Kluczowe kierunki optymalizacji kosztów w procesie restrukturyzacji polskich przedsiębiorstw górniczych

• Autorzy: Izabela Jonek-Kowalska

Warianty tytułu

The Key Directions of Cost Optimizing in the Restructuring of Polish Mining Enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem prowadzonych badań i rozważań jest przeprowadzenie oceny kosztów produkcji w największym polskim przedsiębiorstwie górniczym oraz wskazanie działań ukierunkowanych na ich optymalizację. Na podstawie wyników badań można stwierdzić, że w badanym przedsiębiorstwie górniczym w latach 2005-2014, mimo znacznego ograniczenia zatrudnienia i produkcji, systematycznie rosną jednostkowe koszty wydobycia węgla kamiennego. W połączeniu ze znacznym obniżeniem ceny sprzedaży węgla w latach 2012-2014 doprowadza to do wzrostu liczby kopalń nieefektywnych i pogłębienia strat w zakładach trwale nierentownych. Główną przyczyną pogorszenia w czasie efektywności badanych kopalń węgla kamiennego jest nieuzasadniony wydajnościowo i ekonomicznie wzrost kosztów pracy wymuszany przez związki zawodowe i realizowany bez względu na uwarunkowania rynkowe. Przeszkodą w skutecznym obniżaniu kosztów jednostkowych jest także wysoki udział kosztów stałych w kosztach ogółem, typowy dla produkcji górniczej. Dodatkowo sytuację ekonomiczno-finansową badanego przedsiębiorstwa górniczego komplikuje spadek cen węgla kamiennego i zmniejszające się zapotrzebowanie w energetyce i ciepłownictwie. Wśród działań proefektywnościwych, wymagających natychmiastowego wdrożenia wymienić należy radykalną restrukturyzację zatrudnienia i zakończenie eksploatacji w trwale nierentownych zakładach górniczych. Równolegle należy dążyć do długoterminowej optymalizacji kosztów produkcji przez restrukturyzację organizacyjną, techniczną, finansową, majątkową i zatrudnienia. (abstrakt oryginalny)

EN

The main objective of the research and considerations is to analyze and evaluate production costs in the largest Polish mining enterprise and to indicate some methods of optimizing these costs. According to the research results, in the years 2005-2014, in the examined mining enterprise in spite of employment and excavation reduction the constant increase of unit production costs is observed. In conjunction with a significant reduction in the price of coal in 2012-2014, this leads to an increase in the number of inefficient coal mines and deepening the losses of permanent inefficient ones. The main reason for the deterioration in performance during the analyzed period in the examined coal mines is economically and productively unjustified increase in salaries imposed by the trade unions and implemented regardless of market conditions. One of the barriers to the effective reduction of unit costs is also a high share of fixed costs in total costs, typical for mining production. Additionally, economic and financial situation of the examined mining enterprise is complicated by declining coal prices and decreasing demand in the power and heat industries. The most important pro-efficiency activities demanding immediate implementation are radical restructuring of employment and termination excavation in the permanent inefficient coal mines. In parallel, some efforts should be made to optimize the long-term costs of production by using organizational, technical, financial, assets and employment restructuring. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Górnictwo węgla kamiennego; Restrukturyzacja przedsiębiorstw; Przedsiębiorstwo produkcyjne; Koszty produkcji; Analiza kosztów; Optymalizacja kosztów; Efektywność ekonomiczna; Przegląd literatury

EN

Hard bituminous coal mining; Restructuring of enterprises; Production enterprise; Production costs; Cost analysis; Cost optimization; Economic efficiency; Literature review

• Czasopismo: Przegląd Organizacji
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 4
• Strony: 33--43

