Etyczne aspekty modernizacji polskiej służby cywilnej w świetle koncepcji New Public Management

• Autorzy: Mariola Wiater

Warianty tytułu

Ethical Aspects of the Modernization of the Polish Civil Service in the Light of the Concept of New Public Management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu podjęto próbę identyfikacji wpływu, wzorowanych na rozwiązaniach innych krajów, reform New Public Management na sposób funkcjonowania korpusu służby cywilnej z punktu widzenia kwestii etycznych. Problem ten ukazano przedstawiając wnioski płynące z literatury przedmiotu, analizy dokumentów wewnętrznych korpusu służby cywilnej i ustawodawstwa w tym zakresie. Dokonana analiza prowadzi do wniosku, że umocnieniu wzorców funkcjonowania służby cywilnej nie sprzyja doraźne konfigurowanie i rekonfigurowanie reguł i instrumentów oraz wdrażanie wyprowadzonych z różnych koncepcji, pozbawionych konceptualnych fundamentów, nieuporządkowanych i fragmentarycznych działań w obszarze modernizacji. Analiza ustawodawstwa wykazała, że problemy w zapewnieniu etycznego wymiaru funkcjonowania współczesnej służby cywilnej w Polsce trwają od okresu międzywojennego. Współcześnie modernizacja w oparciu o założenia New Public Management związane z deregulacją, debiurokratyzacją, prywatyzacją i urynkowieniem usług publicznych prowadzi do "erozji etosu i demontażu autorytetu służby publicznej". W związku z implementacją złożeń NPM powstaje bowiem ryzyko zdominowania lub pominięcia wartości innych niż skuteczność i ekonomiczność oraz powstania zachowań sprzecznych z ideałem i wartościami służby publicznej. Instrumenty New Public Management, tj. zapewnienie otwartych i konkurencyjnych procedur rekrutacji, doskonalenie usług publicznych, korzystanie z metod oraz technik planowania i zarządzania strategicznego oraz kierowanie w sposób menedżerski przyczyniły się do ukształtowania wizerunku służby cywilnej. Koncepcja NPM uwypukliła istotność zarządzania etycznego w administracji publicznej. Warunkiem uzyskania korzyści w procesie modernizacji jest dostosowywanie instrumentów Nowego Zarządzania Publicznego odpowiadające etosowi służby publicznej. (abstrakt oryginalny)

EN

The study attempts to identify the impact of the New Public Management reforms which are modelled on the solutions of other countries, on the functioning of the civil service from the point of view of the ethical issues. This problem is shown by presenting the conclusions arising from the literature, analysis of internal documents of the civil service and legislation in this area. The analysis leads to the conclusion that the temporary configuration and reconfiguration of rules and instruments as well as implementation derived from a variety of concepts, without conceptual foundations, disordered and fragmented efforts in the area of modernization does not favour strengthening of the civil service practice. Analysis of the legislation has shown that problems of ensuring ethical dimension to the work of contemporary civil service in Poland dates back to the interwar period. Today, modernization based on assumptions New Public Management associated with deregulation, limiting bureaucracy, privatization and marketization of public services leads to an "erosion of the ethos and the dismantling of the authority of public service". The process of the implementation of NPM creates a risk of domination or omissions of values other than effectiveness and efficiency, and the creation of behaviour contrary to the ideal models and values of public service. New Public Management instruments i.e. Ensuring open and competitive recruitment procedures, improving public services, the use of methods and techniques of strategic planning as well as managerial management contributed to shape the image of the civil service. NPM concept high-lighted the importance of ethical management in public administration. In order to obtain the benefits of the process of modernization there needs to be adjustment of the instruments of the New Public Management corresponding to the ethos of public service. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Służba cywilna; Etyka zarządzania; Zarządzanie publiczne; Modernizacja; Administracja publiczna; Nowe zarządzanie publiczne

EN

Civil service; Ethics of management; Public governance; Modernization; Public administration; New public management

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2015
• Numer: z. nr 43 Człowiek, ekonomia, system w modernizacji dla zintegrowanego rozwoju
• Strony: 186--196

