Przedsiębiorczość a poziom życia na obszarach wiejskich Polski Wschodniej

• Autorzy: Iwona Kopacz-Wyrwał

Warianty tytułu

Entrepreneurship vs the Standard of Living in the Rural Areas of Eastern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszej pracy jest analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu przedsiębiorczości oraz poziomu życia ludności na obszarach wiejskich Polski Wschodniej. Ponadto podjęto próbę określenia zależności między poziomem życia ludności wiejskiej a przedsiębiorczością. Badaniem objęto wszystkie gminy wiejskie oraz część wiejską w gminach miejsko-wiejskich z obszarów pięciu województw, tj. świętokrzyskiego, podkarpackiego, lubelskiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego. W sumie analizie poddano 639 gmin. Poziom życia wyrażono syntetycznym wskaźnikiem Perkala, natomiast do przedstawienia poziomu przedsiębiorczości wykorzystano wskaźnik przedsiębiorczości. Przeprowadzona analiza wykazała, że zarówno obecny poziom przedsiębiorczości, jak i poziom życia na obszarach wiejskich Polski Wschodniej są wypadkową oddziaływania wielu czynników i wykazują duże przestrzenne zróżnicowanie, co wynika z ogólnego rozwoju społeczno-ekonomicznego tych obszarów. Ponadto przeprowadzone badania wykazały, że wysokim poziomem życia ludności oraz wysokim poziomem przedsiębiorczości charakteryzują się jednostki przestrzenne zlokalizowane w sąsiedztwie największych ośrodków miejskich, położone wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych oraz te o dobrze rozwiniętych funkcjach turystycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this study is the analysis of the spatial diversification of the level of entrepreneurship and the standard of living in rural areas in Eastern Poland. Moreover, the author attempts to determine the relationships between the standard of living and entrepreneurships. Research included all the rural communes [Translator's note: communes - Polish gmina - the principal unit of territorial and administrative division in Poland] and the rural parts of urban-rural communes located in the area of five voivodeships, namely Swietokrzyskie, Podkarpackie, Lubelskie, Podlaskie and Warminsko-Mazurskie Voivodeships, i.e. 639 communes. The standard of living has been expressed by Perkal's index, whereas an entrepreneurship indicator was employed to present the level of entrepreneurship. The analysis conducted revealed that the present level of entrepreneurship and living conditions in the rural areas of Eastern Poland are a result of the influence of many factors and show high spatial diversity, which results from the general social and economic development of these areas. Moreover, the research conducted showed that high living standards and high levels of entrepreneurship characterise spatial units located in the neighbourhood of the largest urban centres, along main routes, and those with well-developed tourist functions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorczość; Poziom życia; Obszary wiejskie

EN

Entrepreneurship; Living standard; Rural areas

• Czasopismo: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Rocznik: 2015
• Tom: 11 Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym układów przestrzennych = The Role of Entrepreneurship in the Socio-economic Developmentof Spatial Systems
• Strony: 82--97

