Przemiany struktury funkcjonalnej Nowego Miasta w Mysłowicach w 1913 i 2013 r. w świetle materiałów kartograficznych

• Autorzy: Weronika Dragan , Tomasz Parusel

Warianty tytułu

The Functional Structure Changes of Nowe Miasto in Mysłowice at 1913 and 2013 in the Light of Cartographic Materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie przemian struktury funkcjonalnej południowego fragmentu staromiejskiej części Mysłowic, tzw. Nowego Miasta, pomiędzy 1913 r. i 2013 r. Analizy dokonano w oparciu o mapy funkcjonalne obszaru, sygnalizując głębszy problem badawczy. Studium obejmuje pełne spektrum rodzajów działalności gospodarczych prowadzonych na obszarze badań w ujęciu historycznym oraz współczesnym. Postępowanie badawcze przeprowadzono w oparciu o chronologicznie zestawione plany miasta. Przyjęte daty graniczne prezentują układ funkcjonalny Nowego Miasta w Mysłowicach w czasach jego maksymalnego rozwoju oraz współczesnego regresu funkcjonalnego. (abstrakt oryginalny)

EN

Urban development is continuous and very complex process which causes numerousurban space transformations, both in spatial and functional terms. The aim of paper isanalysis of functional changes in the area of south part of major functional center of Mysłowice town at 1913 and 2013. Studies were conducted on the base of functionalmaps and their comparative analysis.The analysis include the area of Nowe Miasto (Nowe Mysłowice, New Town, New Mysłowice). Seat of local government, railway station with former emigratory station and surrounding buildings are located at this area now. Researches included thespectrum of economic activity at study area, according to Conzen's method and conceptions of institutional base, both in historical and contemporary terms.The functional maps of Nowe Miasto were made on the base of archival materials(literature, commercial registers, town plan from 1911), contemporary town plan from2009 and field inventory of economic activity at study area in 2013. The cartographicmaterials were registered and calibrated in Poland CS92 coordinate system (EPSG:2180) and next digitized with applied MapInfo Professional package.Studies showed that functional structure of south part of major functional center of Mysłowice town has changed significantly between 1913 and 2013. At 1913 area of Nowe Miasto was characterized by activities connected with border traffic (hotels, restaurants, banks). Buildings of schools, synagogue and Evangelical Church gaveunique character to this part of town. Contemporary this area is undergoing the spatialand functional crisis and urban structure was degraded. The major part of economic activities at study area in 2013 have endogenic character also. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przestrzenne zagospodarowanie miasta; Rozwój miasta; Infrastruktura instytucjonalna; Funkcje miasta

EN

Town spatial development; City development; Institutional infrastructure; Town function

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 16 Przestrzeń publiczna i sektor usług w małych miastach
• Strony: 223--238

