Waloryzacja nieużytkowanych cmentarzy luterańskich na terenie nadleśnictw Maskulińskie i Pisz a możliwości rozwoju tanatoturystyki

• Autorzy: Sławomir Sobotka , Anna Długozima

Warianty tytułu

Evaluation and Development Opportunities of the Disused Lutheran Cemeteries within the Maskulińskie and Pisz Forest Divisions for Thanatourism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań 67 nieużytkowanych cmentarzy luterańskich, znajdujących się na gruntach nadleśnictw Pisz i Maskulińskie (południowa część województwa warmińsko-mazurskiego). Zinwentaryzowano nagrobki, roślinność oraz określono rodzaj, powierzchnię cmentarzy oraz współrzędne geograficzne za pomocą odbiornika GPS. Przedstawiono również waloryzację cmentarzy na przykładzie obiektów z nadleśnictwa Maskulińskie. Najlepiej zachowane i/lub najbardziej interesujące cmentarze zostaną objęte szlakiem turystycznym. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper presents the results of a study of 67 disused Lutheran cemeteries situated in the Pisz and Maskulińskie Forest Divisions (the southern part of Warmińsko-Mazurskie Province). An inventory of gravestones and vegetation was compiled, and the types, sizes and geographical coordinates of the cemeteries were determined using a GPS receiver. The paper also presents an evaluation of the cemeteries, illustrated through examples in the Maskulińskie Forest Division. The best preserved and/or most interesting cemeteries are going to be included on a tourism trail. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka religijna; Turystyka kulturowa; Dziedzictwo kulturowe; Rozwój turystyki; Szlaki turystyczne; Nieużytki; Lasy; Turystyczne atrakcje; Badanie turystyki

EN

Religious tourism; Cultural tourism; Cultural heritage; Tourism development; Tourist routes; Wasteland; Forests; Tourist attraction; Tourism research

