Dług publiczny w Polsce - instytucjonalne możliwości jego redukcji

• Autorzy: Jakub Płomka , Marian Zalesko

Warianty tytułu

Public Debt in Poland : Institutional Capacity for Reduction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W Polsce od czasu rozpoczęcia transformacji gospodarczej w 1989 roku mamy do czynienia z ciągle narastającym (w niektórych latach gwałtownie) długiem publicznym. Jest to bardzo niebezpieczne z punktu widzenia funkcjonowania państwa, ponieważ może doprowadzić do jego niewydolności finansowej. To negatywne zjawisko spowodowane reformami gospodarczymi, a w ostatnich latach wpływem światowego kryzysu finansowego oraz rosnących potrzeb budżetu państwa wymusza na sprawujących władzę dokonywanie zmian o charakterze instytucjonalnym (wprowadzanie nowych "reguł gry") mających na celu ograniczanie wzrostu zadłużenia czy też jego redukcję. Niniejszy artykuł został poświęcony analizie wielkości długu publicznego w Polsce w latach 2000-2013. W pracy wskazano także na instytucjonalne możliwości ograniczania długu publicznego. Taki potencjał tkwi przede wszystkim w prowadzeniu odpowiedzialnej polityki fiskalnej (transparentnej, skutecznej, efektywnej itd.). W przekonaniu autorów tekstu działania w tym zakresie mogą znacząco wpłynąć na osiągnięcie stabilizacji w sektorze finansów publicznych w naszym kraju. (abstrakt oryginalny)

EN

Ever since the beginning of the economic transformation in 1989, Poland has been struggling with constantly (and rapidly in certain years) growing public debt. This is very dangerous from the point of view of the functioning of the state and might lead to financial failure. This negative phenomenon, caused by economic reforms and in recent years the impact of the global financial crisis, forces governments to make changes of institutional nature (the introduction of new "game rules") aiming to curb debt growth or reduce its levels. This paper is focused on the analysis of the size of the public debt in Poland in the period 20002013. The authors also identify several institutional possibilities to limit the public debt. This potential lies primarily in a responsible fiscal policy (transparent, efficient, effective, etc.). The authors believe that action in this area can significantly contribute to the achievement of stability in the public finances of our country. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dług publiczny; Deficyt budżetowy; Procedura budżetowa; Polityka fiskalna

EN

Public debt; Budget deficit; Budgetary procedure; Fiscal policy

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1 (73)
• Strony: 166--177

Twórcy

autor

Jakub Płomka

• Uniwersytet w Białymstoku

autor

Marian Zalesko

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Chojna-Duch E. 2012 Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa.
• Debrun X., Hauner D., Kumar M. S. 2009 Independent fiscal agencies, "Journal of Economic Surveys", vol. 23.
• Dziemianowicz R. I. 2011 Reguły fiskalne i ich wpływ na ograniczenie długu publicznego, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu", nr 37.
• Dziemianowicz R. I., Kargol-Wasiluk A. 2012 Instytucjonalne ramy odpowiedzialnej polityki fiskalnej, [w:] Stabilizacja fiskalna: teorie i doświadczenia wybranych gospodarek,, D. Miłaszewicz (red.), Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe ZAPOL Dmochowski, Sobczyk, Szczecin.
• Dziemianowicz R. I., Kargol-Wasiluk A. 2014 Fiscal Responsibility Laws in the EU Member States and their influence on the stability of the public finance, [in:] International Congress on Economy, Finance, and Business, vol. II, Conference Organizers International Academy Institute National Taipei University International Business Academics Consortium (iBAC).
• Encyklopedia PWN, dokument elektroniczny, tryb dostępu: [http://encyklopedia.pwn.pl/ szukaj / d%C5%82ug- publiczny.html, data wejścia: 24.10.2014].
• Gajewski P., Skiba L. 2010 Problemy polityki fiskalnej Polski na drodze do strefy euro w kontekście uwarunkowań i doświadczeń innych państw, NBP - Biuro ds. Integracji ze Strefą Euro, Warszawa.
• Gołębiowski G. 2010 Rada polityki fiskalnej, "Infos BAS", nr 7(79).
• Hagemann R. 2010 Improving Fiscal Performance Through Fiscal Councils, OECD Economics Department Working Papers, no. 829.
• Hallerberg M., von Hagen J. 2006 Organizacja procesu budżetowego w Polsce. Reguły budżetowe a stabilność fiskalna i gospodarczą, Ernst&Young, Warszawa.
• Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 roku Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 2009 roku, Nr 78, poz. 483.
• Kopits G., Symansky S. 1998 Fiscal policy rules, International Monetary Fund, Occasional, Paper, no. 162, Washington.
• McConnell C. R., Brue S. L., Flynn S. M. 2009 Economics: Principles, Problems, and Policies, McGraw-Hill/Irwin, New York.
• Menard C. 1995 Markets as Institutions vs Organizations as Markets: Disentangling Some Fundamental Concepts, "Journal of Economic Behavior and Organizations", vol. 28, no. 3.
• North D. C. 2009 Institutions Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge.
• Owsiak S. 2013 Finanse publiczne teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Perotti R., Kontopoulos Y. 2002 Fragmented fiscal policy, "Journal of Public Economics 86".
• Poniatowicz M. 2005 Dług publiczny w systemie finansowym jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 2223/96 z 25 czerwca 1996 roku w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych we Wspólnocie.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 3605/93 z 22 listopada 1993 roku w sprawie stosowania protokołu w sprawie procedury dla nadmiernego deficytu, załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
• Samuelson P. A. Nordhaus W. D. 1997 Ekonomia 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Samuelson P. A. Nordhaus W. D. 2012 Ekonomia, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań.
• Sprawozdania z wykonania budżetu państwa w latach 1990-2013, dokument elektroniczny, tryb dostępu: [www.mf.gov.pl, data wejścia: 14.07.2014].
• Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2012-2015 2011, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
• Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2015-2018 2014, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
• Traktat o Unii Europejskiej z dnia 7 lutego 1992 roku, Dz. U. C 191 z 29.7.1992.
• Tyniewicki M. 2014 Prawna ocena wyłączenia obowiązywania I progu ostrożnościowego w ustawie o finansach publicznych, "Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu", nr 1(2).
• Ustawa z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych, Dz. U. z 2013 roku, poz. 938.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych, Dz. U. z 2009 roku, Nr 157, poz. 1240 z późniejszymi zmianami.
• Ustawa z dnia 8 listopada 2013 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2013 roku, poz. 1646.
• Wernik A. 2014 Finanse publiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.15290/ose.2015.01.73.14