Szara strefa - wyzwania i zagrożenia dla polityki fiskalnej państwa

• Autorzy: Katarzyna Bogusz , Monika Bukowiec
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kwestia szarej strefy usytuowana jest na granicy prawa i ekonomii. Jej rozmiar oraz skutki, jakie wywołuje dla budżetu, to typowe problemy ekonomiczne. Wymiar prawny szarej strefy stanowią np. regulacje prawne, które zachęcają lub zniechęcają do działania w strefie cienia. Niewątpliwie zbyt mala wiedza na jej temat niekorzystnie wpływa na politykę gospodarczą państwa. Zarówno władze kraju, jak i badacze akademiccy dążą do ograniczenia zakresu tego zjawiska poprzez stworzenie odpowiedniej definicji, pomiar oraz wykrycie przyczyn jego powstawania. Za podstawowe determinanty istnienia gospodarki nieoficjalnej uznaje się nadmierne regulacje oraz wysokie obciążenia podatkowe. Czynniki te przyczyniają się do zaniżania dochodów przez najsłabsze przedsiębiorstwa w celu obniżenia wysokości płaconych podatków. Warto zaznaczyć, że szara strefa jest nieodłącznym elementem współczesnej gospodarki rynkowej, a jej skutki są odczuwalne we wszystkich dziedzinach życia, zarówno gospodarczego, ekonomicznego, jak i społecznego w kraju. Istnienie strefy nieoficjalnej powoduje w gospodarce zakłócenia oraz wymaga od państwa znacznej elastyczności w jego działalności ekonomicznej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Finanse publiczne; Kontrola finansowa; Kontrola podatkowa; Prawo finansowe; Szara strefa

EN

Public finance; Financial control; Tax audit; Financial law; Grey economy

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2015
• Tom: Prawne i ekonomiczne determinanty systemu kontroli finansowej realizującej politykę fiskalną
• Strony: 70--80

Twórcy

autor

Katarzyna Bogusz

autor

Monika Bukowiec

Bibliografia

• Barszcz M.: Szara strefa. Raport na temat najczęstszych oszustw podatkowych. Warszawa 2010.
• Cichocki S.: Rozmiary "szarej strefy" w Polsce oraz ich zależność od polityki podatkowej i sytuacji budżetu państwa w latach 1995-2006. Rozprawa doktorska.
• Enste D.H.: The Shadow Economy and Institutional Change in EU Accession Countries - A Two Pillar Strategy for the Challenges Ahead. EU 2002.
• Feige L. E.: Defining and Estimating Underground and Infonnal Economies: The New Institutional Economies Approach. Madison 1990.
• Łapiński K., Peterlik M., Wyżnikiewicz B.: Szara strefa w polskiej gospodarce. Warszawa 2014.
• Piocha S., Dylkiewicz R. B.: Czynniki determinujące rozwój i przepływ kapitału w szarej strefie. XV Konferencja Naukowa Młodych Ekonomistów. Warszawa 2009.
• Rogalska E.: Instytucjonalne determinanty poziomu szarej strefy. "Ukryta" gospodarka jako rezultat jakości polityki gospodarczej. W: Uwarunkowania rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Red. A.P. Balcerzak, D. Górecka. Toruń 2007.
• Schneider F., Raczkowski K.: Sfera nieoficjalna w gospodarce. Warszawa 2013.
• Smuga T.: Metodologia badań szarej strefy na rynkach usług turystycznych. Departament Turystyki Ministerstwa Gospodarki. Warszawa 2005.
• Feige L.E.: How Big is the Irregular Economy? "Challenge" 1979, No. 11-12.
• Główny Inspektorat Ochrony Środowiska: Działania IOŚ w zakresie likwidacji "szarej strefy" w przetwarzaniu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz pojazdów wycofanych z eksploatacji. "Biznes & Ekologia" 2010, nr 92.
• Gołębiowski G.: Zjawisko szarej strefy z uwzględnieniem gospodarki polskiej. "Współczesna Ekonomia" 2007, nr 1.
• Janik E.: Szara strefa - patologia życia gospodarczego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. PRAWO 9. Seria Prawnicza, Zeszyt 2010, nr 57.
• Kraciuk J.: Szara strefa w Europie. "Problemy Rolnictwa Światowego" 2013, tom 13 (XXVIII).
• Mróz B.: Szara strefa a dylematy polskiej gospodarki, Funkcje i znaczenie szarej strefy w procesach gospodarowania. W: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Uniwersytet Rzeszowski, Zeszyt 2004, nr 4.
• Pasternak-Malicka M.: Zatrudnienie nierejestrowane w kontekście problematyki bezrobocia w Polsce. "Studia BAS" 2013, nr 4(36).
• Pietrasz P.: Opodatkowanie dochodów nieujawnionych, Warszawa 2007.
• Powęska H.: Szara strefa w handlu w Polsce w okresie transformacji. "Roczniki Naukowe" 2007, nr 4.
• Schneider F., Ernest H.D.: Shadow Economies: Size, Causes and Consequences. "Journal of Economic Literature" 2000, Vol. XXXVIII.
• Schneider F., Torgler B.: The Impact of Tax Morale and Institutional Quality on the Shadow Economy. Johannes Kepler Uniwersity of Linz and Institute for the Study of Labor. "Discussion Paper" 2007, No. 2541.
• Torgler B. F. Schneider F.: Shadow Economy, Tax Morale, Governance and Institutional Quality: A Panel Analysis, Center for Economic Studies & Info Institute for Economic Research. "Working Paper" 2007, No. 1923.