Dochód i wykształcenie jako determinanty stopy oszczędności gospodarstw domowych w Polsce

• Autorzy: Andrzej Wołoszyn , Romana Głowicka-Wołoszyn

Warianty tytułu

Income and Education as Determinants of Household Savings Rate in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - Celem badań było określenie powiązań pomiędzy wybranymi cechami społeczno-ekonomicznymi gospodarstw domowych a stopą oszczędności w gospodarstwach domowych. Rozpatrywano dwie podstawowe determinanty stopy oszczędności tj. dochód rozporządzalny gospodarstwa domowego oraz wykształcenie osoby odniesienia w gospodarstwie domowym. Ponadto podjęto próbę określenia powiazań pomiędzy interakcjami wybranych determinant a stopą oszczędności. Metodologia badania - Podstawę badan stanowiły niepublikowane dane pochodzące z badań gospodarstw domowych przeprowadzonych przez GUS w latach 2005, 2010 i 2013. W każdym roku było to około 35 tys. gospodarstw domowych. Gospodarstwa domowe podzielono na grupy ze względu na poziom dochodu oraz wykształcenie osoby odniesienia w gospodarstwie domowym. W każdej z podgrup gospodarstw domowych analizowano stopę oszczędności, udział dochodu podgrupy w dochodzie ogółem gospodarstw domowych oraz poziom optymizmu. Wynik - W analizowanych latach stwierdzono wzrost stopy oszczędności gospodarstw domowych zarówno w okresie koniunktury gospodarczej, jak i spowolnienia. Odnotowano wzrost stóp oszczędności wraz ze wzrostem poziomu zamożności gospodarstw domowych oraz ze wzrostem poziomu wykształcenia głowy rodziny. Natomiast przy ustalonym poziomie dochodu zauważono spadek stóp oszczędności wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia osoby odniesienia. Oryginalność/wartość - Wartością pracy jest pogłębiona analiza przyczynowo-skutkowa kształtowania się stóp oszczędności w polskich gospodarstwach domowych w zależności od dwóch determinant jakimi były dochód rozporządzalny i wykształcenie głowy gospodarstwa domowego ze szczególnym uwzględnieniem interakcji pomiędzy nimi. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The aim of the study was to determine the relationship between selected socio-economic household's characteristics and savings rate. Two major determinants of savings rate were considered, namely disposable income and educational attainment of the household's head. Moreover, an analysis of interactions between the two determinants in the influence they exert on savings rate was attempted. Design/methodology/approach - The analysis was based on raw micro data from the Household Budget Surveys conducted by Polish Central Statistical Office in 2005, 2010, and 2013. Each year roughly 35 000 households were surveyed. They were examined along the quantile income groups and educational level of their head. In each household subgroup savings rate, income share, and optimism level were analyzed. Findings - An increase of savings rate was found in analyzed years, during growth equally as during economic slowdown. Moreover, increase of savings rate corresponded to the increase in household affluence and educational attainment of household's head. However, controlling for income the savings rates dropped as educational level rose. Originality/value - The value of the paper is an enhanced analysis of the causal link between households' savings rate and its two major determinants: disposable income and educational level of household's head, placing special emphasis on the interactions between them. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dochody gospodarstw domowych; Wykształcenie; Oszczędności gospodarstw domowych; Stopa oszczędności; Dochód rozporządzalny

EN

Household income; People's education; Household savings; Savings rate; Disposable income

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 74 T.1 Rynek kapitałowy, wycena przedsiębiorstw, inwestycje
• Strony: 733--743

Twórcy

autor

Andrzej Wołoszyn

• Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu

autor

Romana Głowicka-Wołoszyn

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Anioła P., Gołaś Z. (2012), Zastosowanie wielowymiarowych metod statystycznych w typologii strategii oszczędnościowych gospodarstw domowych w Polsce, Materiały i Studia z. 282, NBP, Warszawa.
• Bańbuła P. (2006), Oszczędności i wybór międzyokresowy - podejście behawioralne, Materiały i Studia z. 208, NBP, Warszawa.
• Brzeziński M. (2013), Nierówności w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej, Referat na IX Kongres Ekonomistów Polskich, Warszawa, www.kongres.pte1.home.pl (14.04.2015).
• Budżety gospodarstw domowych w 2005, ..., 2013, GUS, 2006-2014, Warszawa.
• Ewing B.T., Payne J.E. (1998), The long-run relation between the personal savings rate and consumer sentiment, "Financial Counseling and Planning Education" 9.1, s. 89-96.
• Fatuła D. (2002), Skłonność do oszczędzania gospodarstw domowych regionu krakowskiego w świetle teorii dochodowych. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie 605, s. 109-119.
• Fatuła D. (2010), Zachowania polskich gospodarstw domowych na rynku finansowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Fatuła D. (2013), Stopa oszczędności gospodarstw domowych - różnice w ujęciu mikro i makroekonomicznym, "Wiadomości Statystyczne" nr 9, s. 17-25.
• Friedman M. (1957), A Theory of Consumption Function, Princeton University Press, Princeton.
• Keynes J.M. (1936/1997), The General Theory of Employment, Interest and Money, Harcourt, Brace and World, New York.
• Krupa D., Walczak D., Chojnacka E. (2013), Preferencje w zakresie form alokacji oszczędności gospodarstw domowych w Polsce, "Copernican Journal of Finance & Accounting" vol. 1.1, s. 111-122.
• Liberda B. (1999), Stopy oszczędzania gospodarstw domowych w Polsce, w: Determinanty oszczędzania w Polsce, red. B. Liberda, CASE, Warszawa, s. 83-96.
• Metodologia Badania Budżetów Gospodarstw Domowych (2011), GUS, Warszawa.
• Rószkiewicz M. (2008), Zmienność stopy oszczędzania polskich gospodarstw domowych, "Gospodarka Narodowa" nr 7-8, s. 63-79.
• Solomon L.C. (1975), The relation between schooling and savings behavior: An example of the indirect effects of education, w: Education, income and human behavior, red. F.T. Juster, McGraw-Hill, New York, s. 253-293.
• Wójcik E. (2007), Polskie gospodarstwa domowe na rynku oszczędności, "Bank i Kredyt" t. 38, nr 7, s. 55-66.
• Współczesne problemy finansów osobistych (2014), red. B. Świecka, CeDeWu Sp. z o. o., Warszawa

Identyfikatory

DOI

10.18276/frfu.2015.74/1-64