PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2015 | 83 | nr 139 | 149--166
Tytuł artykułu

Rachunkowość w wybranych publikacjach naukowych i dydaktycznych z okresu zaborów

Autorzy
Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Accounting in Selected Scientific and Educational Publications from the Period of the Partitions
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Celem artykułu jest przybliżenie stanu dorobku naukowego i dydaktycznego rachunkowości polskiej na przełomie XIX i XX wieku. Pierwsza część opracowania eksponuje kluczowe problemy rozwoju nauki i praktyki rachunkowości na ziemiach polskich w czasie zaborów. W części drugiej uwagę skupiono na osiągnięciach naukowych J. Walickiego, B. Wilmowskiego i P. Ciompy. Rozważania zaprezentowane w części trzeciej eksponują problematykę polskich podręczników z rachunkowości na przełomie XIX i XX wieku. W powiązaniu z podjętymi rozważaniami zwrócono uwagę na stan rachunkowości w badanym okresie. W kolejnej części opracowania podjęto ważne, ale jednocześnie złożone problemy rozwoju czasopiśmiennictwa zawodowego na ziemiach polskich w czasie zaborów. Ostatnia część rozważań koncentruje się na różnych ujęciach istoty rachunkowości w podręcznikach z przełomu XIX i XX wieku, uwzględniając pojęcia rachunkowości, buchalterii, książkowości i księgowości. Zastosowaną metodą badawczą są studia literaturowe na podstawie wybranych podręczników i opracowań naukowych wydanych w języku polskim na przełomie XIX i XX wieku. Artykuł jest ważny i aktualny, ponieważ zawiera syntetyczny przegląd stanu wiedzy z rachunkowości oraz nawiązuje do rozwoju czasopiśmiennictwa zawodowego z zakresu rachunkowości na ziemiach polskich w czasie zaborów, co miało wpływ na dalszy rozwój rachunkowości w Polsce.(abstrakt oryginalny)
EN
The aim of the article is to present scientific and didactic achievements of Polish accounting at the turn of the 19th century. The first part of the study addresses key issues in the development of accounting science and practice on Polish territory during the Partitions period. In the second part, attention is focused on scientific achievements of J. Walicki, B. Wilmowski and P. Ciompa. The third part discusses the question of Polish accounting handbooks at the turn of the 19th century, as well as the state of accounting practice at that time and problems in the development of professional periodicals on Polish territory during the Partitions. The last part focuses on various perspectives on the nature of accounting in handbooks from the late 19th and early 20th century. The research method applied is literature study based on selected textbooks and scientific papers published in Polish language in the late 19th and early 20th centuries. The article provides a synthetic overview of the state of accounting knowledge and professional accounting periodicals on Polish soil during the Partitions, which had an impact on further development of accounting in Poland.(original abstract)
Rocznik
Tom
83
Numer
Strony
149--166
Opis fizyczny
Twórcy
  • Politechnika Częstochowska
Bibliografia
  • Antonowicz B. (1899), Podręcznik do nauki buchalterii, nakładem własnym, Kraków.
  • Au J. (1899), Zasady rachunkowości dla potrzeb gospodarstwa wiejskiego zastosowanej, wydane nakładem b. studentów b. wyższej szkoły rolniczej w Żabikowie i wyższej szkoły rolniczej w Dublanach, Związkowa Drukarnia we Lwowie, Lwów.
  • Barc A. (1835), Arytmetyka przemysłowo-handlowa, Drukarnia Józefa Węckiego, Warszawa.
  • Barc A. (1834), Buchalteria podwójna w zastosowaniu do handlu, bankierstwa, fabryki i gospodarstwa wiejskiego, Drukarnia Józefa Węckiego, Warszawa.
  • Barciński A. (1833-1835), O rachunkowości kupieckiej, t. I Arytmetyka handlowa, t. II Buchalteria podwój-na zastosowana do handlu i bankierstwa, t. III Buchalteria podwójna zastosowana do fabryk i gospodarstw wiejskich, Drukarnia J. W. Węckiego, Warszawa.
  • Biadacz R. (2015), Rachunek zysków i strat w Polsce do 1918 roku, [w:] A. Kamela-Sowińska (red. nauk.), Rachunkowość warta Poznania. Teoria i historia rachunkowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
  • Bień W. (1997), Dorobek rachunkowości i organizacji księgowych w Polsce, [w:] W. Bień, Z. Messner, Z. Paryziński, 1907-1997. Rachunkowość - historia, perspektywy, SKwP, Warszawa.
  • Bień W. (1964), 55 lat polskiego czasopiśmiennictwa z zakresu rachunkowości, "Rachunkowość", nr 5 (173).
  • Biesiekierski K. (1913), Zasady buchalteryi ogólnej. Wykład teoretyczny, Warszawa.
