Modele biznesu w naukach o zarządzaniu - główne nurty badawcze

• Autorzy: Ewa Krystyna Grzywa

Warianty tytułu

Business Models in Management Science - Main Research Perspectives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule dokonuje się uporządkowania pojmowania modeli biznesu zgodnie z trzema, zidentyfikowanymi w przeprowadzonym systematycznym przeglądzie literatury nurtami badawczymi - perspektywą wyborów, perspektywą systemu działań i perspektywą normatywnej. Każdą z tych perspektyw można przypisać do poszczególnych poziomów analizy modeli biznesu - perspektywa wyborów wywodzi się z poziomu strategicznego analizy, perspektywa systemu działań - z poziomu organizacyjnego, perspektywa normatywna - z poziomu operacyjnego. Perspektywa wyboru oddziela model biznesu od strategii i traktuje go jako dynamiczne, wzajemne oddziaływanie wyborów strategicznych dokonywanych przez organizację i ich konsekwencji, skupiając się przy tym na zrozumieniu mechanizmu przywłaszczania wartości. Z perspektywy systemu działań model biznesu jest postrzegany jako wiązka zasobów i wzajemnie zależnych działań, które wykraczają poza dane przedsiębiorstwo i rozszerzają tym samym jego granice, akcentując przy tym tworzenie wartości. Natomiast perspektywa normatywna wskazuje, jakie składniki budują model biznesu i jak powinny być zorganizowane, jeżeli jako podstawę działalności przedsiębiorstwa stawia się przechwytywanie wartości.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this publication is to organize business model insights around three main research perspectives, identified in consequence of the undertaken business model systematic literature review - choice perspective, activity system perspective and normative perspective. Each of these perspectives stems from particular level of analysis - the antecedent of choice perspective is strategic level of analysis, activity system perspective comes from organizational level of analysis; normative perspective delves operational level of analysis. The choice perspective separates the business model from the strategy notion and views it as a dynamic interplay between strategic choices made by the organization and its consequences. The main interest of this stream lies in the value appropriation mechanism. The activity system perspective perceives business model as a bundle of resources and interdependent activities, that span the boundaries of organization, with the emphasis placed on the value creation. The normative perspective points the building blocks of the business model and the way they should be organized, if the foundation for firms performance is value capture.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Modele biznesowe; Nauki o zarządzaniu; Przegląd literatury; Tworzenie wartości

EN

Business models; Management sciences; Literature review; Value creation

• Czasopismo: Przegląd Organizacji
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3
• Strony: 20--27

Twórcy

autor

Ewa Krystyna Grzywa

• JSW KOKS S.A.

Bibliografia

• [1] AL-DEBEI MUTAZ M., AVISON D., Developing a Unified Framework of the Business Model Concept, "European Journal of Information Systems" 2010, No. 19.
• [2] BADEN-FULLER CH., MORGAN M.S., Business Models as Models, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [3] BOLAND A., CHERRY M.G., DICKSON R., Doing a Systematic Review. A Students Guide, SAGE Publications Ltd., 2014.
• [4] CASADESUS-MASANELL R., RICART J.E., From Strategy to Business Model and onto Tactics, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [5] CASADESUS-MASANELL R., RICART J.E., Jak skonstruować zwycięski model biznesowy, "Harvard Business Review Polska", wrzesień 2011.
• [6] COSTA S., LEVIE J., Effectual and Causal Behaviors, Business Model Change and Performance of Early-Stage Firms, Referat prezentowany na corocznej konferencji Academy of Management, Filadelfia 2014, nr 14305.
• [7] CZAKON W., Model biznesu operatora a orkiestracja sieci, [w:] PYKA J. (red.), Nowoczesność przemysłu i usług. Modele, metody i narzędzia zarządzania organizacjami, TNOiK, Katowice 2010.
• [8] DASILVA C., TRKMAN P., Business Model: What It Is and What It Is Not? Referat prezentowany na corocznej konferencji Academy of Management, Orlando 2013.
• [9] DEMIL В., LECOCQ X., Business Model Evolution: In Search of Dynamic Consistency, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [10] FALENCIKOWSKI Т., Spójność modelu biznesu. Koncepcja i pomiar, CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa 2013.
• [11] ITAMI H., NISHINO K., Killing Two Birds with One Stone. Profit for Now and Learning for the Future, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [12] JABŁOŃSKI A., Modele zrównoważonego biznesu a koncepcja VBM oraz CSR, "Przedsiębiorstwo Przyszłości. Kwartalnik Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej", kwiecień 2010, Nr 2(3).
• [13] JABŁOŃSKI A., Sustainable Capital Market and the Attributes of Business Models in the Crisis, "Przegląd Organizacji" 2014, nr 1.
• [14] JABŁOŃSKI M., Technologiczne mapy drogowe w procesie projektowania modeli biznesu, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas 2010, Seria Zarządzanie Nr 2.
• [15] KALINOWSKI M., VIVES L., Multiperspective View on Business Models: Review and Research Agenda, Referat prezentowany na corocznej konferencji Academy of Management, Orlando 2013, nr 17403.
• [16] MACIAS J., Istota i rozwój nowych modeli biznesu, "Przegląd Organizacji" 2012, nr 9.
• [17] MCGRATH R.G., Business Models: Discovery Driven Approach, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [18] MORRIS M.H., SHIROKOVA G., SHATALOV A., The Business Model and Firm Performance: The Case of Russian Food Services Ventures, "Journal of Small Business Management" 2013, Vol. 51, No. 1.
• [19] OSTERWALDER A., PIGNEUR Y., Tworzenie modeli biznesowych. Podręcznik wizjonera, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2012.
• [20] РАТІ R.K., VEETTIL N.M.K., Impact of Decision Making Approaches on Business Model Attributes: Evidence from Indian SMEs, Referat prezentowany na corocznej konferencji Academy of Management, Filadelfia 2014, nr 15608.
• [21] PŁACZEK E., Modele rozwoju usługodawców logistycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2012.
• [22] SABATIER V., MANGEMATIN V., ROUSSELLE Т., From Recipe to Dinner: Business Model Portfolios in the European Biopharmaceutical Industry, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [23] SKOWRON-GRABOWSKA В., Business Models in Transport Services, "Przegląd Organizacji" 2014, nr 1.
• [24] SMITH W.K., BINNS A., TUSHMAN M.L., Complex Business Models: Managing Strategic Paradoxes Simultaneously, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [25] SUND K.J., VILLARROEL J.A., BOGERS M., Organizational Aspects of Business Model Innovation: The Case of The European Postal Industry, Referat prezentowany na corocznej konferencji Academy of Management, Filadelfia 2014, nr 11099.
• [26] SVEJENOVA S., PLANELLAS M., VIVES L., An Individual Business Model in the Making: a Chef's Quest for Creative Freedom, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [27] TEECE D.J., Business Models, Business Strategy and Innovation, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [28] ZOTT CH., AMIT R., Business Model Design: An Activity System Perspective, "Long Range Planning" 2010, Vol. 43, No. 2-3.
• [29] ZOTT CH., AMIT R., MASSA L., The Business Model: Recent Developments and Future Research, "Journal of Management" 2011, Vol. 37, No. 4.