• Czasopismo: Turyzm
• Rocznik: 2015
• Tom: 25
• Numer: z. 1
• Strony: 69--77

Twórcy

autor

Sławomir Sobotka

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Anna Długozima

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Andrzejewski M., Socha T., 1998, Fosfor i jego przydatność w badaniach archeologicznych, [in:] W. Śmigielski (ed.), Nauki przyrodnicze i fotografia lotnicza w archeologii, 9, Poznań, pp. 57-63.
• Borysiak J., Pilarska E., 2014, Cechy tożsamości obszaru młodoglacjalnego w architekturze Krajobrazu nieczynnych cmentarzy ewangelickich (Pomorze Zachodnie, Polska), Ogólnopolska konferencja naukowa "Przyroda, krajobraz, człowiek", Barcin 26-27 czerwca 2014, Stowarzyszenie Ekologiczne w Barcinie, Urząd Miasta i Gminy Barcin, Barcin.
• Czarna A., Antkowiak W., 2008, Vascular plants in the former old town evangelical cemetery in Wschowa (The Wielkopolska Region), Botanika-Steciana, 12, pp. 71-78.
• Czarna A., Piskorz R., 2005, Vascular flora of cemeteries in Zakopane town in the Tatry Mountains, Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, 373 (9), pp. 47-58.
• Długozima A., 2011, Cmentarze jako ogrody żywych i umarłych, Warszawa.
• Długozima A., Dymitryszyn I., Winiarska E., 2012, Wytyczne do rewaloryzacji i ochrony nieczynnych cmentarzy ewangelickich Nadleśnictwa Maskulińskie. Inwentaryzacja, analiza i ocena cmentarzy na terenie nadleśnictwa Maskulińskie, Warszawa (typescript).
• Dorda A., 1995, Ciekawostki dendrologiczne na cmentarzu żydowskim w Cieszynie, Wszechświat, 86, 12, pp. 320-321.
• Dubos R., 1986, Pochwała różnorodności, PIW, Warszawa.
• Francis D., Kellaher L., 2005, The Secret Cemetery, Berg Publishers, Oxford.
• Godet J.D., 1997, Drzewa i krzewy. Rozpoznawanie gatunków, Warszawa.
• Holly G., 2007, Stan zachowania zabytkowych cmentarzy chrześcijańskich na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Roczniki Bieszczadzkie, 15, pp. 305-342.
• Hołdyński C., Żurkowska T., 2001, Drzewa i krzewy opuszczonych cmentarzy w Mazurskim Parku Krajobrazowym, Rocznik Dendrologiczny, 49.
• Jędrzejko K., Walusiak E., 2008, Flora gatunków naczyniowych oraz ich zespoły i mikrozbiorowiska na wybranych cmentarzach w regionie Podbeskidzia Zachodniego (Polska Południowa), Ekologia, 3, pp. 77-98.
• it.mragowo.pl/szlak-sentymentalny-po-starychcmentarzach,8,1954,pl.html; 29.12.2014 r.
• King G.G., 2004, Michigan Historic Cemeteries Preservation Guide, Charter Township of Canton, Michigan.
• Knercer W., 2004a, Cmentarze w krajobrazie, Olsztyn (typescript).
• Knercer W., 2004b, Ocalić od zapomnienia, Rocznik Mazurski, 4.
• Kolbuszewski J., 1996, Cmentarze, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław.
• Kondracki J., 1998, Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa.
• Kowalik S., 2006, Społeczność lokalna a kultura lokalna, [in:] A.W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska (eds.), Edukacja regionalna, Warszawa.
• Lewandowski I., 2012, Trudne dzieciństwo ziemi. Warmia i Mazury 1945-1989, Olsztyn.
• Lisowska M., Sudnik-Wójcikowska B., Galera H., 1994, Flora cmentarzy lewobrzeżnej Warszawy - wybrane aspekty analizy siedliskowej, Fragmenty Floristica et Geobotanica Series Polonica, 1, pp. 19-31.
• Łaguna W., 2006, Rola starych cmentarzy w strukturze małych miast na przykładzie miasta Dzierzgonia, [in:] J. Rylke (ed.), Przyroda i miasto, t. VIII, Warszawa.
• Majgier L., Rahmonov O., 2013, Zróżnicowanie roślinności w obrębie porzuconych cmentarzy ewangelickich na terenie gminy Ryn, [in:] Cmentarze i ogrody w krajobrazie. O sacrum, symbolice, kompozycji i przemijaniu, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 22, Sosnowiec.
• Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Mazurskie Puszcza Piska. Mapa przyrodnicza skala 1: 100 000, Studio Avalon, Olsztyn.
• Macioti M.I., 2006, Mity i magie ziół, Kraków.
• Majdecka-Strzeżek A., 2008, Ukryta symbolika ogrodów, Zieleń Miejska, 11, p. 18.
• Michałowski A., 2001, Architektura krajobrazu w końcu XX wieku. Znaczenie i zadania, [in:] Krajobraz kulturowy. Warsztaty dla nauczycieli i metodyków. Zeszyt dydaktyczny, Warszawa.
• Oldenberg F.S., 2000, Przyczynek do poznania Mazur, Warszawa.
• Pasierb J.S., 1995, Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Warszawa.
• Plan Ochrony Mazurskiego Parku Krajobrazowego, 2012, Krutyń.
• Program gospodarczo-ochronny Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Lasy Mazurskie", 2013, RDLP w Białymstoku i Olsztynie.
• Rahmonov O., Jędrzejko K., Majgier L., 2010, The secondary succession in the area of abandoned cemeteries in northern Poland, [in:] Landscape ecology-methods, applications and interdisciplinary approach, M. Barancokova, J. Krajci, J. Kollar, I. Belcakova (eds.), Institute of Landscape Ecology, Slovak Academy of Sciences, Bratislava, pp. 647-657.
• Rembowska K., 2002, Kultura w tradycji i we współczesnych nurtach badań geograficznych, Łódź.
• Rhoads L., 1995, Death's Garden: Relationships with Cemeteries, Automatism Press, San Francisco.
• Richter G., 1995, Kryteria planowania zieleni na cmentarzach, [in:] O. Czerner, J. Juszkiewicz (eds.), Sztuka cmentarzy, Wrocław.
• Rudkowski T., 2004, O ochronę cmentarzy zabytkowych, Ochrona Zabytków, 1-2, pp. 104-114.
• Seaton A.V., 1996, Guided by the dark: from thanatopsis to thanatourism, International Journal of Heritage Studies, 2(4).
• Stypiński P., 1978, Drzewa i krzewy cmentarzy Olsztyna, Rocznik Dendrologiczny, 35, pp. 153-161.
• Szumański M., 2005, Strukturalizacja terenów zieleni, Wyd. SGGW, Warszawa.
• Tanaś S., 2008, Przestrzeń turystyczna cmentarzy. Wstęp do tanatoturystyki, Łódź.
• Tanaś S., 2013, Cmentarz jako przestrzeń spotkań, [in:] B. Krakowiak, A. Stasiak, B. Włodarczyk (eds.), Kultura i turystyka - miejsca spotkań, Łódź, pp. 323-334.
• Thomas L.V., 1991, Trup: czyli od biologii do antropologii, Łódź.
• Wika S., Błońska A., Urbanek D., 2005, Szata roślinna nekropolii Katowic i Rybnika - studium porównawcze, [in:] Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Wydział Nauk o Ziemi, 36, pp. 61-67.
• Żurkowska T., 2008, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Borussia, Olsztyn.

Identyfikatory

DOI

10.2478/tour-2014-0021