Twórcy

autor

Mariola Wiater

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, doktorant

Bibliografia

• Barzelay M., 2001, The New Public Management. Improving Research and Policy Dialogue, Russell Sage Foundation, University of California Press, London, Berkeley, Los Angeles.
• Czarnecki K., 2011, Idee i praktyki Nowego Zarządzania Publicznego, "Zarządzanie Publiczne", nr 1 (15).
• Delvolve P., 2003, Raport końcowy [w:] Prawo do dobrej administracji, Biuletyn Biura Informacji Rady Europy, nr 4, Warszawa.
• Działocha K., Uwagi wstępne do projektu ustawy o zmianie ustawy o służbie cywilnej, http://dsc.kprm.gov.pl/strona.php?id=154.
• Government at a Glance, http://www.0ecd.0rg/data0ecd/36/3/43926778.pdf.
• Historia systemu służby cywilnej w Polsce, http://www.dsc.kprm.gov.pl/strona.php? id=31&id2=20 (dostęp: 7.01.2014 r.).
• Hausner J., 2002, Od idealnej biurokracji do zarządzania publicznego [w:] Studia z zakresu zarządzania publicznego, red. J. Hausner, M. Kukiełka, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Hood Ch., 1991, A public management for all seasons, "Public Administration", Vol. 69, no. 1, http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-9299.1991.tb00779.x.
• Itrich-Drabarek J., 2012, Służba cywilna w Polsce. Koncepcje i praktyka, ELIPSA Dom wydawniczy, Warszawa.
• Izdebski H., 2001, Historia administracji, wyd. 5, Liber, Warszawa.
• Izdebski H., 2007, Od administracji publicznej do public governance, "Zarządzanie Publiczne", nr 1.
• Karczmarska E., 2010, System wynagrodzeń w polskiej służbie cywilnej na tle rozwiązań zagranicznych - analiza i propozycje zmian, "Przegląd Służby Cywilnej", nr 2.
• Kosewski M., 2003/2004, Etos pracowniczy w urzędach państwowych i samorządowych, "Służba 2003/2004", nr 7.
• Kożuch B., 2010, Innowacyjność w zarządzaniu publicznym [w:] Nowe Zarządzanie Publiczne i public governance w Polsce i w Europie, red. A. Bosiacki, H. Izdebski, A. Nelicki, I. Zachariasz, Liber, Warszawa.
• Kulesza M., 2006, Opinia na temat systemu funkcjonowania służby cywilnej w obszarach projektowanych ustaw (druki nr 552, 553 i 553-A), Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa.
• Mazur S., 2010, Paradoksy reformowania polskiej administracji publicznej [w:] Nowe Zarządzanie Publiczne i public governance w Polsce i w Europie, red. A. Bosiacki, H. Izdebski, A. Nelicki, I. Zachariasz, Liber, Warszawa.
• Musialik R., 2011, Nowe Zarządzanie Publiczne i jego krytyka [w:] Public Management 2011. Funkcjonowanie organizacji publicznych w dynamicznym otoczeniu, red. J. Wołejszo, A. Letkiewicz, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Szczytno.
• Ochnio M., 2012, Nowe Zarządzanie Publiczne (New Public Management) - podstawowe cechy modelu. Jego zastosowanie w Polsce. www.academia.edu/2130326/Nowe_Zarzadzanie_Publiczne_New_Public_Management_-_podstawowe_cechy_mo delu_._Jego_zastosowanie_w_Polsce (dostęp: 5.11.2014r.).
• Pryciak M., 2011, Służba cywilna w państwie, Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań.
• Raszkowska G., 2006, Źle opłacani urzędnicy to złe państwo, "Rzeczpospolita", nr 233.
• Springer B., 2012, Wybrane instytucje polskiej służby cywilnej na przestrzeni lat 1996-2009. Perspektywa porównawcza, "Zarządzanie Publiczne", nr 3 (21).
• Szczepański M., 2011, Stabilność zatrudnienia w polskiej służbie cywilnej a plany ograniczenia liczebności administracji rządowej, "Zarządzanie Publiczne", nr 2-3 (16-17).
• System służby cywilnej, http://dsc.kprm.gov.pl/system-sluzby-cywilnej (dostęp: 14.11. 2014 r.).
• Śmigielska E., 2010, Reforma systemu wynagradzania w korpusie służby cywilnej, "Zarządzanie Publiczne", nr 3 (11).
• Turkowski C., 2004, Postawy członków korpusu służby cywilnej wobec kwestii etycznych. Raport z badań, Warszawa.
• Ustawa o służbie cywilnej z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz.U. z 2008 r., nr 227, poz. 1505).
• Węgłowska I., 2007, System służby cywilnej - obowiązki i uprawnienia [w:] Vademecum pracownika, Departament Administracyjny, Oddział Kadr i Szkolenia Pracowników, Warszawa.
• Wspólna Metoda Oceny. Doskonalenie organizacji poprzez samoocenę, 2008, tłum. L. Sikorska, KPRM, Warszawa.
• Zawicki M., 2011, Nowe Zarządzanie Publiczne, PWE, Warszawa.
• Zarządzenie nr 114 Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. w sprawie ustanowienia Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, M.P. 2002 nr 46, poz. 683.
• Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 2011 r. w sprawie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu cywilnej (M.P., nr 93, poz. 953).
• Zarządzanie w służbie cywilnej - poradnik praktyczny, 2002, Urząd Służby Cywilnej, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.15584/nsawg.2015.3.15