicz, Egzekucja ludności cywilnej w Wawrze 27 XII 1939, Warszawa 2004.
• H. Pawłowicz, Wawer, 27 grudnia 1939 r., Warszawa 1962.
• A. Konieczny, Pod rządami wojennego prawa karnego III Rzeszy. Górny Śląsk 1939-1945, Warszawa-Wrocław 1972, s. 308 - 394.
• A. Wrzyszcz, Kompetencje "sądownicze" policji niemieckiej w Polsce w czasie II wojny światowej [w:] Regnare, gubernare, administrare. Z dziejów administracji, sądownictwa i nauki prawa. Prace dedykowane profesorowi Jerzemu Malcowi z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. S. Grodziski, A. Dziadzio, Kraków 2012, s. 127-137.
• A. Wrzyszcz, Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945. Organizacja i funkcjonowanie, Lublin 2008, s. 76.
• B. Vieregge, Die Gerichtsbarkeit einer "Elite". Nationalsozialistische Rechtsprechung am Beispiel der SS- und Polizei - Gerichtsbarkeit, Baden-Baden 2002, s. 18-35.
• A. Wagner, Die Umgestaltung der Gerichtsverfassung und des Verfahrens- und Richterrechts im nationalistischen Staat [in:] Quellen und Darstellungen zur Zeitgeschichte, Band 16/1 > Die deutsche Justiz und der Nationalismus< Teil I, Stuttgart 1968, s. 247;
• G. Moritz, Gerichtsbarkeit in den von Deutschland besetzen Gebieten 1939-1945, Tübingen 1957, s. 38.
• G. Nollau, Das Amt, 50 Jahre Zeuge der Geschichte, München 1978, s. 39-78.
• D. Schenk, Hans Frank. Biografia generalnego gubernatora, Kraków 2009, s. 252.
• D. Pohl, Von der "Judenpolitik" zum Judenmord. Der Distrikt Lublin des Generalgouvernements 1939-1944, Frankfurt am Main 1993, s. 39.
• Madajczyk, Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t. I, Warszawa 1970, s. 153;
• K. M. Pospieszalski, Hitlerowskie "prawo" okupacyjne w Polsce, część II: Generalna Gubernia, wybór dokumentów i próba syntezy, Poznań 1958, s. 125.
• A. Hempel, Pogrobowcy klęski. Rzecz o policji "granatowej" w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945, Warszawa 1990, s. 103-104;
• A. Hempel, Policja granatowa w okupacyjnym systemie administracyjnym Generalnego Gubernatorstwa 1939-1945, Warszawa 1987, s. 18-19, 53, 56, 64;

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2013.19.0.361