Twórcy

autor

Izabela Jonek-Kowalska

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• [1] BARBURSKI J., Ekonometryczny pomiar efektywności ekonomicznej instytucji finansowych. Stochastyczny model graniczny kosztów, "Bank i Kredyt" 2010, nr 41(1).
• [2] BARŁOŻEWSKI K., Granice efektywności przedsiębiorstwa, [w:] ROMANOWSKA M., CYGLER J. (red.), Granice zarządzania, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2014.
• [3] BOROWIECKI R., Globalizacja - restrukturyzacja - konkurencja: z doświadczeń polskich przedsiębiorstw, "Bichuk Khtey" 2004, nr 6.
• [4] CAMP CH.V., HUQ F., C02 and Cost Optimization of Reinforced Concrete Frames Using a Big Bang-big Crunch Algorithm, "Engineering Structures" 2013, No. 48.
• [5] ĆWIĄKAŁA-MAŁYS A., NOWAK W., Wybrane metody pomiaru efektywności podmiotu gospodarczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009.
• [6] COHEN R.R.H., Use of Microbes for Cost Reduction of Metal Removal from Metals and Mining Industry Waste Streams, "Journal of Cleaner Production" 2006, No. 14.
• [7] COVENTRY J., PYE J., Heliostat Cost Reduction - Where to Now? "Energy Procedia" 2014, No. 49.
• [8] Decyzja Rady Europejskiej w sprawie pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla (2010/787/UE).
• [9] DOMAGAŁA A., Metoda Data Envelopment Analysis jako narzędzie badania względnej efektywności technicznej, "Badania Operacyjne i Decyzje" 2007, nr 3-4.
• [10] ESTAY H., TRONCOSO E., ROMERO J., Design and Cost Estimation of a Gas-filled Membrane Absorption (GFMA) Process as Alternative for Cyanide Recovery in Gold Mining, "Journal of Membrane Science" 2014, No. 466.
• [11] FERNANDEZ M.A., ZORITA A.L., GARCIA-ESCUDERO L.A., DUQUE O., MORIÑIGO D., RIESCO M., MUÑOZ M.,Cost Optimization of Electrical Contracted Capacity for Large Customers, "Electrical Power and Energy Systems" 2013, No. 46.
• [12] GARCIA-BARBERENA J., MONREAL A., MUTUBERRIA A., SANCHEZ M., Towards Cost-Competitive Solar Towers - Energy Cost Reductions Based on Decoupled Solar Combined Cycles (DSCC), "Energy Procedia" 2014, No. 49.
• [13] GAWLIK L., Budowa i weryfikacja modelu ekonometrycznego dla określenia liniowej zależności pomiędzy kosztami pozyskania węgla a wielkością wydobycia, "Gospodarka Surowcami Mineralnymi-Mineral Resources Management" 2008, No. 24(1).
• [14] GAWLIK L., Możliwości decyzyjne wynikające ze znajomości udziałów kosztów stałych i zmiennych w kosztach pozyskania węgla, "Polityka Energetyczna-Energy Policy Journal" 2009, t. 12, z. 2/2.
• [15] GIUSTOLISI O., BERARDI L., LAUCELLI D" Supporting Decision on Energy vs. Asset Cost Optimization in Drinking Water Distribution Networks, "Procedia Engineering" 2014, No. 70.
• [16] GUZIK В., Podstawowe modele DEA w badaniu efektywności gospodarczej i społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009.
• [17] JAKI A., Paradygmat efektywności w zarządzaniu, "Przegląd Organizacji" 2011, nr 4.
• [18] JUNG K.M., PARK M., PARK D.H., Cost Optimization Model Following Extended Renewing Two-phase Warranty, "Computers & Industrial Engineering" 2015, No. 79.
• [19] KARBOWNIK A. (red.), Zarządzanie procesem dostosowawczym w górnictwie węgla kamiennego w świetle dotychczasowych doświadczeń, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2005.
• [20] KARBOWNIK A., TUREK M., Zmiany w górnictwie węgla kamiennego - geneza, przebieg, efekty, "Przegląd Górniczy" 2011, nr 7-8.
• [21] KATOH A., HAYAFUNE H., KOTAKE S., Design Features and Cost Reduction Potential ofJSFR, "Nuclear Engineering and Design" 2014, No. 280.
• [22] KISIELEWSKA M., Charakterystyka wybranych metod pomiaru efektywności bazujących na krzywych efektywności, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2005.
• [23] KUCHARSKI A., Metoda DEA w ocenie efektywności gospodarczej, Łódź 2011.
• [24] MALKO J., WOJCIECHOWSKI H., Polityka Unii Europejskiej w zakresie rozwoju energetyki zero-emisyjnej, [w:] ŚCIĄŻKO M. (red.), Uwarunkowania wdrożenia zero-emisyjnych technologii węglowych w energetyce, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze 2007.
• [25] MELA M., HEINISUO M., Weight and Cost Optimization of Welded High Strength Steel Beams, "Engineering Structures" 2014, No. 79.
• [26] MOLLAHASSANI-POUR M., ABDOLLAHI A., RASHI- DINEJAD M., Application of a Novel Cost Reduction Index to Preventive Maintenance Scheduling, "Electrical Power and Energy Systems" 2014, No. 56.
• [27] NOGALSKI В., SZPITTER A., RYBAK В., Rozważania o potrzebie elastyczności w zarządzaniu przedsiębiorstwem w warunkach turbulencji i nieprzewidywalności, Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej, Katowice 2012.
• [28] OLKUSKI Т., STALA-SZLUGAJ K., Odbiorcy polskiego węgla w eksporcie, "Polityka Energetyczna" 2012, t. 15, z. 4.
• [29] OLKUSKI Т., Zależność Polski w zakresie importu węgla kamiennego, "Gospodarka Surowcami Mineralnymi" 2013, t. 28, z. 3.
