Wolność a bezpieczeństwo? Granice władzy państwowej w kontekście USA Patriot Act

• Autorzy: Emilia Kijanka
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Po 11 września 2001 r. poszczególne kraje podjęły kroki zmierzające do dostosowania swoich systemów prawnych do nowo zaistniałych zagrożeń. Wiele z nich wzmocniło bezpieczeństwo narodowe kosztem prywatności swych obywateli. Chęć usprawnienia i wzmocnienia systemu kontroli i bezpieczeństwa wewnętrznego w Stanach Zjednoczonych w dużej mierze przyczyniła się do podpisania 26 października 2001 r. przez prezydenta George'a W. Busha tzw. Ustawy Patriotycznej - The Uniting and Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism Act of 2001. Ustawa wyposażyła rządowe agencje wywiadu i przestrzegania prawa w nadzwyczajne uprawnienia, a jednocześnie zniosła dotychczas obowiązujące procedury, uniemożliwiające rządowym agencjom nadużywanie władzy i prywatności obywateli. Ustawa wzbudziła wiele kontrowersji, zwłaszcza wśród organizacji zajmujących się ochroną praw człowieka. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy USA Patriot Act nie narusza równowagi między wymogami narodowego bezpieczeństwa a koniecznością zachowania podstawowych praw i wolności obywatelskich. (abstrakt oryginalny)

EN

After September 11th particular countries turned their steps towards the adjustment of their law systems to newly arisen threats. Many of them strengthened national security at the cost of citizens' privacy. The inclination of improvement and reinforcement of national security and control system in United States of America went a long way to sign 26th October 2001 by President George W. Bush The Uniting and Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism Act of 2001, also called USA PATRIOT ACT. It provided secret service and law enforce agencies with extraordinary competence, and at the same time abolished up to the present standing procedures, that prevented government agencies from use of undue authority and privacy of citizens. The act aroused controversies, especially among organizations engaged in protection of human rights. This article is an attempt of answer the question if USA Patriot Act don't throw requirements of national security and necessity of maintain fundamental rights and liberties of citizens out of balance. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wolność; Bezpieczeństwo; Władza; System prawny; System polityczny; Bezpieczeństwo narodowe; Prawa obywatelskie; Prawa człowieka

EN

Freedom; Security; Power; Legal system; Political system; National security; Civil Rights; Human rights

• Czasopismo: Zeszyt Naukowy / Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 8 Prace z zakresu nauk społecznych
• Strony: 91--102

Twórcy

autor

Emilia Kijanka

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach

Bibliografia

• Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, http://www.ilk.lublin.pl.
• Uniting and Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism (USA PATRIOT ACT) Act of 2001, http://thomas.loc.gov.
• The State liberties: one year later, A Report by the Center for Constitutional Rights, www.ccr-ny.org.
• Ball H., The USA Patriot Act of 2001: Balancing Civil Liberties and Natonal Security, Santa Barbara, California; Denver, Colorado; Oxford, England 2004.
• Bantekas I., The International law of terrorist financing, "The American Journal of International Law" 2003, nr 2.
• Barcik J., Brytyjskie ustawodawstwo antyterrorystyczne po 11 września 2001, "Państwo i Prawo" 2003, z. 11.
• Beale S.S., Felman J., The concequences of enlisting federal grand juries in the war on terrorism: assessing the USA Patriot Act's Changes to grand jury secrecy, "Harvard Journal of Law and Public Policy" 2002, vol. 25.
• Dobiecki G., Radykalna reforma francuskiego kodeksu karnego. Więcej władzy dla policji i prokuratury, "Rzeczpospolita" 2004, nr 235.
• Doyle Ch., The USA Patriot Act: A Skecht, CRS Report for Congress, www.fas.org.
• Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Jonakait R.N., The American jury system, New Heaven 2003.
• Murphy S.D., US Detention of Aliens in Aftermath of September 11 Attacks, "The American Journal of International Law" 2002, nr 2.
• Nowak J.E., Rotunda R.D., Constitutional law, Minnesota 2000.
• Rau Z., Podstawy prawne zwalczania amerykańskiej przestępczości zorganizowanej - unormowania Racketeer Influenced and Corrupt Organization, "Prokuratura i Prawo" 2000, nr 12.
• Shapiro J., Strategia uzewnętrzniania - bezpieczeństwo w Stanach Zjednoczonych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2004.
• Whitehead J. W., Aden S.H., Forfeiting "Enduring Freedom" for "Homeland Security": A Constitutional Analysis of the USA PATRIOT Act and the Justice Department's Anti-Terrorism Initiatives, http://www.ratical.org/ratville/CAH/CAofUSAPA.html.
• Wójcik T., Granice wolności. Czy amerykańskie ustawodawstwo antyterrorystyczne ogranicza prawa obywatelskie?, "Rzeczpospolita", 4 sierpnia 2004 r., nr 181.
• www.aclu.org
• www.ccr-ny.org
• www.epic.org
• www.fas.org
• www.ilk.lublin.pl