"Życzę Ci wszystkiego... najgorszego" : rola schadenfreude w kreowaniu destruktywnego środowiska pracy

• Autorzy: Dariusz Turek

Warianty tytułu

"I wish you all... the worst" : the role of Schadenfreude in creating destructive work environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pracownicy nie zawsze życzą swoim współpracownikom sukcesów i powodzenia w realizacji zadań zawodowych. W pewnych sytuacjach oczekują raczej ich niepowodzeń czy porażek i gdy stają się one faktem, pojawia się emocja określana mianem schadenfreude. Emocja ta, wyrażająca radość z cudzego nieszczęścia, jest jednym z kluczowych elementów (tzw. zmienną pośredniczącą) pozwalających zrozumieć mechanizmy pojawiania się destruktywnego klimatu organizacyjnego. Celem artykułu jest prezentacja tego, w jakich sytuacjach życia organizacyjnego pojawia się schadenfreude, a także w jaki sposób emocja ta może determinować patologiczne - dla środowiska zawodowego - zachowania pracowników. (abstrakt oryginalny)

EN

Employees in the organization, do not always wish their colleagues the success in accomplishing their professional tasks. In some situations, they expect rather failures and defeats, and when it is the case, they feel schadenfreude. This emotion, which covers the joy of someone else's misfortune is one of the key elements (mediate variable) to understanding the mechanisms involved in destructive organizational climate. The purpose of this article is to present situations in which the organizational life appears schadenfreude, as well as how this emotion can determine pathological - for professional environment - behaviors of employees. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Psychologia organizacji; Zachowania organizacyjne

EN

Psychology of organisation; Organisational behaviour

• Czasopismo: Edukacja Ekonomistów i Menedżerów : problemy, innowacje, projekty
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 4 (34)
• Strony: 31--43

