Miejsce i rola opinii publicznej w ustroju socjalistycznym

• Autorzy: Piotr Andrzejewski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zagadnienie funkcjonowania opinii publicznej w ustroju socjalistycznym nie doczekało się zbyt wielu opracowań we współczesnej literaturze marksistowskiej. Wydaje się, iż fakt ten stwarza pewną lukę w całości dociekań naukowych nad funkcjonowaniem socjalistycznego systemu politycznego. A przecież nieodłącznym atrybutem tego systemu jest rozwój i pogłębianie demokracji socjalistycznej - elementu nadbudowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego, której cechę stanowi wzrost roli opinii publicznej w rozstrzyganiu problemów społecznych. Wynika stąd - zdaniem autora - potrzeba podejmowania tej problematyki tak w sferze badań empirycznych jak i teoretycznej refleksji. Celem artykułu jest próba naszkicowania aktualnego miejsca, jakie w socjalistycznym systemie zajmuje opinia publiczna, z uwzględnieniem jej klasowego charakteru, cech szczególnych, funkcji w systemie oraz kanałów artykulacji. Artykulacyjny aspekt wyeksponowany został tu świadomie; druga strona "przepływu" kanałów opinii - kształtowanie jej i aktywizacja - nie są przedmiotem głównego nurtu rozważań. Opracowanie nawiązuje w części pierwszej do badań podejmowanych w polskiej i radzieckiej literaturze naukowej nad sprecyzowaniem pojęcia i określeniem charakteru kategorii opinii publicznej. Wypracowywanie marksistowskiej koncepcji opinii publicznej odbywa się często w polemice z wykładnią, jaką temu pojęciu nadaje zachodnia politologia i socjologia. Zwrócenie uwagi na niektóre z tych kontrowersji wydawało się autorowi niezbędne. Całość zamyka wskazanie na perspektywy wzrostu roli socjalistycznej opinii publicznej jako siły działającej na rzecz przyspieszenia budownictwa socjalistycznego oraz zwrócenie uwagi na niektóre problemy badawcze. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Opinia publiczna; Ustrój socjalistyczny; Przegląd literatury; Marksizm; Kanały informacyjne

EN

Public opinion; Socialist system; Literature review; Marxism; Communication channels

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1981
• Numer: nr 90 Nauki polityczne
• Strony: 5--17

Twórcy

autor

Piotr Andrzejewski

Bibliografia

• J. Wiatr, Społeczeństwo, Warszawa 1976.
• K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 2, Warszawa 1961.
• K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 19, Warszawa 1972.
• J. Szczepański, Socjologia, Rozwój problematyki i metod, Warszawa 1969.
• J. Szczepański, Zagadnienia metodologii badań społecznych w niektórych pracach Marksa i Engelsa, Myśl filozoficzna nr 2/1959.
• W. Lenin, Dzieła, t. 25, Warszawa 1951.
• W. Lenin, Dzieła, t. 26, Warszawa 1953.
• A. Gramsci, Pisma wybrane, t. 2, Warszawa 1961.
• J. Wiatr, Niektóre zagadnienia opinii publicznej w świetle wyborów 1957 i 1958, Studia Socjologiczno-Polityczne nr 4/1959.
• B. Miształ, Zagadnienie społecznego uczestnictwa i współdziałania. Analiza w świetle teorii i badań socjologicznych, Wrocław 1977.
• K. Wasiak, Poglądy szczecińskiej młodzieży robotniczej na miejsce Polski we współczesnym świecie. Przegląd Zachodnio-Pomorski nr 3/1976.
• H. Dzięciołowska, Gminna rada narodowa i administracja w opinii mieszkańców wsi. Problemy Rad Narodowych nr 36/1977.
• S. Nowicki, Społeczne wyobrażenia i opinie o krytyce prasowej, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków 1977.
• S. Kuśnierski, Istota i społeczne funkcje opinii publicznej w: Zeszyty naukowe WSNS - Warszawa nr 2/1977.
• W. Lippmann Public Opinion, New York 1960.
• F. Holzendorff, Znaczenie opinii w życiu państwowym, Warszawa 1899.
• G. Tarde, Opinia i tłum, Warszawa 1904.
• A. Uledow, Obszczestwiennoje mnienije sowietskogo obszczestwa, Moskwa 1963.
• B. Gruszyn, Istota opinii publicznej, w: Informacja, propaganda, opinia publiczna, Warszawa 1974.
• L.W. Doob, Public Opinion and Propaganda, London 1949.
• Z. Gostkowski, Szkice o amerykańskiej wierze w opinię publiczną, Studia Socjologiczno-Polityczne nr 11/1962.
• H. Jabłoński, Opinia, parlament, prasa, Warszawa 1947.
• B. Lewandowski, Politologiczne aspekty opinii publicznej. Acta UNC, Toruń 1974.
• H. Białyszewski, Opinia publiczna, jej składniki i cechy charakterystyczne. Zeszyty naukowe WSNS, Warszawa nr 2/1977.
• A. Uledow, Obszczestwiennoje mnienije kak predmiet socjołogiczeskogo issledowanija, Woprosy Filosofii, nr 3/1959.
• J. Wiatr, Socjologia stosunków politycznych, Warszawa 1977.
• Konstytucja PRL, art. 1 pkt. 2, art. 2 pkt. 1, art. 9, art. 20 pkt. 2, Warszawa 1976.
• R. Safarow, Obszczestwiennoje mnienije i gosudarstwiennoje uprawlenije, Moskwa 1975.
• W. Zakrzewski, Organy przedstawicielskie a udział obywateli w konsultacjach i dyskusjach nad węzłowymi problemami rozwoju kraju, w: Polityczna organizacja społeczeństwa w Polsce, Poznań 1977.
• A. Owieczko, Samorząd robotniczy, chłopski i mieszkańców w systemie organizacji społeczeństwa socjalistycznego w Polsce, w: Organizacja polityczna społeczeństwa w Polsce, red. A. Dobieszewski.
• W. Kucharski, Rola związków zawodowych w umacnianiu demokracji socjalistycznej, w: Istota i rozwój form demokracji socjalistycznej, Warszawa 1976.
• Sprawozdanie Centralnej Rady Związków Zawodowych za lata 1972-1976, Warszawa 1976.
• P. Wójcik, Ideowo-polityczne organizacje młodzieży w systemie organizacji społeczeństwa socjalistycznego w Polsce, w: Organizacja polityczna społeczeństwa w Polsce, red. A. Dobieszewski.
• J. Mikosz, Wzrost zadań ruchu młodzieżowego, w: Polityczna organizacja społeczeństwa w Polsce, Poznań 1977.
• K. Ostrowski, Rola związków zawodowych w polskim systemie politycznym, Wrocław 1970.
• J. Nowaczyk, M. Szczepaniak, Rola prasy w Polsce Ludowej, w: Organizacja społeczeństwa socjalistycznego w Polsce pod red. A. Łopatki, Warszawa-Poznań 1970.
• T. Fiszbach, Rola i metody konsultacji w pracy partyjnej, Nowe Drogi nr 2/1975.
• Nowe Drogi nr 1/1976.