Twórcy

autor

Iwona Kopacz-Wyrwał

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Bański, J. (2002). Obszary problemowe Małopolski. W: A. Jelonek, Z. Górka (red.), Geograficzne uwarunkowania rozwoju Małopolski. Kraków: IGiGP UJ, 299-305.
• Bański, J., Stola, W. (2002). Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce. Studia Obszarów Wiejskich, t. III. Warszawa: IGiPZ PAN.
• Bański, J. (2008). Wiejskie obszary sukcesu gospodarczego. Warszawa: IGiPZ PAN.
• Baran, E., Kopacz-Wyrwał, I. (2014). Poziom życia a procesy depopulacji na obszarach wiejskich południowo-wschodniej Polski. W: W. Kamińska, K. Heffner (red.), Obszary wiejskie: wielofunkcyjność, migracje, nowe wizje rozwoju. Studia KPZK PAN, t. CXXXIII. Warszawa: KPZK PAN, 168-194.
• Berbeka, J. (2006). Poziom życia ludności a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej. Kraków: AE.
• Będzik, B. (2008). Kapitał społeczny jako ważny czynnik rozwoju obszarów wiejskich. Rozwój zasobów kapitału ludzkiego obszarów wiejskich. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, 8, 40-47.
• Bywalec, C. (1986). Wzrost gospodarczy a przemiany poziomu życia społeczeństwa polskiego w latach 1945-1980. Zeszyty Naukowe AE, 70, 11-17.
• Chojnicki, Z., Czyż, T. (red.). (1991). Zróżnicowanie przestrzenne poziomu i warunków życia ludności. Warszawa: KPZK PAN.
• Czapiewski, K. (2011). Location Matters - analiza zależności pomiędzy dostępnością przestrzenną a sukcesem społeczno-gospodarczym obszarów wiejskich Mazowsza. W: M. Wesołowska (red.), Wiejskie obszary peryferyjne - uwarunkowania i czynniki aktywizacji, Studia Obszarów Wiejskich, t. XXVI. Warszawa: IGiPZ PTG, 57-73.
• Gaweł, A. (2007). Ekonomiczne determinanty przedsiębiorczości. Poznań: Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
• Heffner, K. (2007). Rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich. Definicje - Uwarunkowania - Zależności - Czynniki - Skutki. Badania zróżnicowania rozwoju obszarów wiejskich. W: A. Rosner (red.), Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich, a zróżnicowanie dynamiki przemian. Warszawa: IRWiR PAN, 11-26.
• Heffner, K. (2012). Wiejskie rynki pracy w Polsce - kurczące się zasoby czy niewyczerpane rezerwy?. Wiejskie rynki pracy - zasoby, aktywizacja, nowe struktury. Studia KPZK PAN, t. CXLV, 8-51.
• Hydzik, P. (2012). Zastosowanie metod taksonomicznych do oceny poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego powiatów województwa podkarpackiego. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej, Ekonomia i Nauki Humanistyczne, 9, 17-33.
• Jaremczuk, K. (2003). Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości - szanse i zagrożenia. Tarnobrzeg: Wydawnictwo PWSZ.
• Kaliszczak, L. (2002). Źródła sukcesu małych i średnich przedsiębiorstw w warunkach zmiennego otoczenia. W: J. Targalski (red.), Uwarunkowania sukcesu przedsiębiorstwa. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 5-18.
• Kamińska, W. (2010). Urbanizacja obszarów wiejskich województwa świętokrzyskiego. Kielce: IG UJK.
• Kamińska, W. (2011). Kapitał ludzki i społeczny na obszarach wiejskich w Polsce. Przykład województwa świętokrzyskiego. Kielce: IG UJK.
• Kłodziński, M., Dzun, W. (red.). (2003). Aktywizacja wiejskich obszarów problemowych. Szczecin - Warszawa: IRWiR PAN, KROWiOGŻ AR.
• Kopacz, I. (2011). Poziom życia a procesy depopulacji na obszarach wiejskich woj. świętokrzyskiego. Obszary wiejskie: wielofunkcyjność, migracje, nowe wizje rozwoju. Studia KPZK PAN, t. CXXXIII, 214-227.
• Kudełko, J. (2013). Uwarunkowania i kierunki rozwoju województw Polski Wschodniej jako regionów słabo rozwiniętych. Warszawa: KPZK PAN.
• Kulikowski, R. (2012). Produktywność i towarowość rolnictwa w Polsce. Barometr Regionalny. Analizy. Prognozy, 4, 17-29.
• Leszczewska, K. (2012). Zasoby kapitału ludzkiego a rozwój przedsiębiorczości w Polsce. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Modernizacja dla spójności społeczno-ekonomicznej w czasach kryzysu, 24, Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 412-421.
• Liszewski, S. (1995). Zróżnicowanie przestrzenne poziomu i jakości warunków życia ludności w aglomeracjach miejskich (Program badań, pierwsze wyniki). Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 20, 7-17.
• Luszniewicz, A. (1972). Statystyka poziomu życia ludności. Warszawa: PWE.
• Luszniewicz, A. (1983). Statystyka społeczna: podstawowe problemy i metody. Warszawa: PWE.
• Makieła, Z. (2008). Przedsiębiorczość regionalna. Warszawa: Difin.
• Miszczuk, A., Wesołowska, M. (2012). Uwarunkowania demograficzne wiejskich rynków pracy Polski Wschodniej - ujęcie typologiczne. Wiejskie rynki pracy - zasoby, aktywizacja, nowe struktury. Studia KPZK PAN, t. CXLV, 209-228.
• Piasny, J. (1993). Poziom i jakość życia ludności oraz źródła i mierniki ich określania. Ruch Ekonomiczny, Prawniczy i Socjologiczny, 2, 73-92.
• Rosner, A. (2007). Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian. Warszawa: IRWiR PAN.
• Schumpeter, J.A. (1960). Teoria rozwoju gospodarczego. Warszawa: PWN.
• Słaby, T. (2007). Poziom życia i jakość życia. W: T. Panek (red.), Statystyka społeczna. Warszawa: PWE, 38-51.
• Stanny, M. (2009). Zróżnicowanie poziomu rozwoju obszarów wiejskich w Polsce a problem realizacji polityki spójności. Wieś i Rolnictwo, 4, 246-257.
• Swianiewicz, P. (2005). Strategiczna analiza stanu spójności ekonomicznej i społecznej przeprowadzona na poziomie obszarów NUTS4 i NUTS. Pozyskano z: https://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/poziom_regionalny/strategia_rozwoju_polski_wschodniej_do_2020/dokumenty/Documents/75a-31326e6034163afc4c99b4cc11d9dSwianiewicz.pdf
• Szymla, Z. (2004). Przestrzenne zróżnicowanie warunków życia ludności w województwie małopolskim. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 645, 5-20.
• Sztucki, T. (1998). Encyklopedia marketingu. Warszawa: Wydawnictwo Placet.
• Targalski, J. (1999). Przedsiębiorczość i rozwój firmy. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
• Wach, K. (2013). Edukacja na rzecz przedsiębiorczości wobec współczesnych wyzwań cywilizacyjno-gospodarczych. Przedsiębiorczość - Edukacja, 9, 247-248.
• Zagórski, K., Gorzelak, G., Jałowiecki, B. (2009). Zróżnicowania warunków życia. Polskie rodziny i społeczności lokalne. Warszawa: Wyd. Naukowe SCHOLAR.
• Zeliaś, A. (2000). Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym. Kraków: AE.
• Zeliaś, A. (2004). Poziom życia w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Warszawa: PWE.