Twórcy

autor

Dariusz Turek

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Arystoteles, 2000, Etyka eudemejska. W: Dzieła wszystkie, Warszawa: PWN.
• Ashforth, B.E., Humphrey, R.H., 1993, Emotion in the workplace: A reappraisal. Human Relations, 48(2), 97-125.
• Ashkanasy, N.M., Daus, C.S., 2002, Emotion In the Workplace: The Challenge for Managers. Academy of Management Executive, 16(1), 76-86.
• Ashkanasy, N.M., Härtel, C.E., Zerbe, W.J. Red..) (2000, Emotions in the Workplace: Research, Theory, and Practice. Westport: Quorum Books.
• Barsade, S.G., Gibson, D.E., 2007, Why does affect matter in organizations?. Academy of Management Perspectives, 21(1), 36-59.
• Brief, A.P., Weiss, H.M., 2002, Organizational behavior: Affect in the workplace. Annual Review of Psychology, 53(1), 279-307.
• Bugdol, M., 2007, Gry i nieetyczne zachowania w organizacji, Warszawa: Difin.
• Cikara, M., Botvinick, M.M., Fiske, S.T., 2011, Us versus them: Social identity shapes neural responses to intergroup competition and harm. Psychological Science, 22(3), 306-313.
• Combs, D.J.Y., Powell, C.A.J., Schurtz, D.R., Smith, R.H., 2009, Politics, schadenfreude, and ingroup identification: The sometimes happy thing about a poor economy and death. Journal of Experimental Social Psychology, 45, 635-646.
• Cross, S., Littler, J., 2010, Celebrity and schadenfreude. The cultural economy of fame in freefall. Cultural Studies, 24(3), 395-417.
• Dijk van, W.W., Ouwerkerk, J.W., Goslinga, S., Nieweg, M., Gallucci, M., 2006, When people fall from grace: Reconsidering the role of envy in schadenfreude. Emotion, 6, 156-160.
• Dijk van, W.W., Ouwerkerk, J.W., Goslinga, S., Nieweg, M., 2005, Deservingness and schadenfreude. Cognition and Emotion,, 19(6), 933-939.
• Dijk van, W.W., Ouwerkerk, J.W., Koningsbruggen van, G.M., Wesseling, Y.M., 2012, "So you wanna be a pop star?": Schadenfreude following another's misfortune on TV. Basic and Applied Social Psychology, 34(2), 168-174.
• Edwards, M.S., Greenberg, J., 2010, What is insidious workplace behaviour. In: J. Greenberg (Red..), Insidious workplace behaviour, New York: Routledge, 3-28.
• Elfenbein, H.A., 2007, Emotion in organizations: A review and theoretical integration. Academy of Management Annals, 1(1), 315-386.
• Feather, N.T., Wenzel, M., McKee, I.R., 2013, Integrating multiple perspectives on schadenfreude: The role of deservingness and emotions. Motivation and Emotion, 37, 574-585.
• Hareli, S., Weiner, B., 2002, Dislike and envy as antecedents of pleasure at another's misfortune. Motivation and Emotion, 26, 257-277.
• Hickman, T., Ward, J., 2007, The dark side of brand community: Inter-group stereotyping, trash talk, and schadenfreude. Advances in Consumer Research, 34, 314-319.
• James, S., Kavanagh, P.S., Jonason, P.K., Chonody, J.M., Scrutton, H.E., 2014, The Dark Triad, schadenfreude, and sensational interests: Dark personalities, dark emotions, and dark behaviors. Personality and Individual Differences, 68, 211-216.
• Jankowski, K.F., Takahashi, H., 2014, Cognitive neuroscience of social emotions and implications for psychopathology: Examining embarrassment, guilt, envy, and schadenfreude. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 68, 319-336.
• Janowska, Z. red., 2013, Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kahneman, D., 2012, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Poznań: Media Rodzina.
• Kleef van, G.A., Homan, A.C., Cheshin, A., 2012, Emotional influence at work: Take it EASI. Organizational Psychology Review, 2(4), 311-339.
• Kramer, T., Yucel-Aybat, O., Lau-Gesk, L., 2011, The effect of schadenfreude on choice of conventional versus unconventional options. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 116, 140-147.
• Laszczak, M., 1999, Patologie w organizacji. Mechanizmy powstawania. Zwalczanie. Zapobieganie, Kraków: Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
• Leach, C.W., Spears, R., Branscombe, N.R., Doosje, B., 2003, Malicious pleasure: Schadenfreude at the suffering of another group. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 932-943.
• Macko, M., 2009, Poczucie sprawiedliwości organizacyjnej a zachowania pracowników, Poznań: UAM.
• Nietzsche, F., 2003, Z genealogii moralności, Kraków: Wyd. Zielona Sowa.
• Pearson, Ch.M, Andersson, L.M., Porath, Ch.L., 2005, Workplace incivility. In: S. Fox, P.E. Spector (Red..), Counterproductive Work Behavior. Washington: American Psychological Association, 177-200.
• Porter, S., Bhanwer, A., Woodworth, M., Black, P.J., 2014, Soldiers of misfortune: An examination of the Dark Triad and the experience of schadenfreude. Personality and Individual Differences, 67, 64-68.
• Schein, E.H., 1996, Three cultures of management: The key to organizational learning. Sloan Management Review, 38(1), 9-20.
• Shamay-Tsoory, S.G., Fischer, M., Dvash, J., Harari, H., Perach-Bloom, N., Levkovitz Y., 2009, Intranasal administration of oxytocin increases envy and schadenfreude (gloating, Biological Psychiatry, 66(9), 864-870.
• Smith, R.H., Kim, S.H., 2007, Comprehending envy. Psychological Bulletin, 133, 46-64.
• Smith, R.H., Powell, C.A.J., Combs, D.J.Y., Schurtz, R.D., 2009, Exploring the when and the why of schadenfreude. Social and Personality Psychology Compass, 3, 530-546.
• Stocki, R., 2005, Patologie organizacyjne - diagnoza i interwencja, Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
• Sundie, J.M., Ward, J.C., Beal, D.J., Chin, W.W., Geiger-Oneto, S., 2009, Schadenfreude as a consumption-related emotion: Feeling happiness about the downfall of another's product. Journal of Consumer Psychology,, 19, 356-373.
• Tajfel, H., Turner, J.C., 1986, The social identity theory of intergroup behavior. In: S. Worchel, W.G. Austin (Red..), Psychology of Intergroup Relations, Chicago: Nelson-Hall.
• Takahashi, H., Kato, M., Matsuura, M., Mobbs, D., Suhara, T., Okubo, Y., 2009, When your gain is my pain and your pain is my gain: Neural correlates of envy and schadenfreude. Science, 323(5916), 937-939.
• Tocqueville de, A., 1976, O demokracji w Ameryce, Warszawa: PIW.
• Turek, D., 2012, Kontrproduktywne zachowania pracowników. Przejawy, uwarunkowania, ograniczanie, Warszawa: Difin.
• Wachowiak, J., 2011, Dysfunkcjonalne zachowania pracowników, Warszawa: Difin.
• Weiner, B., 2012, Emocje moralne, sprawiedliwość i motywacje społeczne. Sopot: Smak Słowa.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0010.3415