Strukturalne uwarunkowania procesu innowacyjnego w organizacjach gospodarczych

• Autorzy: Roma Fimińska , Ewa Frąckowiak
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współczesne organizacje gospodarcze są pewną klasą systemów otwartych pozostających we wzajemnym oddziaływaniu z otoczeniem i zorientowanych na osiągnięcie celów. Działania prowadzące do realizacji celów organizacji wymagają pewnej trwałości, stabilizacji organizacji, która pozwala na programowanie działań gwarantujących jej sprawność a tym samym, w sensie prakseologicznym, choć minimalne przybliżenie się do celów. Z drugiej natomiast strony, każda organizacja powinna wykazywać cechę ruchliwości, dynamiki, która zapewnia jej co najmniej przetrwanie w ciągle zmieniającym się otoczeniu. We współczesnej organizacji pojawia się zatem potrzeba wypracowania takich narzędzi i mechanizmów zarządzania, które pozwalałyby na skracanie czasu reakcji organizacji na wymagania ze strony otoczenia. Wymagania te formułowane są w postaci problemów, a konieczność ich rozwiązania wywołuje przyrost kompleksowych, nierutynowych zadań w całości zadania ogólnego. Zadania te możliwe są do realizacji w organizacjach cechujących się innowacyjnością. Cechę tę rozumiemy jako zdolność do co najmniej akceptacji, wprowadzania bądź też generowania nowości we wszystkich podsystemach organizacji. Takiemu charakterowi organizacji, dającemu się opisać maksymą: "permanentna zmiana przy równoległej ciągłości" nie odpowiada już dzisiaj tradycyjny podział pracy na procesy kierowania i wykonania. Bardziej adekwatny wydaje się podział na procesy rutynowe i innowacyjne. Obydwa służą - choć w różny sposób - zarówno celom utrzymania jak też rozwoju organizacji. Definiowanie w literaturze struktury organizacyjnej jako wyniku podziału zadań w organizacji wyznaczającego związki pomiędzy ludzkimi i rzeczowymi jej elementami w taki sposób, aby współprzyczyniały się do powodzenia całości, przy traktowaniu organizacji jako systemu stabilnego i zamkniętego, ograniczało zakres rozważań przede wszystkim do związków pomiędzy strukturą organizacyjną a procesami rutynowymi. Wydaje się, iż dla celów doskonalenia systemu zarządzania, wyrażającego się m.in. w procesie modyfikacji struktur organizacyjnych, cenne stają się wszelkie próby wyjaśniania zależności pomiędzy strukturą organizacyjną a procesami innowacyjnymi, co stanowić będzie przedmiot niniejszego opracowania. Innymi słowy, na płaszczyźnie teoretycznej podjęta będzie próba wyjaśnienia kwestii: jakie związki istnieją pomiiędzy strukturą organizacyjną a procesem innowacyjnym oraz w jakim zakresie dają się te związki opisać? Innowacyjność organizacji może być mierzona kreatywnością jej członków będących podmiotami indywidualnego procesu innowacyjnego. Wprawdzie proces innowacyjny w organizacji, będący pewną całością, jest czymś więcej niż prostą sumą procesów jednostkowych, jednakże wydzielenie w opracowaniu indywidualnego procesu innowacyjnego ma charakter umożliwiający metodologicznie prowadzenie rozważań. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Innowacje w organizacji; Organizacje gospodarcze; Struktura organizacyjna; Procesy innowacyjne; Teoria zachowań ludzkich; Innowacje

EN

Innovations in organization; Economic organizations; Organisational structure; Innovation processes; Theory of human behavior; Innovations

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1983
• Numer: nr 107 Przedsiębiorstwo w gospodarce socjalistycznej
• Strony: 48--59

Twórcy

autor

Roma Fimińska

autor

Ewa Frąckowiak

Bibliografia

• W. Jermakowicz, Organisationsstrukturen produktiver, adaptativer und kreativer Organisationen, "Zeitschrift fur Organisation" 1980, nr 4.
• P.R. Whietfield, Innowacje w przemyśle, PTE, Warszawa 1979.
• Z. Pietrasiński, Ogólne i psychologiczne zagadnienia innowacji, PWN, Warszawa 1971.
• S. Kasprzyk, Innowacje - od koncepcji do produkcji, IW CRZZ, Warszawa 1980.
• K. Trebesch, Innovationsforderne Organisationsstrukturen, "Industrielle Organisation" 1973, nr 6.
• D. Gebert, Innovation - organisationsstrukturelle Bedingungen innovatorischen Verhaltens. "Zeitschrift fur Organisation", nr 5.
• T. Burns, G.M. Stalker, The Management of Innovation, Tavistock Publ., London 1968.
• W. Jermakowicz, Struktury organizacyjne a efektywność funkcjonowania instytutów naukowo-badawczych uczelni wyższych w Polsce, "Organizacja i Kierowanie" 1979, nr 4.
• W. Jermakowicz, Dezentralisationsgrad von Organisationsstrukturen und die Effizienz kreativer, adaptativer und produktiver Organisationen, "Zeitschrift fur Organisation" 1980, nr 2.
• A.Z. Kamiński, Typy struktur biurokratycznych a racjonalność organizacyjna, w: Organizacje. Socjologia struktur, procesów, ról, pr. zbior. pod red. W. Morawskiego, PWN, Warszawa 1976.
• E. Witte, Innovationsfahige Organisation, "Zeitschrift fur Organisation" 1973, nr 1.
• J. Zieleniewski, Organizacja i zarządzanie, wyd. V, PWN; Warszswa 1976.
• M. Kostecki, K. Mreła, W. Pańkow, Struktury organizacyjne - uwarunkowania, własności, konsekwencje, TNOiK, Katowice 1978.
• K. Mreła, Złożoność problematyki struktur organizacyjnych, "Problemy Organizacji" 1978, nr 5.