Wpływ instytucji formalnych i nieformalnych na zakres szarej strefy w Polsce

• Autorzy: Agnieszka Szulc

Warianty tytułu

Influence of Formal and Informal Institutions Into the Scope of Shadow Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Szara strefa jest zjawiskiem występującym we wszystkich krajach, lecz determinanty oraz skala różnią się w zależności od warunków panujących w danej gospodarce. W związku z chęcią pozostawania w ukryciu przez osoby zaangażowane w aktywność z obszaru szarej strefy zjawisko to pozostaje niezwykle trudne do analizowania, a jednocześnie kontrowersyjne. Wśród czynników determinujących zakres szarej strefy, takich jak: ekonomiczne, społeczne, polityczne, wymienia się również instytucjonalne. Celem artykułu jest analiza wpływu instytucji formalnych i nieformalnych na zakres szarej strefy w Polsce. Punktem wyjścia jest zaprezentowanie przyjętej definicji szarej strefy. Jest to krok niezbędny do prowadzenia pogłębionych analiz omawianego zjawiska. Dokonano przeglądu definicji instytucji formalnych i nieformalnych oraz zaprezentowano typologię instytucji według Northa. Pojęcie "instytucja" wykorzystywane jest powszechnie w ekonomii, ale również w innych dziedzinach nauki oraz w języku potocznym. Jest to bezpośrednią przyczyną różnego pojmowania tego pojęcia, w konsekwencji czego wymagane jest przedstawienie wykorzystywanych definicji. Po dokonaniu rozważań teoretycznych podjęto próbę zidentyfikowania konkretnych czynników należących do grupy instytucji formalnych i nieformalnych mających wpływ na zakres szarej strefy w Polsce. Kolejny krok stanowi analiza zidentyfikowanych determinant przynależących do grupy poszczególnych instytucji na podstawie wyników badań bezpośrednich i pośrednich. Szczególnie przydatne okazują się publikacje Banku Światowego, Głównego Urzędu Statystycznego, Komisji Europejskiej, World Values Survey Association, za pomocą których można scharakteryzować opinie na temat roli, znaczenia, postrzegania instytucji formalnych i nieformalnych przez respondentów. Źródła informacji stanowią zarówno pozycje książkowe, czasopisma, jak i raporty publikowane w języku polskim i angielskim(abstrakt oryginalny)

EN

Shadow economy is a phenomenon occurring in every economy all over the world. Determinants and the scale of the phenomenon depend on conditions in a given economy. The phenomenon of shadow economy is controversial and difficult to analyse mainly because of intention to stay unregistered. In the determinants of shadow economy we can distinguish the groups of economic, social, political and institutional factors. The aim of the article is the analysis of the influence of formal and informal institutions into the scope of shadow economy in Poland. The starting point is the review of definitions of shadow economy and institutions. Secondly, formal and informal institutional determinants are identified. In the next part the analysis of the identified determinants is performed on the basis of results of direct and indirect research. Particularly useful are World Bank, European Commission, Central Statistical Office, World Values Survey Association data. The sources were books, journals, reports and statistics published in English and Polish(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szara strefa; Zatrudnienie; Instytucje

EN

Grey economy; Employment; Institutions

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 405 Instytucje w teorii i praktyce
• Strony: 70--82

Twórcy

autor

Agnieszka Szulc

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Gray R., Owen D., Sopher M.J., 1998, Setting up a control system for your organization, Nonprofit World, vol. 16, no. 3.
• European Commission, 1998, Communication of the Commission on undeclared work, COM (98) - 219.
• European Commission, 2004, Undeclared Work in an Enlarged Union, An Analysis of Undeclared Work, Directorate-General for Employment and Social Affairs.
• European Commission, 2007a, Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, Stepping up the fight against undeclared work, COM(2007) - 628.
• European Commission, 2007b, Undeclared work in the European Union, Special Eurobarometer 284.
• European Commission, 2014, Undeclared Work in the European Union, Eurobarometer, Directorate General Employment, Social Affairs and Equal Opportunities.
• Feld L.P., Larsen C., 2005, Black Activities in Germany in 2001 and in 2004. A Comparison Based on Survey Data, The Rockwool Foundation Research Unit, Copenhagen.
• Gaweł T., Klimczak M., 2005, Pojęcie instytucji w prawie i ekonomii, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• GUS, 2011, Praca nierejestrowana w Polsce w 2009 r., Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
• GUS, 2014, Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach 2009-2012, Warszawa.
• Helmke G., Levitsky S., 2003, Informal Institutions and Comparative Politics: A Research Agenda, Working Paper no. 307.
• Kaufmann D., Kraay A., Mastruzzi M., 2010, The Worldwide Governance Indicators. Methodology and Analytical Issues, Policy Research Working Paper.
• North D.C., 1990, Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Political Economy of Institutions and Decisions, Cambridge University Press.
• North D.C., 2005, Understanding the Process of Economic Change, Princeton University Press, Princeton.
• Pedersen S., 1998, The Shadow Economy in Western Europe. Measurement and Results for Selected Countries, The Rockwool Foundation Research Unit, Copenhagen.
• Pedersen S., 2003, The Shadow Economy in Germany, Great Britain and Scandinavia. A measurement based on questionnaire surveys, The Rockwool Foundation Research Unit, Copenhagen.
• PIP, 2014, Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2013 roku, Warszawa.
• Platteau J.P., 1994, Behind the market stage where real societies exist - part II: the role of moral norms, The Journal of Development Studies, vol. 30, no. 3.
• Polszakiewicz B., Boehlke J. (red.), 2005, Ład instytucjonalny w gospodarce, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Schneider F., 2013, The Shadow Economy in Europe, A.T. Kearney.
• Schneider F., Buehn A., 2009, Shadow economies and corruption all over the world: revised estimates for 120 countries, Economics Open-Assessment E-Journal, vol. 1, no. 9, ver. 2.
• Schneider F., Enste D.H., 1998, Increasing Shadow Economies All over the World - Fiction or Reality? Survey of the Global Evidence of their Size and of their Impact from 1970 to 1995, IZA Discussion Paper Series, no. 26.
• Schneider F., Williams C., 2013, The Shadow Economy, The Institute of Economic Affairs, London.
• Szulc A., 2013, Przyczyny i skutki zatrudnienia nierejestrowanego w Polsce, CeDeWu, Warszawa.
• The World Bank, http://info.worldbank.org/governance/wgi/index.aspx

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2015.405.05