Czas pracy jako instrument zatrudnienia przyjaznego rodzinie - polskie realia

• Autorzy: Bożena Balcerzak-Paradowska

Warianty tytułu

Working Time as a Tool of Family Friendly Employment - Polish Realities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Czas jest czynnikiem determinującym funkcjonowanie człowieka w wielu sferach życia. Aktywności związane z pracą zawodową i życiem osobistym rodzą potrzebę harmonizowania działań w ramach dobowego wymiaru czasu. Zachwianie równowagi wywołuje negatywne skutki zarówno w wymiarze jednostkowym (osobistym) jak i w skali ogólnospołecznej. Zrozumienie istnienia ścisłych związków pomiędzy pracą a życiem rodzinnym zaowocowało tworzeniem specjalnych programów pozwalających na równoważenie obu sfer życia, określanych jako zatrudnienie przyjazne rodzinie. Jednym z instrumentów wykorzystywanych w praktyce zatrudnienia przyjaznego rodzinie jest organizacja czasu pracy sprzyjająca godzeniu życia zawodowego z rodzinnym. Jej podstawę stanowią przepisy kodeksu pracy, określające różne, niestandardowe systemy i rozkłady czasu pracy. Praktyka stosowania elastycznych form czasu pracy rozwija się w Polsce powoli (88% pracowników ma stale godziny pracy). Decydują o tym możliwości organizacyjne firmy i wiedza pracodawców na temat rozwiązań ułatwiających godzenie pracy z życiem pozazawodowym, a przede wszystkim podkreślana przez pracodawców zasada, że organizacja pracy i czasu pracy podporządkowana jest w pierwszej kolejności potrzebom firmy. Trzeba też brać pod uwagę, że elastyczność czasu pracy nie jest generalnie instrumentem pozwalającym na godzenie życia zawodowego z rodzinnym w każdej sytuacji. Elastyczny czas pracy może bowiem zawierać zmiany, które dezorganizują życie rodziny. (abstrakt oryginalny)

EN

Time is a determinant of man functioning in many spheres of life. The activities taken in professional and personal lives necessitate harmonization within 24 hours. The upsetting of balance has adverse impact both on an individual (personal) scale and on a social scale. The understanding of close relationships between work and family life led to the development of special programmes allowing to balance both spheres of life, termed as family friendly employment. One of the family friendly employment tools used in practice is the organisation of working time conducive to reconciliation of professional and family lives. The legal grounds are the provisions of the Labour Code laying down various non-standard working time systems and schedules. In practice the application of flexible forms of working time has been slowly developing in Poland (88% of workers have fixed working time). This is driven by the organisational capabilities of companies and employers' knowledge about solutions facilitating reconciliation of work with non-professional life, but first and foremost it is driven by a principle emphasized by the employers that work and working time organisation is primarily subordinated to the corporate needs. It should be also noted that working time flexibility is not generally a tool allowing to reconcile professional and family lives in every situation, since flexible working time may introduce changes that disorganize family life. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Czas pracy; Rodzina; Elastyczność czasu pracy; Polityka prorodzinna

