Integrowanie rozwoju kapitału ludzkiego i kapitału społecznego jako wyzwanie polskiej gospodarki

• Autorzy: Małgorzata Wosiek

Warianty tytułu

Integrating the Development of Human Capital and Social Capital as a Challenge for the Polish Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu skupiono się na kwestiach dotyczących rozwoju i akumulacji kapitału ludzkiego w Polsce w latach 1998-2012, analizowanych w kontekście kształtowania się zasobów kapitału społecznego. Celem jest weryfikacja hipotezy zakładającej, że Polskę cechuje niedostateczna synergia w rozwoju tych dwóch typów kapitału. Założono, że owa niespójność ogranicza czerpanie korzyści płynących z procesów akumulacji kapitału ludzkiego i może stanowić znaczącą barierę wejścia Polski na wyższy etap rozwoju. Rozważania osadzono w szerszym spojrzeniu na czynniki "uzbrajające" kapitał ludzki do działania - z perspektywy komponentów tworzących kapitał intelektualny. W celu zobrazowania pozycji Polski i wyzwań, które przed nią stoją, analizę umieszczono w kontekście międzynarodowym. W badaniach porównawczych wykorzystano m.in. dane dostarczane przez różne sondaże społeczne, jak np. European Social Survey, World Values Survey, Diagnoza społeczna, raporty Światowego Forum Ekonomicznego, wyniki badań C. Yeh-Yun Lin oraz L. Edvinssona (w grupie 40 krajów, za lata 1995-2008) oraz wyniki badań własnych. Konfrontacja ścieżek rozwoju kapitału ludzkiego oraz kapitału społecznego w Polsce w latach 1998-2012 uwidacznia pozytywną tendencję wzrostową obu kapitałów. Tę zgodność w kierunku rozwoju w znacznym stopniu można przypisać pozytywnemu oddziaływaniu kapitału ludzkiego na kapitał społeczny. Niski kapitał społeczny utrudnia wystąpienie takiej zależności w odwrotnym kierunku. Trudno tu mówić o synergii procesów rozwojowych. Z jednej bowiem strony kapitał społeczny jest zbyt słaby, by stymulować kreatywne wykorzystanie wiedzy i umiejętności w sieciach współpracy, z drugiej zaś - procesy rozwoju kapitału ludzkiego zdają się pomijać kwestie wszechstronnego wyposażenia jednostki w kompetencje nieodzowne w czasach globalnej gospodarki sieciowej. Niedostateczna synergia rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego jawi się jako znaczące ograniczenie podtrzymania akumulacji i efektywnego wykorzystania kapitału ludzkiego w działaniu.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper focuses on the issues regarding the development and accumulation of human capital in Poland in 1998-2012, which have been analysed in respect of the formation of social capital resources. The project aims to verify a hypothesis assuming that Poland is characterized by an insufficient synergy in the development of these two types of capital. It has been presumed that this inconsistency reduces the benefits flowing from human capital accumulation processes and may create a significant barrier to achieving a higher level of development. These speculations have been presented in a broader view on the factors which "mobilize" the human capital to function - from the perspective of the components comprising the intellectual capital. In order to illustrate the position of Poland and the challenges facing the country, the analysis has been formed in an international context. The comparative analyses also use the data provided by various social surveys, such as e.g. the European Social Value, the World Values Survey, the Social Diagnosis, the World Economic Forum's reports, the results of the research by C. Yeh-Yun Lin and L. Edvinsson (conducted among the group of 40 countries in 1995-2008) as well as the author's own research work.The confrontation of the paths of the development of human capital and social capital in Poland in 1998-2012 reveals a positive upward trend for these two types of capital. Such harmony towards the development may largely be attributed to the positive influence of human capital on social capital. Low social capital resources make it difficult for such a relationship to occur the other way round. However, this could hardly be called the integration of development processes, since the fundamental problem concerns the differential development dynamics of these two types of capital (higher for human capital, lower for social capital), as well as extremely low social capital resources in Poland at the beginning of the transformation. This indicates that differences in human and social capital may continue to increase in the future. The insufficient integration of the development of human and social capital seems as a severe limitation of the innovativeness and the effective use of human capital in action.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kapitał ludzki; Kapitał społeczny; Kapitał intelektualny; Gospodarka

EN

Human capital; Social capital; Intellectual capital; Economy

• Czasopismo: Ekonomia XXI Wieku
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1 (5)
• Strony: 68--89

