Wariantowy model centralnego planowania handlu zagranicznego

• Autorzy: Zygmunt Foltyński , Jerzy Schroeder
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Handel zagraniczny jest realizowany w określonych warunkach społeczno-gospodarczych, wyznaczanych zarówno zmiennymi niezależnymi (ustrojowymi) jak i zmiennymi zależnymi (od decyzji Centrum). Do zmiennych niezależnych zalicza się istnienie instytucjonalnego, państwowego monopolu handlu zagranicznego i monopolu walutowego oraz niewymienialność pieniądza krajowego, który pełni swe funkcje wyłącznie na rynku wewnętrznym. Ekonomiczną funkcją państwowego monopolu handlu zagranicznego jest możliwość autonomicznego kształtowania wewnętrznej struktury cen, odpowiadającej potrzebom aktualnej polityki gospodarczej kraju. Oderwanie krajowej struktury cen i kosztów od takiej struktury w innych krajach stwarza jednakże trudności w porównaniu kosztów produkcji krajowej danych towarów z kosztami ich wytwarzania w gospodarce światowej. Trudności te stają się jeszcze większe, jeśli weźmie się pod uwagę funkcjonowanie w kraju pieniądza niewymienialnego, który nie ma na rynku walutowym określonego kursu wymiennego. Przez zmienne zależne rozumieć należy takie czynniki, które określają aktualną sytuację gospodarczą kraju. Sytuacja ta zmienia się w zależności od przyjętej w kraju polityki społeczno-gospodarczej i od zmieniających się warunków na rynku światowym. Czynniki, o których mowa mogą więc występować w różnych wersjach, przy czym w niniejszym opracowaniu wyodrębnia się tylko najistotniejsze z nich i to w ujęciu dwuwersyjnym. Układ tych zmiennych stanowi treść modelu uwarunkowań funkcjonowania handlu zagranicznego. Dla poszczególnych zmiennych zależnych specyfikuje się najbardziej adekwatne dla nich metody zarządzania handlem zagranicznym. Układ tych metod jest treścią kolejnego modelu. Zarządzanie handlem zagranicznym polega na oddziaływaniu makrostruktury na mikrostrukturę. Obejmuje zatem także i planowanie centralne, które jednak zostaje wyodrębnione w postaci trzeciego modelu. Oba te modele, korespondujące z modelem ograniczeń funkcjonowania handlu zagranicznego zawierają taką samą ilość elementów składowych, podanych także w dwóch wersjach. Wszystkie trzy modele, logicznie ze sobą powiązane, są tak budowane, że łącznie stanowią uogólniony, kompleksowo ujęty obraz funkcjonowania handlu zagranicznego w Polsce, uwzględniający najistotniejsze, możliwe jego warianty. Nie można bowiem odrywać planowania handlu zagranicznego ani od procesu zarządzania ani od warunków społeczno-gospodarczych, w których to planowanie jest realizowane, i którym ono służy. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Handel zagraniczny; Planowanie centralne; Planowanie gospodarcze; Model planowania rozwoju; Gospodarka planowa; Zarządzanie gospodarką; Kurs walutowy

EN

Foreign trade; Central planning; Economic planning; Development planning model; Planned economy; Management of the economy; Exchange rates

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1984
• Numer: nr 114 Planowanie handlu zagranicznego w Polsce (wybrane zagadnienia)
• Strony: 24--42

Twórcy

autor

Zygmunt Foltyński

autor

Jerzy Schroeder

Bibliografia

• U. Płowiec, Funkcjonowanie handlu zagranicznego a wzrost intensywny, Warszawa 1981.
• A. Dorosz, Cele i zakres importu kapitału przez kraj socjalistyczny, Monografie i opracowania, SGPiS.
• A. Bień: Planowe wyznaczanie wielkości ujemnego salda bilansu handlowego, Handel Zagraniczny, 1981, nr 4.
• Równowaga płatnicza - sprawą zasadniczą, Handel Zagraniczny, 1981, nr 1.
• P. Sulmicki, Planowanie i zarządzanie gospodarcze. Warszawa 1971.
• U. Płowiec, Centralne sterowanie handlem zagranicznym, Warszawa 1975.
• A. Legatowicz, Metody wyznaczania kursów i cen kalkulacyjnych jako parametrów optymalizacji kierunkowej handlu zagranicznego nr 2, Warszawa 1972.
• W. Trzeciakowski, Modelowe problemy sterowania handlem zagranicznym, w: Problemy handlu zagranicznego, nr 6/7, Warszawa 1975.
• J. Beksiak, U. Libura, S. Nowacki, System zarządzania produkcją socjalistyczną, Ekonomista, 1971, nr 6.
• Z. Foltyński, Próba wariantowego rozwiązania modelu zarządzania i kierowania przedsiębiorstwem handlu zagranicznego, w: Zarządzanie i kierowanie przedsiębiorstwami handlu zagranicznego w Polsce, Bydgoszcz-Poznań, 21-23 września 1978.
• W. Trzeciakowski, Problemy planowania i zarządzania w polskim handlu zagranicznym, Handel Zagraniczny, 1980, nr 1.
• J. Sołdaczuk, Handel zagraniczny jako czynnik intensywnego rozwoju gospodarki, Problemy handlu zagranicznego, nr 1, Warszawa 1971.
• Z. Foltyński, Zarządzanie produkcją eksportową, w: Marketing w zarządzaniu i kierowaniu produkcją eksportową, Poznań, 19-21 lutego 1976.