EN

Working time; Family; Flexitime; Pro-family policy

• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 4
• Strony: 30--35

Twórcy

autor

Bożena Balcerzak-Paradowska

• Instytut Pracy i Spraw Socjalnych

Bibliografia

• Balcerzak-Paradowska B. (2003), Firma przyjazna rodzinie, w: Borkowska S. (red.), Programy praca - życie a efektywność firm, IPiSS, Warszawa.
• Balcerzak-Paradowska B., red. (2003), Praca kobiet w sektorze prywatnym. Szanse i bariery, IPiSS, Warszawa.
• Balcerzak-Paradowska B. (2007), Świadczenia związane w rodzicielstwem w opinii pracodawców, w; Lisowska E. (red.), Monitorowanie równości kobiet i mężczyzn w miejscu pracy, SGH UNDP, Warszawa.
• Balcerzak-Paradowska B. (2010), Praca i rodzina - dwie sfery życia człowieka, w: Szambeleńczyk J., Żukowski M. (red), Człowiek w pracy w polityce społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań.
• Balcerzak-Paradowska B. (2011), Zatrudnienie przyjazne rodzinie - spojrzenie polityka społecznego, czyli czy zakład pracy jest podmiotem polityki rodzinnej?, w: Bohdziewicz P. (red.), Efektywność gospodarowania kapitałem ludzkim, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Balcerzak-Paradowska B., red. (2014), Zatrudnienie przyjazne rodzinie. Doświadczenia międzynarodowe. Realia polskie, IPiSS, CPS "Dialog", Warszawa.
• Borkowska S., red. (2003), Programy praca - życie a efektywność firm, IPiSS, Warszawa.
• Borkowska S. (red 2011), Programy praca -życie. Z teorii i praktyki, IPiSS, Warszawa.
• CBOS (2014), Ile pracują Polacy?, www. web log.infopraca pl [dostęp 2.01.205].
• Danecki J. (1974), Jedność podzielonego czasu, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Czapiński J., Panek T., red. (2013), Diagnoza Społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Głogosz D. (2014), Perspektywy zamian w zakresie rozwiązań ułatwiających godzenie życia zawodowego z obowiązkami rodzinnymi - postulaty i możliwości ich wprowadzania w świetle opinii respondentów, w: Balcerzak-Paradowska B. (red.), Zatrudnienie przyjazne rodzinie. Doświadczenia międzynarodowe. Realia polskie, IPiSS, CPS "Dialog", Warszawa.
• GUS (2012), Praca a obowiązki rodzinne w 2010 r., Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa.
• GUS (2013), Warunki życia rodzin w Polsce, Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa.
• Holt H. (2000), Looking form a New Balance between family Life and Working Life. A Scandinavian Perspective, w: Search for Flexibility, Fairness and Prosperity; Alternative Employment Policies in the Twenty-First Century, Invited Papers for 12th World Congress of International Industrial relations Association, Tokyo.
• Machol-Zajda L. (2003), Elastyczny czas pracy - ułatwia czy utrudnia godzenie pracy z życiem pozazawodowym?, w: Borkowska S. (red.), Programy praca - życie a efektywność firm, IPiSS, Warszawa.
• Machol-Zajda L. (2013), Współczesne wyzwania rozwojowe a czas pracy, w: Balcerzak-Paradowska B. (red.), Praca i polityka społeczna. Współczesne tendencje i wyzwania. IPiSS, Warszawa.
• Machol- Zajda L. (2014), Regulacje prawne jako element zatrudnienia przyjaznego rodzinie - praktyka i opinie pracodawców, w: Balcerzak-Paradowska B. (red.), Zatrudnienie przyjazne rodzinie. Doświadczenia międzynarodowe. Realia polskie, IPiSS, CPS "Dialog", Warszawa.
• Mirosław J. (2014) Czym jest zatrudnienie przyjazne rodzinie? Opinie pracodawców w: Balcerzak-Paradowska B. (red.), Zatrudnienie przyjazne rodzinie. Doświadczenia międzynarodowe. Realia polskie, IPiSS, CPS "Dialog", Warszawa.
• Smoder A. (2014), Rozwiązania dobrowolne ułatwiające pracownikom godzenie pracy z życiem rodzinnym jako przejaw realizacji zatrudnienia przyjaznego rodzinie, w: Balcerzak-Paradowska B. (red.), Zatrudnienie przyjazne rodzinie. Doświadczenia międzynarodowe. Realia polskie, IPiSS, CPS "Dialog", Warszawa.
• Strzemińska H. (2008), Społeczne aspekty elastycznej organizacji czasu pracy, w: Strzemińska H. (red.), Czas pracy w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej. Aspekty ekonomiczne, prawne i społeczne, IPiSS, Warszawa.
• Strzemińska H., Bednarski M., red. (2014), Czynnik czasu w nowej gospodarce. W jakim kierunku zmierzamy?, IPiSS, Warszawa.
• Schultz T.W. (1974), Economics of the Family, Marriage, Children and Human Capital, A Conferences Report of the National Bureau of Economic Research, The University of Chicago Press, Chicago-London.