Istota i znaczenie optymalnej wielkości zakładu przemysłowego

• Autorzy: Kazimierz Robaszkiewicz

Warianty tytułu

The Essence and Importance of Optimum Size of Industrial Plant

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu rozróżniono pojęcie optymalnej wielkości zakładu, obok kategorii optimum wielkości produkcji w istniejącym zakładzie i optymalnej wielkości przedsiębiorstwa przemysłowego. Wyjaśniono treść i uwarunkowania optimum wielkości produkcji i optymalnej wielkości przedsiębiorstwa. Omawiając istotę optymalnej wielkości zakładu stwierdzono, iż jest to kategoria jednoznaczna, ustalona przy pomocy określonego kryterium i na podstawie odpowiedniej procedury rachunkowej. Nawiązując do zróżnicowania charakteru poszczególnych branż przemysłowych podkreślono, iż oprócz optymalnej wielkości pojedynczego zakładu, w wielu przemysłach należy ustalać optymalną strukturę sieci zakładów. W dalszym ciągu scharakteryzowano główne czynniki kształtujące optymalne wielkości zakładów przemysłowych. Pogrupowano je w trzy zespoły, obejmujące czynniki techniczne i technologiczne, czynniki organizacji i zarządzania oraz czynniki gospodarki przestrzennej. Omawiając znaczenie optymalizacji wielkości zakładów przemysłowych podkreślono, iż w gospodarce socjalistycznej postępowanie to może być bardzo pożytecznym narzędziem polityki rozwoju gospodarczego. Optymalizacja wielkości zakładów może się bowiem przyczynić do utrzymania właściwych proporcji wewnętrznych tego rozwoju i do pełnego wykorzystania jego osiągnięć. (abstrakt oryginalny)

EN

The notions of optimum size of a plant and category of optimum volume of output in the existing plant and optimum size of an industrial enterprise wars differentiatedin the paper. The content and conditions of optimum volume of output and optimum size of enterprise ware explained. When describing the essence of optimum size of plant, it was stated that it is a univocal category, fixed by meand of definite criterion and on the basis of appropriate calculating procedures. In connection with versified character of particular Industrial branches, it was underlined that besides optimum size of a single plant, in many industries optimum structure of the network of plants should be fixed. Main factors shaping optimum size of industrial plants were characterized next. They were divided into three groups, embracing technical and technological factors, factors of organization and management, and factors of spatial economy. Describing the importance of optimization of size of industrial plants, it was underlined that in socialist economy such procedure can be a very useful means of the policy of the economic growth. Optimization of size of plants can contribute towards maintaining proper internal proportions of thus growth and towards full utilization of its achievements. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wielkość przedsiębiorstwa; Przedsiębiorstwo przemysłowe; Produkcja; Sieci przedsiębiorstw; Rozwój przedsiębiorstwa; Rozwój przemysłu

EN

Enterprise size; Industrial enterprises; Production; Enterprise networks; Enterprise development; Industry development

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1983
• Numer: nr 104 Prace z zakresu ekonomiki produkcji
• Strony: 157--168

Twórcy

autor

Kazimierz Robaszkiewicz

Bibliografia

• K. Marks, Kapitał, t. I, Książka i Wiedza, Warszawa 1960.
• J.S. Mill, Zasady ekonomii politycznej i niektóre jej zastosowania do filozofii społecznej, Warszawa 1965.
• A. Marshall, Zasady ekonomiki, t. I, Warszawa 1925.
• E. Gutenberg, Grundlagen der Betriebswirtschaftlehre, t. I, Berlin 1957.
• S. Kruszczyński, Problem kształtowania się przychodów i kosztów. Studium analityczno-krytyczne, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Poznań 1962.
• E. Kurtys, Wielkość przedsiębiorstwa a jednostkowe koszty własne, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1965, nr 4.
• M. Zembaty, Koszty przedsiębiorstwa przemysłowego a rozmiary produkcji. Studia teoretyczno-metodologiczne, Warszawa 1966.
• J.K. Galbraith, Społeczeństwo dobrobytu - państwo przemysłowe, Warszawa 1973.
• B. Minc, Ekonomia polityczna socjalizmu, Warszawa 1961.
• J. Bobek, Koncentracja w przemyśle, Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa 1969.
• H. Fiszel, Koszty optimum produkcji w gospodarce socjalistycznej, w pracy zbiorowej: Zagadnienia ekonomii politycznej socjalizmu, Warszawa 1960.
• H. Fiszel, Efektywność inwestycji i optimum produkcji w gospodarce socjalistycznej, Warszawa 1964.
• B. Minc, Zarys teorii kosztów produkcji i cen, Warszawa 1958.
• J. Gajda, Programowanie rozwoju gałęzi przemysłu, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Ekonomicznej, Kraków 1971.
• I. Ogonowska, Optymalna sieć przedsiębiorstw budowlanych. Zarys metody badań, Instytut Organizacji i Mechanizacji Budownictwa, Warszawa 1970.
• B. Wainsztein, O nieprawilnoj traktowkie optimizacji razmierow predprijatija, Woprosy Ekonomiki 1974, nr 6.
• A. Wajn, Metodologicziskije problemy optimizacji proizwodstwiennoj struktury promyszlennych predprijatij, Woprosy Ekonomiki 1963, nr I.
• J. Zieleniewski, Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierownictwa, Warszawa 1978.
• J. Dzida, Rozpiętość i zasięg kierowania w teorii i w praktyce, Warszawa 1969.
• J.L. Burbidge, Zasady organizacji produkcji, Warszawa 1966.
• S. Kowalewski, O niektórych właściwościach czynników wywierających wpływ na potencjalny zasięg kierowania, Przegląd Organizacji, 1962, nr 10.
• T. Kotarbiński, Traktat o dobrej robocie, Wrocław-Warszawa 1965.
• J. Nowakowski, Elementy określania optymalnych wielkości przedsiębiorstw przemysłowych, Problemy Ekonomiczne, nr 6, Kraków 1965.
• W. Masz, G. Gołb, Racjonalnyje razmiery predprijatij i principy optimalnowo płanirowanija, w: Woprosy optimalnowo razmiera predprijatij w promyszlennosti SSSR, Izdatielstwo "Nauka", Moskwa 1968.
• Mietodiczeskije woprosy opriedielenija optimalnowo razmiera priedprijatij, Izdatielstwo "Nauka", Moskwa 1969.
• T. Kozłowski, Optymalne wielkości przedsiębiorstw przemysłowych, Warszawa 1973.