  • Bolesta-Jankowski J. (1913), Wstęp do rachunkowości podwójnej jako metody naukowej, "Ekonomista", t. III, Warszawa.
  • Brzezin W. (1984), Rachunkowość a ekonomika przedsiębiorstw, "Rachunkowość", nr 7.
  • Brzezin W. (1980), Teoria modeli ewidencyjnych, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Częstochowa.
  • Brzezin W. (1978), Model ewidencyjny J.F. Walickiego (Badania nad XIX-wieczną koncepcją rachunkowości społecznej), "Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", t. 2, SKwP, Warszawa.
  • Brzezin W., Knop J. (2007), Ciompa Paweł, [w:] S. Sojak (red. nauk.), Słownik biograficzny rachunkowości w Polsce, Wydawnictwo Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, Warszawa.
  • Budny S. (1826), Buchhalterya ułatwiona czyli: sposób utrzymywania ksiąg kupieckich pojedynczego i podwójnego rachunku podług metody Edmonda Degrange'a, nakładem i drukiem A. Marcinkowskiego Wilno.
  • Byszewski W. (1927), Wykład teoretyczny rachunkowości (buchalterii), nakładem autora, Dom Książki Polskiej, Warszawa.
  • Byszewski W. (1912), Krótki rys historyczny rachunkowości (buchalterii), Odczyt, Warszawa.
  • Chankowski H. (1900), Wykład popularny buchalterii pojedynczej i podwójnej (podręcznik praktyczny), wydanie VI, nakład kursów buchalteryjnych H. Chankowskiego, Warszawa.
  • Ciompa P. (1913), Drożyzna w Galicji i nędza urzędnicza, Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, I Związkowa Drukarnia, Lwów.
  • Ciompa P. (1910a), Zarys ekonometryi i teorya buchalteryi, osobne odbicie z XIX Rocznika Asekuracyjno-Ekonomicznego za rok 1910, Wydawnictwa Towarzystwa Szkoły Handlowej we Lwowie, Drukarnia "Słowa Polskiego" we Lwowie, Lwów.
  • Ciompa P. (1910b), Grundrisse einer Ökonometrie und die auf der Nationalökonomie aufgebaute natür-liche Theorie der Buchhaltung, Poeschel Verlag, Lwów.
  • Ciompa P. (1909), Majątek i kapitał w buchalterii, XIX Rocznik Asekuracyjno-Ekonomiczny za rok 1910, Lwów.
  • Ciompa P. (1904), Poradnik w sprawach pieniężnych i podatkowych, "Biblioteka Macierzy Polskiej", nr 26, Lwów.
  • Ciompa P., Książka do zapisywania czynszów, Książka kasowa do codziennych dochodów i wydatków wydane przez J. Fischera w Krakowie.
  • Ciompa P., Książka (arkusze) do zapisywania czynszów dzierżawnych, wydana przez Towarzystwo Rolnicze w Krakowie.
  • Gmytrasiewicz M., Karmańska A. (2002), Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa.
  • Góra W. (1921), Podręcznik księgowości, wyd. trzecie popr. i uzup., Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, Lwów, Warszawa.
  • Góra W. (1913a), Podręcznik nauki buchalterii. Buchalterya podwójna i jej zastosowanie w różnych gałęziach handlu i przemysłu, t. III, nakładem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, E. Wende i Ska, Lwów.
  • Góra W. (1913b), Formy buchalteryi podwójnej i jej zastosowanie w różnych gałęziach handlu i przemysłu, t. II, nakładem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, E. Wende i Ska, Lwów.
  • Hendriksen E. (1971, 1977), Accounting Theory, Richard D. Irwin, Homewood/Irwin-Dorsey, Georgetown.
  • Jankowski J. (1820), Wstępne uwagi dotyczące sprawy zaprowadzenia ładu w buchalterii, Warszawa.
  • Jaruga A., Kabalski P. (2012), Od niemieckich ksiąg handlowych do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Zarys historii regulacji rachunkowości w Polsce, [w:] I. Sobańska, P. Kabalski (red. na-uk.), Współczesne nurty badawcze w rachunkowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  • M. Kątowski, Rachunek podwójny, ale gospodarny, czyli zasady rachunkowości handlowej zastosowane dla rolników, [za:] Z dawnych lat (1967), "Rachunkowość", nr 3.
  • Knop J. (2004), Ekonometryczna teoria rachunkowości według Pawła Ciompy, [w:] M. Gmytrasiewicz, A. Karmańska (red. nauk.), Polska szkoła rachunkowości, Wydawnictwo Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Warszawa.
  • Krakowski N. (1888), Wykład teoretyczny i praktyczny rachunków bieżących oraz korespondencja w związku z niemi będąca, Wydawnictwo S. Lewontal, Warszawa.
