Gustaw Szpet - próba portretu

• Autorzy: Bogusław Żyłko

Warianty tytułu

Gustaw Szpet - an Attempted Portrait

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przestawiono biografię Gustawa Szpeta oraz szczegółowo scharakteryzowano jego dorobek naukowo-badawczy.

EN

Gustaw Szpet was born on 7 April (25 March old style) 1879 in Kiev. His first book - The Phenomenon and Sense - with subtitle Phenomenology as a basic study and its problems, is dedicated to Edmund Husserl. The book is an introduction to phenomenology which refers to the program of work of the thinker from Gottingen. Szpet's position is pluralist. His pluralism is based on social ontology. It is empirical, experimental pluralism. Multiplicity of realities demands different - as Husserl describes them - "material or regional" ontologies. Szpet started his mature period of philosophical - scientific activity by writing an astute record about the creator of phenomenology and developing his own hypotheses. With a reliable research method which was particularly predestined to explore the human world, he studied different "regional ontologies", or ontologies - as it was named at the time - a separate "series of cultures". History turned out to be an important field of social - cultural reality for Szpet. He treated history (historical science) as another "subject" demanding eidetic analysis. In the twenties, much more detailed studies were rooted in philosophical ideas, which were concentrated around the problems associated with the traditional methods including the "first philosophy" (or, as some prefer to metaphilosophy). For Szpet they were focused (what is natural for phenome- nologist) on consciousness and the subject. Szpet was tracing psychologism in humanistic studies. He decided to confront psychologism on its own territory by publishing in the second half of the twenties a book dedicated to ethnic psychology. Before his life was brutally ended during the peak of his career in 1937 he made a significant contribution toward Russian philosophy and culture. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Biografie; Przegląd dorobku naukowego; Poglądy filozoficzne

EN

Biography; Overview of scientific achievements; Philosophical thought

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2013
• Tom: 35
• Numer: z. 2 Filozofia kultury rosyjskiej - rosyjska filozofia kultury
• Strony: 269--298

Twórcy

autor

Bogusław Żyłko

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Bachtin M., W stronę filozofii czynu, przełożył i wstępem opatrzył B. Żyłko, Gdańsk 1999.
• Steiner P., Tropos Logikos. Gustav Shpet's Philosophy of History, [w:] Gustav Shpet's Contribution to Philosophy and Cultural Theory, ed. G. Tihanov, West Lafayette 2009.
• Stołowicz L., Historia filozofii rosyjskiej, przeł. B. Żyłko, Gdańsk 2008.
• Szept G., Forme interne du mot, truduit du Russe par Nicolas Zavialoff, preface de Maryse Dennes, Paris 2007.
• Szpet G., Literatura, przeł. B. Żyłko, "Migotania, przejaśnienia" 2010, nr 1(26).
• Twardowski K., O czynnościach i wytworach. Kilka uwag z pogranicza psychologii, gramatyki i logiki, [w:] Semiotyka polska 1894-1969, red. J. Pelc, Warszawa 1971.
• Twardowski K., O treści i przedmiocie przedstawień, przeł. I. Dąmbska, [w:] Semiotyka polska 1894-1969, red. J. Pelc, Warszawa 1971.
• Walicki A., Rosyjska filozofia i myśl społeczna. Od Oświecenia do marksizmu, Warszawa 1973.
• White H., Proza historyczna, red. E. Domańska, przekład zbiorowy, Kraków 2009.
• Żyłko B., Gustaw Szpet jako historyk filozofii rosyjskiej, "Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria" 2011, nr 1.
• Лoтман Ю.М., Изъявлeниe Гocпoднe или азаpтная игpа? (Закoнoмepнoe и cлучайнoe в иcтopичecкoм пpoцecce), [w:] Ю.М. Лoтман и таpтуcкo-мocкoвcкая ceмиoтичecкая шкoла Мocква 1994.
• Пoливанoв M.K., O cудъбe Г.Г. Шпeта, "Boпpocы филocoфии" 1990, No. 6.
• Шпeт Г., Philosophia Natalis. Избpанныe пcихoлoгo-пeдагoгичecкиe тpуды, Мocква 2006.
• Шпeт Г., Bвeдeниe в этничecкую пcихoлoгию, Мocква 1927.
• Шпeт Г., Жизнъ в пиcъмах. Эпиcмoляpнoe наcлeдуe, oтв. Peдактop иcocтавитeлъ T. Щeдpина.
• Шпeт Г., Иcтopия как пpoблeма лoгики. Kpитичecкoe и мeтoдoлoгичecкoe иccлeдoваниe, Мocква 2006.
• Шпeт Г., Oчepк pазбимия pуccкoй филocoфии. Мocква 2008.
• Шпeт Г., Яблeниe и cмыcл. Фeнoмeнoлoзия как ocнoбная наука и eё пpoблeмы. Toмcк 1996.
• Шпeт Г.Г., Wewnętrzna forma słowa, przeł. B. Żyłko, Gdańsk 2013.
• Шпeт Г.Г., Bнутpeнная фopма cлoва Мocква 1927.
• Шпeт Г.Г., Иcтopия как пpeдмeт лoгики, [w:] Hаучныe извecтия. Cбopник втopoй, Мocква 1922.
• Шпeт Г.Г., Coчинeния, Мocква 1989.
• Шпeт Г.Г., Эcтeтичecкиe фpагмeнты I-III Мocква 1922.
• Щeдpина T., Apхив эпoхи: тeматичecкoe eдинcтвo pуccкoй филocoфии, Мocква 2008.