• [30] OUYANG L.Y., CHEN C.K., CHANG H.C., Quality Improvement, Set up Cost and Lead Time Reductions in Lot Size Reorder Point Models with an Imperfect Production Process, "Computers & Operations Research" 2002, No. 29.
• [31] PEHRSSON L., NG A.CH.C, STOCKTON D" Industrial cost Modelling and Multi-objective Optimisation for Decision Support in Production Systems Development, "Computers & Industrial Engineering" 2013, No. 66.
• [32] PRIYAN S., UTHAYAKUMAR R., Trade Credit Financing in the Vendor-buyer Inventory System with Ordering Cost Reduction, Transportation Cost and Backorder Price Discount when the Received Quantity is Uncertain, "Journal of Manufacturing Systems" 2014, No. 33.
• [33] PORTEUS E.L., Optimal Lot Sizing, Process Quality Improvement and Set up Cost Reduction, "Operations Research" 1986, No. 34.
• [34] RAHMAN S. M., KIRKMAN G.A., Costs of Certified Emission Reductions under the Clean Development Mechanism of the Kyoto Protocol, "Energy Economics" 2015, No. 47.
• [35] RAKOWSKA A., CICHORZEWSKA A.M., Instances of Corporate Social Responsibility in Coal Mining: an Example of Chosen Polish Mines, Management, Knowledge and Learning International Conference 2012.
• [36] Raport KPMG: Redukcja kosztów - doraźna potrzeba czy długofalowe działanie? Jak polskie przedsiębiorstwa podchodzą do optymalizacji kosztów? KPMG w Polsce, Warszawa 2009.
• [37] SAJNÓG A., Struktura kapitału zasobowego a ocena efektywności giełdowych spółek akcyjnych, Acta Universitatis Lodziensis, "Folia Oeconomica" 2012, nr 272.
• [38] SARKAR В., CHAUDHURI K., MOON I., Manufacturing Setup Cost Reduction and Quality Improvement for the Distribution Free Continuous-review Inventory Model with a Service Level Constraint, "Journal of Manufacturing Systems" 2015, No. 34.
• [39] SARKAR В., MOON I., Improved Quality, Set up Cost Reduction, and Variable Back Order Costs in an Imperfect Production Process, "International Journal of Production Economics" 2014, No. 155.
• [40] SCHNEIDEROVA-HERALOVA R., Life Cycle Cost Optimization within Decision Making on Alternative Designs of Public Design, "Procedia Engineering" 2001, 4, No. 85.
• [41] SIERPIŃSKA M., Nowoczesne narzędzia zarządzania finansami w przedsiębiorstwie górniczym. Controlling projektów -jego zakres i narzędzia, "Wiadomości Górnicze" 2006, nr 5.
• [42] SIERPIŃSKA M., JACHNA Т., Metody podejmowania decyzji finansowych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2008.
• [43] STENIS J., HOGLAND W., Optimization of Mining by Application of the Equality Principle, "Resources Policy" 2011, No. 36.
• [44] SYDOR P., SHEHAB E., MACKLEY Т., JOHN P., HARRISON A., Improvement of System Design Process: Towards Whole Life Cost Reduction, "Procedia CIRP" 2014, No. 22.
• [45] TEE K.F., KHAN L.R., CHEN H.P., ALANI A.M., Reliability Based Life Cycle Cost Optimization for Underground Pipeline Networks, "Tunnelling ancf Underground Space Technology" 2014, No. 43.
• [46] TUREK M., CZABANKA J., Minimalizacja kosztów produkcji w Gliwickiej Spółce Węglowej SA, "Przegląd Górniczy" 1995, nr 2.
• [47] TUREK M., NOSAL P., Kierunki działania w zakresie minimalizacji kosztów produkcji w Gliwickiej Spółce Węglowej S.A., Szkoła Ekonomiki i Zarządzania w Górnictwie, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków 1995.
• [48] TUREK M., MICHALAK A., Całkowite i jednostkowe koszty produkcji w kopalniach węgla kamiennego - zmiany i determinanty, [w:] TUREK M. (red.), Analiza i ocena kosztów w górnictwie węgla kamiennego w Polsce, Difin, Warszawa 2013.
• [49] TUREK M., Techniczna i organizacyjna restrukturyzacja kopalń węgla kamiennego, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2007.
• [50] TUREK M., System zarządzania kosztami w cyklu istnienia wyrobiska wybierkowego w kopalni węgla kamiennego, Difin, Warszawa 2013.
• [51] XIAO H., WEI Q., WANG H., Marginal Abatement Cost and Carbon Reduction Potential Outlook of Key Energy Efficiency Technologies in Chinas Building Sector to 2030, "Energy Policy" 2014, No. 69.
• [52] XU Т., SATHAYE J., KRAMER K, Sustainability Options in Pulp and Paper Making: Costs of Conserved Energy and Carbon Reduction in the US, "Sustainable Cities and Society" 2013, No. 8.
• [53] YEPES V., MARTI J.V., Cost and C02 Emission Optimization of Precast-prestressed Concrete U-beam Road Bridges by a Hybrid Glowworm Swarm Algorithm, "Automation in Construction" 2001, 5, No. 49.
• [54] YOO S.H., KIM D.S., PARK M.S., Lot Sizing and Quality Investment with Quality Cost Analyses for Imperfect Production and Inspection Processes with Commercial Return, "International Journal of Production Economics" 2012, No. 140.
• [55] ZHANG R., LU J., ZHANG G., A Knowledge-based Multi-role Decision Support System for Ore Blending Cost Optimization of Blast Furnaces, "European Journal of Operational Research" 2011, No. 215.
• [56] ZIELIŃSKI M., Efektywność - ujęcie ekonomiczne i społeczne, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 2013, seria Organizacja i Zarządzanie z. 66.