Zdolność do spłaty zadłużenia przez samorządy. Uwarunkowania gospodarcze i demograficzne

• Autorzy: Krzysztof Kluza

Warianty tytułu

Debt Repayment Capacity of Polish Local Governments. Economic and Demographic Factors

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W latach 2007-2012 zadłużenie polskich samorządów (JST) wzrosło z 26 mld zł do 68 mld zł. Dług na mieszkańca rósł w tempie +21% średniorocznie, sięgając 1760 zł. Najszybciej przyrósł w gminach wiejskich (+23% średniorocznie), a nominalnie w miastach na prawach powiatu (o 1153 zł). Wskaźniki zmienności wskazują na wysokie zróżnicowanie JST pod względem zadłużenia per capita, największe wśród gmin wiejskich. Rosnący poziom zadłużenia JST w warunkach spowolnienia gospodarczego oraz przy niekorzystnych trendach demograficznych i migracji rodzi obawy o zdolność JST do dalszego rozwoju oraz utrzymywalność ich obecnego modelu gospodarki finansowej. Symulacje wykazują, że w wariancie optymistycznym blisko 200 JST (7% ogółu) będzie potrzebowało co najmniej 15 lat na spłatę swych długów. W wariancie urealnionym już 800 JST (30% ogółu) potrzebuje ponad 15 lat na spłatę swego zadłużenia. Problem ten ma charakter ogólnopolski. W największym stopniu dotyczy gmin miejsko-wiejskich. Zestawiając zdolność do spłaty długu z saldem migracji zagranicznych i zamożnością województw, widać, że w relatywnie najtrudniejszej sytuacji są JST z województw warmińsko-mazurskiego i świętokrzyskiego. W przyszłości czynniki demograficzne będą stanowić tu istotny determinant zdolności JST do kontynuacji polityk rozwoju lokalnego, tym bardziej, że jest od nich uzależniona duża część dochodów JST.(abstrakt oryginalny)

EN

In 2007-2012 period, debt of Polish local governments increased from 26 bln PLN to 68 bln PLN. The debt per capita ratio grew on average by 21% each year and reached 1760 PLN. Its fastest growth was in rural boroughs (+23% annual growth rate), and nominally it increased the most in the towns with county rights (by 1153 PLN). Coefficients of variations show high differentiation of debt per capita indicators, the highest in rural boroughs. The growing indebtedness of local governments during economic slowdown period accompanied by adverse demographic and migration trends raises concerns about the ability of local governments to sustain their development and financing policies. The simulations carried out in this study show that even in the optimistic scenario almost 200 local governments (7% of all entities) would require more than 15 years to repay their current debts. In the realistic scenario, up to 800 local governments (30%) would require more than 15 years to repay their current debts. The problem is nationwide. It affects to the greatest extent the urban-rural boroughs. Taking into consideration the migration process and the affluence level of individual regions, the largest problem with a debt repayment will be in local governments from Warmińsko-Mazurskie and Świętokrzyskie regions. In a future, demographic factors will noticeably determine their ability to maintain current policies of regional development, and will have strong impact on their budgetary revenues.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zadłużenie; Samorząd terytorialny; Sytuacja demograficzna; Finanse samorządu terytorialnego; Jednostki samorządu terytorialnego (JST)

EN

Indebtedness; Local government; Demographic situation; Local government finance; Local government units

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 223
• Strony: 94--105

Twórcy

autor

Krzysztof Kluza

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Cameron R. (2011), Responding to Australia's Regional Skill Shortages Through Regional Skill Migration, "Journal of Economic and Social Policy", Vol. 14, Iss. 3.
• Dijkstra L. (2013), Why Investing More in the Capital Can Lead to Less Growth, "Cambridge Journal of Regions, Economy and Society", No. 6.
• Kluka L., Kluza K. (2012), Symulacja wpływu zmian ustawowych na dostępność finansowania dla JST. Nowe formy finansowania zadań samorządowych, "Finanse Komunalne", nr 1-2.
• Kluza K. (2013a), Przestrzenne zróżnicowanie zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w latach 2007-2012, "Człowiek i Środowisko", nr 1-2, t. 37, Warszawa.
• Kluza K. (2013b), Wpływ zmian w ustawie o finansach publicznych na koszt finansowania samorządów, "Zarządzanie i Finanse", vol. 11, nr 2, cz. 3, Sopot.
• Kostrzewa Z., Szałtys D. (2013), Migracje zagraniczne ludności. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, GUS, Warszawa.
• Kotowska I., Jóźwiak J. (2012), Nowa demografia Europy a rodzina, "Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych", z. 28.
• Kotowska I., Chłoń-Domińczak A. (2012), Zarządzanie finansami publicznymi w kontekście zmiany demograficznej, "Studia Ekonomiczne", nr 1 (LXXII).
• Marchewka-Bartkowiak K., Wiśniewski M. (2012), Indywidualny wskaźnik zadłużenia JST - ocena krytyczna i propozycje zmian, "Analizy", Biuro Analiz Sejmowych, nr 21 (88).
• Martinez-Fernandez C., Weyman T., Perek-Białas J., Sagan I., Szukalski P., Stronkowski P. (2013a), Demographic Transition and an Ageing Society: Implications for Local Labour Markets in Poland, OECD Local Economic and Employment Development (LEED) Working Papers, nr 8, OECD Publishing.
• Martinez-Fernandez C. i in. (2013b), Demographic Change in the Netherlands: Strategies for Resilient Labour Markets, OECD Local Economic and Employment Development (LEED) Working Papers, nr 13, OECD Publishing.
• Peck J. (2004), Pushing Austerity: State Failure, Municipal Bankruptcy and the Crises of Fiscal Federalism in the USA, "Cambridge Journal of Regions, Economy and Society", No. 7.
• Townsend A., Champion T. (2014), The Impact of Recession on City Regions: The British Experience, 2008-2013, "Local Economy", Vol. 29, No. 1-2.
• [Ustawa 2009] Ustawa o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. Dz. U. nr 157, poz. 1240 i 1241 z późn. zm.
• Vammalle C., Hulbert C. (2013), Sub-national Finances and Fiscal Consolidation: Walking on Thin Ice, "OECD Regional Development Working Papers", nr 02, OECD Publishing.