  • Lachowicz J. (1932), Podstawy teorii buchalterii, nakładem własnym autora, Wilno.
  • Lipiński S. (1907), Zasady buchalterii, nakładem b. wychowańców Szkoły Handlowej im. Leopolda Kronenberga, skład główny w księgarni Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa.
  • Lulek T. (1932), Zasady nauczania rachunkowości, nakładem Drukarni Orbis, Kraków.
  • Lulek T. (1922), Teoretyczne podstawy księgowości kupieckiej, nakładem Księgarni J. Czarneckiego, Warszawa, Kraków.
  • Łagiewski C. (1934), Dzieje rachunkowości w Polsce, Drukarnia Zygmunt Sakierski, Warszawa.
  • Łagiewski C. (1903), O sprawozdaniach i bilansach, "Goniec Handlowy", Warszawa.
  • Nowicki E. (1876), Nauka buchalterii teoretycznie wyłożona, Drukarnia J. Ugra, Warszawa.
  • Pierożyński L. (1866), Popularny wykład rachunkowości kupieckiej, nakładem autora, Lwów.
  • Pietrzycki E. (1886), Nauka teoretyczna i praktyczna rachunkowości, czyli buchalterii kupieckiej pojedynczej i podwójnej do użytku szkolnego i domowego, t. I, wydanie drugie przerobione i pomnożone, nakładem księgarni J.L. Pordesa, Lwów.
  • Podjen E. (1912), Teoretyczny wykład buchalterii, Warszawa.
  • Pogodzińska-Mizdrak E. (2003), Rachunkowość polska początku XX wieku na tle epoki (1900-1939), [w:] S. Sojak (red. nauk.), Historia, współczesność i perspektywy rachunkowości w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
  • Sawicki K. (red. nauk.) (2002), Podstawy rachunkowości, PWE, Warszawa.
  • Skawiński J. (1972), Tomasz Lulek jako teoretyk rachunkowości, praca doktorska napisana pod kierunkiem E. Terebuchy (maszynopis), Szczecin.
  • Sojak S., Kowalska M. (2014), Pierwsze polskie podręczniki z rachunkowości kupieckiej z XIX wieku, [w:] S. Sojak (red. nauk.), Abacus od źródeł rachunkowości po współczesność, Wydawnictwo Nau-kowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
  • Sojak S., Krause S. (2014), "Miesięcznik dla Buchalteryi" i jego kontynuacje. 115 lat czasopiśmiennictwa polskiego z zakresu rachunkowości, [w:] S. Sojak (red. nauk.), Abacus od źródeł rachunkowości po współczesność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
  • Szychta A. (2014), Pierwsze polskie podręczniki z zakresu rachunkowości fabrycznej wydane w XIX wieku, [w:] S. Sojak (red. nauk.), Abacus od źródeł rachunkowości po współczesność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
  • Szymański K.G. (1984), Historyczny rozwój myśli w zakresie teorii księgowości, "Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", t. 8, SKwP, Warszawa.
  • Ściborski A. (1912), Podręcznik do nauki rachunkowości ogólnej i państwowej, opracowany według wykładów radcy Dworu Tadeusza Klusik-Orzechowskiego na c.k. Uniwersytecie we Lwowie, część I, Lwów.
  • Veltze L.E. (1895), Nauka buchalterii teoretyczna i praktyczna dla samo nauki i wykładu..., Drukarnia Ludowa pod zarządem St. Baylego, Lwów.
  • von Wilmowski B.(1896), Kommentar zum Preußischen Einkommensteuergesetz, vom 24. Juni 1891, Breslau (Wrocław), T.U. Rern's Verlag.
  • Walicki J.F. (1877), Teoria scetovodstva v primenenii k narodnomu chozajstvu. S prilozeniem sostoania scetov po ekonomii Rossii. Doklad Komitetu Obscestva dla sodejstvia russkoj promyslennosti i tor-govle, S.Peterburg, Tip. Balaseva V.S.
  • Winnicka E. (2014), Rachunkowość na łamach pierwszego polskiego fachowego czasopisma księgowego, [w:] S. Sojak (red. nauk.), Abacus od źródeł rachunkowości po współczesność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
  • Wojciechowski E. (1965), Najdawniejszy podręcznik księgowości kupieckiej w języku polskim, "Rachunkowość", nr 7 (187).
  • Wysłocka E. (2009), Polacy a rozwój teorii rachunkowości na przełomie XIX i XX wieku, [w:] R. Biadacz (red. nauk.), Wybrane problemy teorii i praktyki rachunkowości. Pamięci Profesora Włodzimierza Brzezina, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
  • https://www.schaeffer-poeschel.de/jubilaeum/1910.htm (dostęp 04.05.2015).
  • ---
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171392743

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.