Istota postępu technicznego i jego pomiar w przemyśle

• Autorzy: Antoni Dowżycki , Edmund Kurtys

Warianty tytułu

The Essence of Technical Progress and Its Measurement in Industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem opracowania jest istota postępu technicznego i jego pomiar w przemyśle. Jego celem jest przedstawienie i usystematyzowanie poglądów reprezentowanych w literaturze przedmiotu dotyczących istoty postępu technicznego i sposobów pomiaru tego zjawiska w przedsiębiorstwie przemysłowym. Z przeprowadzonej w niniejszym opracowaniu analizy najczęściej spotykanych definicji postępu technicznego najtrafniejsza jest definicja sformułowana przez K. Wandelta. Uwzględnia ona bowiem wszystkie aspekty tego zjawiska, mianowicie aspekt techniczny, technologiczny, organizacyjny i ekonomiczny. Najistotniejszym symptomem postępu technicznego jest jego aspekt ekonomiczny. Jeśli bowiem wdrożone zmiany techniczne lub technologiczne nie przynoszą korzystnych efektów ekonomicznych, to zmiany te nie były postępem. Największą przydatnością odznaczają się mierniki postępu technicznego stosowane w skali mikroekonomicznej. Wychodząc z założenia, że nie ma takiego miernika, który wszechstronnie i dogłębnie charakteryzowałby osiągnięty poziom postępu technicznego, należałoby stosować zestaw wskaźników obejmujący: wskaźniki technicznego, elektrycznego i energetycznego uzbrojenia pracy, wskaźniki mechanizacji i automatyzacji pracy, wskaźniki średniego wieku maszyn i urządzeń oraz wskaźnik rozwoju technicznego przedsiębiorstwa. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the paper is the essence of technical progress and its measurement in industry. Its aim is presentation and systematization of viewpoints presented in the literature on the subject concerning the essence of technical progress and the methods of measuring this phenomenon in an industrial enterprise. From the analysis of the most frequently found definitions of technical progress presented in the present paper, the most accurate one is the definition formulated by K. Wandelt. It takes into account all aspects of this phenomenon, namely the technical, technological, organizational and economic aspects. The most essential symptom of technical progress is its economic aspect. If the introduced technical or technological changes do not bring profitable economic effects, these changes will not be progress. Measures of technical progress used on microeconomic scale are most useful. From the assumption that no measure which would fully and profoundly characterize the achieved level of technical progress, it would be advisable to apply the set of indicators embracing: indicators of technical, electric, energetic equipment of labour, indicators of mechanization and automatization of labour, indicators of mean age of machines and equipment and indicator of technical development of enterprise. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Postęp techniczny w przemyśle; Postęp techniczny; Przemysł; Mierniki postępu technicznego; Wskaźniki ekonomiczne

EN

Technological advances in the industry; Technical progress; Industry; Technical progress indicators; Economic indicators

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1982
• Numer: nr 96 Z badań nad ekonomicznymi problemami przemysłu
• Strony: 69--80

Twórcy

autor

Antoni Dowżycki

autor

Edmund Kurtys

Bibliografia

• H. Król, Postęp techniczny a kwalifikacje, Książka i Wiedza, Warszawa 1970.
• M. Stankiewicz, Dyskusyjne aspekty pojęcia postępu technicznego oraz metod jego mierzenia, Wpływ nauki i postępu technicznego na rozwój gospodarczy, cz. III, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1973.
• J. Lisikiewicz, W kwestii istoty postępu technicznego, Ekonomista, nr 2, 1963.
• B. Minc, Czysta nadwyżka, postęp techniczny i zasoby trwałe, Ekonomista, nr 3, 1966.
• J. Tomala, Postęp techniczny a wzrost gospodarczy, Ekonomista, nr 1, 1962.
• A.W. Afanasjew, Nauczno techniczeskaja rewolucja, uprawienije, obrazowanije, Moskwa 1972.
• T. Klimienko, Techniczeskij progress w pieriodie rozwienutowo stroitielstwa komunizma, Znanije, seria III, Moskwa 1960.
• S.G. Strumilin, Izbrannyje proizwiedienija w piati tomach, Moskwa 1964.
• J.R. Bright, Automation and Management, Boston 1958.
• J. Auerhan, Technika, kvalifikace, vzdelani, Praha 1965.
• J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970.
• Z. Dobrska , Istota postępu technicznego, Ekonomista, nr 2, 1963.
• J. Tymowski, Postęp techniczny, jego tempo i środki przyspieszenia, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa 1961.
• J. Gordon, Postęp techniczny w przedsiębiorstwie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972.
• W.E.G. Salter, Wydajność a postęp techniczny, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1971.
• F. Taus, Smery technickeho pokroku, Praha 1960.
• J. Tinbergen, J.J. Polack, The Dynamic of Business Cycles, Chicago 1960.
• B. Gold, Fundations of Productivity Analysis, Pittsbugh 1955.
• A. Kindelberger, Economic Development, New York 1958.
• K. Wandelt, Studia nad postępem technicznym i organizacyjnym, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1972.
• F. Budziński, Formy i geneza postępu technicznego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr 363, 1974.
• H. Hermanowski, Postęp techniczny i inwestycje w przemyśle, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1964.
• H. Król, Technika, praca, kwalifikacje, Książka i Wiedza, Warszawa 1974.
• M. Mieszczankowski, Postęp techniczny w socjalizmie, Życie Gospodarcze, nr 4, 1972.
• R. Chwieduk, Warunki efektywnego zastosowania automatyzacji w przemyśle, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1970.
• K. Wandelt, Istota i rodzaje postępu technicznego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1960.
• W. Pilawski, Obliczanie efektów ekonomicznych postępu technicznego w przedsiębiorstwie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1970.
• H. Haustein, K. Neumann, Analiza ekonomiczna postępu technicznego produkcji przemysłowej, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1970.
• P. Navill, Społeczne skutki automatyzacji, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1968.
• J.B. Kwasza, Statistika nowoj techniki, Moskwa 1966.
• W. Spruch, Ekonomiczne problemy automatyzacji produkcji w przedsiębiorstwie przemysłowym, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1962.
• K. Wandelt, Studia nad postępem technicznym i organizacyjnym, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 1972.
• A. Skrzypek, Postęp techniczny i jego wpływ na zatrudnienie w gospodarce socjalistycznej, Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej, nr 107 1967.
• J. Gordon, Zarys ekonomiki postępu technicznego, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1971.
• F. Budziński, Udział postępu technicznego we wzroście dochodu narodowego, Ekonomista, nr 3, 1972.
• M.J. Stankiewicz, Wpływ postępu technicznego na strukturę zatrudnienia w przedsiębiorstwie przemysłowym, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika, Toruń 1976.
• S.G. Strumilin, Ob ekonomiczeskoj effektiwnosti nowoj tiechniki. Ekonomiczeskaja effektiwnost kapitalnych włożeni i nowoj tiechniki, Moskwa 1959.
• T. Bujak, Próba określenia poziomu postępu technicznego, Ekonomika i Organizacja Pracy, nr 3, 1966.
• W.L. Łosiejewskij, K woprosu oprodielienija racjonalnoj oczeriednosti i objoma awtomatizacji proizwodstwiennych processow. Awtomatizacja proizwodstwiennych processow, Moskwa 1958.