Prawo podatkowe i jego ingerencyjny charakter a ochrona praw podatnika - wybrane zagadnienia teoretyczne

• Autorzy: Ireneusz Nowak
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest wykazanie, że na gruncie prawa podatkowego, gdzie nie ma miejsca na równość podmiotów w ich wzajemnych relacjach, szczególnego znaczenia nabiera ochrona podatnika jako podmiotu podporządkowanego w stosunku prawnopodatkowym. Jeżeli ustawodawca przyjął system powstawania zobowiązań podatkowych oparty, co do zasady, na samoobliczeniu podatku przez podatnika, to potrzebna jest współpraca między podatnikiem a organem podatkowym. Ponadto autor wykazał, iż prawo podatkowe jest w systemie polskiego prawa gałęzią w pełni samodzielną i jedną z najbardziej restrykcyjnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to show that in tax law, where there is no place for the equality of subjects in their mutual relations, the protection of the taxpayer - the subordinated subject in tax legal relations, is of special importance. If the legislator adopted a system where, as a rule, the arise of the tax obligation is based on self-assessment of tax by the taxpayer, then cooperation between the taxpayer and the tax authority is needed. In addition, the author demonstrated that tax law is a completely autonomous branch of the Polish legal system and one of the most restrictive. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo podatkowe; Podatnik; Ochrona praw człowieka; System podatkowy; Podatki

EN

Tax regulations; Taxpayer; Human rights protection; Tax system; Taxes

• Czasopismo: Zeszyt Naukowy / Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 10 Prace z zakresu nauk społecznych
• Strony: 209--218