Twórcy

autor

Weronika Dragan

• Uniwersytet Śląski

autor

Tomasz Parusel

• Uniwersytet Śląski

Bibliografia

• Conzen M.R.G., 1960, Alnwick, Northumberland. A study in town-plan analysis, TheInstitute of British Geographers, 27, London.
• Dziewoński K., 1962, Zagadnienie typologii morfologicznej miast w Polsce, "Czasopismo Geograficzne", 33(4), s. 441-457.
• Dziewoński K., Jerczyński M., 1971, Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast,"Prace Geograficzne", 87, Instytut Geografii PAN, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Informacja dotycząca przebudowy śródmieścia miasta Mysłowice, 1973, Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, Mysłowice.
• Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., 2011, Zmienność funkcji miasta i przestrzeni publicznej na przykładzie Mysłowic: 1911-2011, [w:] Jażdżewska I. (red.), Przestrzeń publiczna miast, XXIV Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo UŁ,Łódź, s. 245-356.
• Kiełczewska-Zaleska M., 1972, Geografia osadnictwa. Zarys problematyki, PWN, Warszawa.
• Koter M., 1969, Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej, PWN, Warszawa.
• Koter M., 1994, Od fizjonomii do morfologii porównawczej. Podstawowe zagadnienia teoretyczne morfologii miast, [w:] Koter M., Tkocz J. (red.), Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce, Wydawnictwo UMK-UŁ, Toruń-Łódź, s. 23-32.
• Koter M., Kulesza M., 2007, Morfologia miast - stan i tendencje rozwoju, [w:] Jażdżewska I. (red.), Polska geografia osadnictwa, dotychczasowy dorobek, program badań,XX Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo UŁ, Łódź, s. 303-314.
• Kuciński K., 1994, Geografia ekonomiczna. Zarys teoretyczny, Wydawnictwo SGH,Warszawa.
• Liszewski S., 1994, Studia nad strukturami przestrzennymi miast, [w:] Liszewski S.(red.), Geografia osadnictwa i ludności w niepodległej Polsce lata 1918-1993.Kierunki badań naukowych, t. II, Oddział Łódzki PTG, Łódź, s. 181-199.
• Siejkowska-Koberidze A., 2012, Studia inwentaryzacji urbanistycznej, [w:] Liszewski S.(red.), Geografia urbanistyczna, PWN, Warszawa, s. 409-428.
• Słodczyk J., 2003, Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia, Wydawnictwo UO, Opole.
• Suliborski A., 2010, Funkcjonalizm w polskiej geografii miast: studia nad genezą i pojęciem funkcji, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
• Sulik A., 1971, Wpływ przemysłu i położenia granicznego na rozwój przestrzenny Mysłowic w XIX i początkach XX wieku, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Katowicach", 1, s. 105-122.
• Sulik A., 2007, Historia Mysłowic do 1922 r., Urząd Miasta Mysłowice, Mysłowice.
• Szajnowska-Wysocka A., 1995, Podstawy zorganizowania miast konurbacji górnośląskiej,Wydawnictwo UŚ, Katowice.
• Adressbuch aller seit 1. Oktober 1909 und abgezogenen personen von Gleiwitz und Varzeichtis der Teilnehmer an den Fernsprechnetzen Beuthen, Gleiwitz, Kathowitz,Königshütte, Laurahütte, Myslowitz, Tarnowitz, Zabrze.
• Adressbuch von Myslowitz, 1901.
• Die Stadt Myslowitz, 1911, skala 1:6 300, ze zbiorów Muzeum Miasta Mysłowice, sygn.MMM/H/362.
• Handzeichnung von der Feldmark Myslowitz. Kreis Beuthen, 1859, skala 1:12 300.
• Köhler R., 1914, Adressbuch Oberschlesien, Russisch-Polen, Ost-Schlesien 1914/1915,Neumanns Stadtbuchdruckerei, Gleiwitz.
• Mapa topograficzna Polski, ark. M-24-63-A-d-1 Mysłowice, 1996, skala 1:10 000,Główny Geodeta Kraju, Warszawa.
• Myslowitz, 1910, skala 1:1 000, ze zbiorów Archiwum Państwowego w Katowicach,sygn. APK zb. kart. I 597.
• Oberschlesisches Handels-Adressbuch. Herausgegeben unter Benutzung des amtlichenMaterials der Handelskammer für den Regierungsbezirk Oppeln, 1914, Kattowitz;Breslau; Leipzig; Berlin.
• Plan miasta Mysłowice, 2009, karton Centrum, skala 1:10 000, Wydawnictwo Kartograficzne PGK, Katowice.
• Plan von einem Theile der Stadt Myslowitz, 1853, skala 1:2 500, ze zbiorów Muzeum Miasta Mysłowice, sygn. MMM/H/372.
• Stadtplan Myslowitz, 1940, skala 1:4 000, ze zbiorów Archiwum Państwowego w Katowicach,sygn. APK zb. kart. I 601.

Identyfikatory

DOI

11089/10670