Nierówności dochodowe i ubóstwo w krajach Unii Europejskiej

• Autorzy: Magdalena Tusińska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problem nierówności materialnych między ludźmi ma postać wielowymiarową i wykracza poza problemy natury ekonomicznej. Uwaga w niniejszym rozdziale koncentruje się na różnicach dochodowych (prowadzących czasem do ubóstwa), obok których w praktyce występuje wiele innych wyznaczników jakości życia. Rozbieżności w dochodach wywierają wpływ na szereg aspektów życia społecznego i gospodarczego, w tym na dynamikę wzrostu gospodarczego. Dotychczasowe wyniki badań związku między nierównościami społecznymi a wzrostem są jednak dalekie od dostarczenia pełnego wyjaśnienia, jakie znaczenie mają nierówności dla tempa wzrostu gospodarczego. Siła i kierunek tych relacji mogą być odmienne w zależności od grona innych czynników związanych ze specyfiką kraju, jak chociażby poziom jego rozwoju czy mentalność społeczeństwa. Sposób percepcji nierówności przez społeczeństwo UE postrzega się powszechnie jako specyficzny i nacechowany normatywnie, przy czym podejście do tego problemu w poszczególnych krajach Unii nieco się różni. Niektóre społeczeństwa są w większym stopniu skłonne akceptować nierówności dochodowe i majątkowe, podczas gdy społeczeństwa innych państw opowiadają się za egalitaryzmem. Różnice w poglądach nie pozostają bez wpływu na istniejące w poszczególnych krajach systemy podatkowe i inne rozwiązania w polityce gospodarczej. Rozważania w niniejszym rozdziale zostały podzielone na pięć części. Po wprowadzeniu, w pierwszym podrozdziale pokrótce opisano, od czego zależy kierunek i charakter wpływu nierówności na wzrost gospodarczy. Kolejną część poświęcono opisowi podejścia do tematu nierówności w UE, podkreślając elementy wspólnotowe, jak również cechy charakterystyczne dla poszczególnych krajów i modeli systemów gospodarczych. W ostatnim podrozdziale skoncentrowano się na danych statystycznych dotyczących poziomu nierówności i ubóstwa w krajach UE. W podsumowaniu dokonano próby klasyfikacji krajów unijnych na podstawie poziomu nierówności mierzonych współczynnikiem Giniego oraz obserwowanej w badanym okresie tendencji zmian w poziomie tego wskaźnika. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój gospodarczy; Wzrost gospodarczy; Polityka gospodarcza; Ubóstwo; Dochody ludności; Nierówności dochodowe

EN

Economic development; Economic growth; Economic policy; Poverty; People's income; Income inequalities

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2014
• Tom: Systemowe uwarunkowania wzrostu i rozwoju gospodarczego krajów Unii Europejskiej
• Strony: 96--114

Twórcy

autor

Magdalena Tusińska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Kozłowski S.G.: Systemy ekonomiczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2005.
• Buras P.: Równiej, czyli szczęśliwiej. "Gazeta Wyborcza", 26-27 listopada 2011.
• Easterlin R.: Will Rasing the Incomes of All Increase the Hapiness of All? "Journal of Economic Behaviour and Organization" 1995, Vol. 25.
• Galbraith J.K.: Ekonomia w perspektywie : krytyka historyczna. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
• Jasiński L.: Ekonomia i etyka. WAM, Kraków 2012.
• Liebenstein H.: Allocative Efficiency vs X-Efficiency. "American Economic Review" 1996, No.6.
• Frank R.H.: Mikroekonomia, jakiej jeszcze nie było. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.
• Samuelson P.A., Nordhaus W.D.: Ekonomia. T. 2. PWN, Warszawa 1996.
• Dołęgowski T., Czerniak A., Siewierski J.: Rozwój gospodarczy a wartości wspólnotowe. PWN, Warszawa 2004.
• Stiglitz J.E.: Ekonomia sektora publicznego. PWN, Warszawa 2004.
• Stevans L.K.: Income Inequality and Economic Incentives: Is There an Equity-Efficiency Tradeoff? "Research in Economic" 2012, Vol. 66.
• Elementy etyki gospodarki rynkowej. Red. B. Pogonowska. Polskie Wydaw. Ekonomiczne, Warszawa 2004.
• Golinowska S., Broda-Wysocki P.: Kategorie ubóstwa i wykluczenia społecznego. Przegląd ujęć. W: Ubóstwo i wykluczenie społeczne : badania, metody, wyniki. Red. S. Golinowska, E. Tarkowska, I. Topińska. IPiSS, Warszawa 2005.
• Tusińska M.: Nierówności dochodowe a wzrost i rozwój gospodarczy. W: Systemowe uwarunkowania wzrostu i rozwoju gospodarczego : zagadnienia teoretyczne. Red. S. Swadźba. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice 2013.
• Thornbecke E., Charumilind Ch.: : Economic Inequality and Its Socioeconomic Impact. "World Development" 2002, Vol. 30, No. 9.
• Ryszkiewicz A.: Od konwergencji do spójności i efektywności : podstawy teoretyczne polityki spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii Europejskiej. Szkoła Główna Handlowa-Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2013.
• Aiginer K.: Nowe wyzwania dla Modelu Europejskiego i jak im sprostać. W: Wzrost gospodarczy czy bezpieczeństwo socjalne? : w stronę konkurencyjnego modelu społeczno-ekonomicznego dla Unii Europejskiej. Red. W. Bieńkowski, M.J. Radło. PWN, Warszawa 2010.
• Kowalik T.: Współczesne systemy ekonomiczne : powstawanie, ewolucja, kryzys. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2000.