Twórcy

autor

Ireneusz Nowak

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• A. Gomułowicz, Moralność podatkowa - uwarunkowania i zasadnicze dylematy, w: Ex iniuria non oritur ius. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Wojciecha Łączkowskiego, pod red. A. Gomułowicza i J. Małeckiego, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2003.
• S. Kimak, Prawo podatnika do informacji na gruncie art. 14 Ordynacji podatkowej, w: Prawne gwarancje ochrony praw jednostki wobec działań administracji publicznej. Międzynarodowa Konferencja Naukowa, Iwonicz-Zdrój 6-8 maja 2002 r., pod red. E. Ury, Wyd. Mitel, Rzeszów 2002.
• A. Stelmachowski, Ewolucja autonomii woli, w: Tendencje rozwoju prawa cywilnego, pod red. E. Łętowskiej, Wyd. Ossolineum, Wrocław 1983.
• R. Mastalski, Obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe, w: System instytucji prawno-finansowych PRL, t. III, pod red. M. Weralskiego, Wyd. Polskiej Akademii Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985.
• I. Korczyński, Podatkowoprawny stan faktyczny, w: Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, pod red. B. Brzezińskiego, Wyd. TNOiK, Toruń 2009.
• A. Bień-Kacała, Zasada władztwa daninowego w Konstytucji RP z 1997 r., Wyd. TNOiK, Toruń 2005.
• M. Balcerzak, A. Zalasiński, Sądowoadministracyjna kontrola decyzji podatkowych a prawo do rzetelnego procesu (art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka), "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2002, nr 1.
• C. Kosikowski, Prawno-finansowe uprawnienia i obowiązki, stosunki i zobowiązania, w: System instytucji prawno-finansowych PRL, t. II, pod red. M. Weralskiego, Wyd. PAN, Warszawa 1982.
• C. Kosikowski, Legislacja finansowa, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1998.
• Konstytucyjność Ordynacja podatkowej, Państwo i Prawo 1998, nr 2.
• A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2008.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 marca 2000 r., sygn. akt P 5/99, "Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego" 2000, nr 2, poz. 60.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 1999 r., sygn. akt K 13/98, Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego 1999, nr 4, poz. 74.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 kwietnia 1999 r., sygn. akt K 36/98, "Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego" 1999, nr 3, poz. 40.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 1996 r., sygn. akt K 9/95, "Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego" - Zbiór Urzędowy 1996, nr 1, poz. 2.
• R. Mastalski, Prawo podatkowe, Warszawa, Wyd. C.H. Beck 2009.
• N. Gajl, Konstytucyjne gwarancje systemu podatkowego, Glosa 1996, nr 9.
• B. Brzeziński, Koncepcja praw podatnika i ich ochrony jako przedmiot badań naukowych, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2005, nr 1.
• T. Dębowska-Romanowska, Za co karać podatnika, a za co powinno odpowiadać państwo w stosunku do działających w dobrej wierze podatników?, "Prawo i Podatki" 2007, nr 11-12 i 2008, nr 1.
• W. Morawski, Ulgi i zwolnienia w prawie podatkowym, Wyd. ODDK, Gdańsk 2003.
• W. Nykiel, Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2002.
• B. Brzeziński, Szkice z wykładni prawa podatkowego, Wyd. ODDK, Gdańsk 2002.
• B. Brzeziński, Podstawy wykładni prawa podatkowego, Wyd. ODDK, Gdańsk 2008.
• B. Adamiak, Państwo prawa a koncepcja legitymacji procesowej strony w postępowaniu administracyjnym, w: Administracja publiczna w państwie prawa. Księga jubileuszowa dla Profesora Jana Jendrośki, pod red. B. Adamiak, J. Bocia, K. Nowackiego, M. Miemiec, Prawo CCLXVI, Acta Universitatis Wratislaviensis No 2154, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1994 r., sygn. akt WO 68/94, "Orzecznictwo Sądu Najwyższego" - Izba Karna i Wojskowa 1994, nr 11-12, poz. 73.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2004 r., sygn. akt WZP 1/04, "Orzecznictwo Sądu Najwyższego" - Izba Karna i Wojskowa 2004, nr 5, poz. 50.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 1993 r., sygn. akt IKZP 15/93, "Orzecznictwo Sądu Najwyższego" - Izba Karna i Wojskowa 1993, nr 7-8, poz. 43.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 kwietnia 1994 r., sygn. akt W. 11/93, "Przegląd Orzecznictwa Podatkowego" 1995, nr 3.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 maja 2000 r., sygn. akt I SA/Lu 1702/98, w: System Informacji Prawnej "Lex" nr 45367; poz. 52.
• J.P. Tarno, NSA a wykładnia prawa administracyjnego, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1996.
• W. Nykiel, M. Sęk, Raport generalny dotyczący ochrony praw podatnika, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2008, nr 2.
• B. Brzeziński, Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika jako zasada wykładni prawa podatkowego, w: Ex iniuria non oritur ius. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Wojciecha Łączkowskiego, pod red. A. Gomułowicza i J. Małeckiego, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2003.
• W. Jakimowicz, Publiczne prawa podmiotowe państwa, "Państwo i Prawo" 2001, nr 10.
• J. Chechliński, Z zagadnień teorii podatku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1963.
• A. Mariański, Nakaz rozstrzygania na korzyść podatnika - wykładnia prawa, Monitor Podatkowy 2003, nr 5.
• A. Mariański, Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika. Zasada prawa podatkowego, Wyd. Wolters Kluwer 2009.
• T. Augustyniak-Górna, Generalny charakter podatku, w: System podatkowy. Zagadnienia teoretyczno-prawne, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1992.
• Polskie prawo podatkowe. Podręcznik akademicki, K. Koperkiewicz-Mordel, W. Chróścielewski, W. Nykiel, Wyd. Difin, Warszawa 2006.
• T. Dębowska-Romanowska, Dylematy interpretacyjne artykułu 217 Konstytucji, w: Ex iniuria non oritur ius. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Wojciecha Łączkowskiego, pod red. A. Gomułowicza i J. Małeckiego, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2003.
• J. Małecki, Obowiązek podatkowy a godność podatnika, w: Prawo i godność. Księga pamiątkowa w 70 rocznicą urodzin Profesora Wojciech Łączkowskiego, pr. zb. pod red. S. Fundowicza, F. Rymarza, A. Gomułowicza, Wyd. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2003.
• P. Borszowski, Pojęcie i zakres uprawnienia i obowiązku w zobowiązaniu podatkowym, w: Księga jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza. Studia z dziedziny prawa finansowego, prawa konstytucyjnego i ochrony środowiska, pod red. R. Mastalskiego, Oficyna Wydawnicza "Unimex", Wrocław 2001.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, sygn. akt 7/00, "Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego" - Zbiór Urzędowy 2002, seria A, nr 2, poz. 13.
• M. Kalinowski, Współczesne systemy podatkowe. Zarys wykładu, Wyd. TNOiK, Toruń 1996.
• A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe dla studentów i praktyków, Wyd. Ars boni et aequi Poznań 1996.
• J. Głuchowski, Sprawiedliwość podatkowa: założenia i możliwości aplikacyjne, w: System podatkowy. Stan, kierunki reformy, wpływ na wzrost gospodarczy, pod red. J. Mujżela, S. Owsiaka, E. Mączyńskiej, Warszawa 1999.
• A. Gomułowicz, Prawo powszechnie obowiązujące jako podstawa decyzji podatkowej, "Monitor Podatkowy" 1997, nr 10.
• T. Dębowska-Romanowska, Dopuszczalność i warunki wprowadzenia generalnych klauzul zakazujący obejścia i nadużycia prawa w systemie prawa podatkowego - w świetle art. 84 i 217 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, w: Ius et lex. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Kabata, Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2004.
• Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, pr. zb. pod red. J. Bocia, Wyd. Kolonia Limited, Wrocław 1998.
• K. Opałek, Problemy metodologiczne nauki prawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1962.
• K. Kościeński, Rola Rzecznika Praw Obywatelskich w tworzeniu i wykładni prawa podatkowego, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2004, nr 3.
• B. Brzeziński, Prawo finansowe jako gałąź prawa - wątpliwości i nowe tendencje, w: Prawo finansowe i nauki prawa finansowego na przełomie wieków, pod red. A. Kosteckiego, Wyd. Kantor Zakamycze, Kraków 2000.
• A. Leszczyńska, Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka oraz Podstawowych Wolności jako instrument ochrony praw podatnika, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2004, nr 1-2.
• W. Nykiel i M. Sęk (red.), Protection of Taxpayer's Rights. European, International and Domestic Tax Law Perspective, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• R. Mastalski, Ordynacja podatkowa w systemie prawa, "Przegląd Podatkowy" 1996, nr 2.
• C. Kosikowski, Ustawa podatkowa, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006.