Twórcy

autor

Małgorzata Wosiek

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Andriessen D.G., 2006, On the metaphorical nature of intellectual capital: a textual analysis, "Journal of Intellectual Capital", vol. 7, no. 1.
• Bartkowski J., 2007, Kapitał społeczny i jego oddziaływanie na rozwój w ujęciu socjologicznym, [w:] red. M. Herbst, Kapitał ludzki i społeczny a rozwój regionalny, Wydawnictwo Naukowe "Scholar", Warszawa.
• Baruk J., 2005, Istota i struktura kapitału intelektualnego, "Gospodarka Narodowa", nr 1-2.
• Bilans kapitału ludzkiego w Polsce, 2011, raport podsumowujący pierwszą edycję badań realizowaną w 2010 r., opr. zbiorowe, PARP, Warszawa.
• Cierniak-Szóstak E., 2012, Instytucjonalne uwarunkowania spójności społeczno-ekonomicznej, [w:] red. M.G. Woźniak, Gospodarka Polski 1990-2011. Transformacja. Modernizacja. Spójność społeczno- ekonomiczna. Tom 3. Droga do spójności społeczno-ekonomicznej, PWN, Warszawa.
• Diagnoza społeczna 2009, red. J. Czapiński, Panek T., 2009, Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa, www.diagnoza.com/ (2.11.2009).
• Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek T., 2011, Rada Monitoringu Społecznego, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa, www.diagnoza.com (27.12.2011).
• Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek, 2013, "Contemporary Economics", September 2013, vol. 7, Special issue, www.diagnoza.com (27.12.2011).
• Dobija M., 2005, Dynamiczna równowaga kapitału jako źródło praw ekonomicznych, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", zeszyt nr 6: Kapitał ludzki i intelektualny cz. 1.
• Dobija D., Dobija M., 2003, O naturze kapitału, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", nr 17.
• Domański S.R., 1993, Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy, PWN, Warszawa.
• Działek J., 2008, Geografia kapitału społecznego. Regionalne zróżnicowanie zasobów kapitału społecznego w Polsce, [w:] Kapitały ludzkie i społeczne a konkurencyjność regionów, red. M.S. Szczepański, K. Bierwiaczonek, T. Nawrocki, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Edvinsson L., 2011, Die neue Wachstumsdimension, "think: act. Das globale Entscheider Magazin", Ausgabe 16, www.rolandberger.de/media/pdf/Roland_Berger_think_act_Ausgabe _16_201109 22.pdf (21.06.2013).
• Fukuyama F., 2000, Wielki wstrząs. Natura ludzka o odbudowa porządku społecznego, Wydawnictwo Politeja, Warszawa.
• Giddens A., 1990, Review of "the Cement of Society" by J. Elster, "American Journal of Sociology" 1990, t. 96, no 1.
• Grodzicki J., 2003, Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki globalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• IMD, 2013, IMD World Competitiveness Yearbook 2013, IMD, Lozanna.
• Kołodko G.W., 2003, "Nowa gospodarka"- szanse i wyzwania, [w:] "Nowa gospodarka" a transformacja, red. M. Piątkowski, Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego w Warszawie, Warszawa.
• Kostro K., 2005, Kapitał społeczny w teorii ekonomicznej, "Gospodarka Narodowa", nr 7-8.
• Lewińska A., Jacy są maturzyści Anno Domini 2013? Wyniki ankiety, http://m.bydgoszcz.gazeta.pl/ bydgoszcz/1,106506,13873621,Jacy_sa_maturzysci_Anno_Domini_2013__Wyniki_ankiety.html (1.07.2014).
• Matysiak A., 2006, Negatywny kapitał społeczny, [w:] Nowa ekonomia a społeczeństwo, red. S. Partycki, t. 2, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Matysiak A., 2005, Reprodukcja kapitału społecznego w gospodarce, [w:] Kapitał społeczny we wspólnotach, red. H. Januszek, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu nr 58, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• McElroy M.W., 2002, Social innovation capital, "Journal of Intellectual Capital", vol. 3, no. 1.
• Pomeda J.R., Moreno C.M., Rivera C.M., Mártil L.V., 2002, Towards an Intellectual Capital Report of Madrid: New Insights and Developments, paper presented at the "The Transparent Enterprise. The Value of Intangibles", 25-26 November, Madrid.
• Putnam R.D., 1995, Demokracja w działaniu społecznym, Instytut Wydawniczy "Znak", Kraków.
• Raport o kapitale intelektualnym Polski, 2008, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, 10 lipca.
• Sedlacek T., 2012, Ekonomia dobra i zła, Studio Emka, Warszawa.
• Sztompka P., 2007, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Wydawnictwo "Znak", Kraków.
• Theiss M., 2005, Operacjonalizacja kapitału społecznego w badaniach empirycznych, [w:] Kapitał społeczny we wspólnotach, red. H. Januszek, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu nr 58, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Tracz M., 2013, Rola edukacji w budowaniu kapitału społecznego w Polsce, "Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego", nr 23.
• WEF, 2013a, The Global Competitiveness Report 2013-2014, World Economic Forum, Geneva.
• WEF, 2013b, The Human Capital Report, World Economic Forum, Geneva.
• Wosiek M., 2012, Kapitał intelektualny w rozwoju regionów Polski Wschodniej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Woźniak M.G., 2009a, Fundamentalne kwestie zintegrowanego rozwoju w warunkach globalnego kryzysu, czyli jakiej polityki potrzebuje obecnie Polska, [w:] Ekonomiczne problemy funkcjonowania współczesnego świata, red. D. Kopycińska, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Woźniak M.G., 2012, Holistyczna modernizacja refleksyjna kapitału ludzkiego odpowiedzią na wyzwania i zagrożenia rozwojowe współczesnej fali globalizacji, [w:] Gospodarka Polski 1990-2011. Transformacja. Modernizacja. Spójność społeczno-ekonomiczna. Tom 3. Droga do spójności społeczno- ekonomicznej, red. M.G. Woźniak, PWN, Warszawa.
• Woźniak M.G., 2009b, Rola kapitału społecznego w konwergencji ekonomicznej, [w:] Konwergencja modeli ekonomicznych. Polska i Ukraina, red. M.G. Woźniak, V.I. Chuzhykov, D.G. Lukianenko, Wydawnictwo Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Woźniak M.G., Jabłoński Ł., 2007, Kapitał społeczny w procesie wzrostu i konwergencji ekonomicznej, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 741, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Yeh-Yun Lin C., Edvinsson L., 2011, National Intellectual Capital: Comparison of 40 Countries, Springer Science + Business Media, New York.
• http://nesstar.ess.nsd.uib.no/webview/.
• http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=465259&p_token=0.047 992857405915856.
• http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTSOCIALDEVELOPMENT/ EXTTSOCIALCAPITAL/0,,kontentMDK:20193049~ menuPK:994384~pagePK:148956 ~piPK:216618~ theSitePK :401015,00.html (20.05.2009).
• http://www.worldvaluessurvey.org/index_surveys.

Identyfikatory

DOI

10.15611/e21.2015.1.04