PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2014 | 13 | nr 27 | 15--30
Tytuł artykułu

Gender Identity in the Perspective of Bio-psychological Approaches - Analysis, Reconstruction, and Discussion

Warianty tytułu
Tożsamość płciowa w świetle badań bio-psychologicznych - analiza, rekonstrukcja i dyskusja
Języki publikacji
EN
Abstrakty
EN
The study considers the results of biologists' efforts in their search for neuro-hormonal factors of gender identity with reference to the complexity of the issue of sex and gender in psychology as an anthropological science. Considering the theoretical and meta-theoretical multiplicity of the latter, as well as its vain empirical results the biological perspective may serve to verify the approaches used in the area of psychology sensu stricto. They may then shed some additional light on the question of gender identity. On the other hand though, they may themselves become an object to be analysed and assessed with regard to their cognitive value. In order to achieve this goal, the first part of the text presents an outline of the psychology of sex and gender underlying the main questions that lead the psychologists' efforts in this research area. The second part presents the reconstructed issues in the perspective of biology as well as the discussion on the cognitive value of the perspective in question. (original abstract)
Podstawowym zadaniem zawartych w tekście rozważań jest prezentacja stanu badań z zakresu biologicznych uwarunkowań tożsamości płciowej w odniesieniu do zróżnicowanej problematyki psychologii płci rozumianej jako dyscyplina antropologiczna. W obliczu teoretycznego i metateoretycznego zróżnicowania tej ostatniej oraz niejednoznaczności zgromadzonego na tym obszarze materiału empirycznego podejścia biologiczne mogą posłużyć za swego rodzaju weryfikację ujęć psychologicznych sensu stricto. W ten sposób mogą rzucić pewne dodatkowe światło na sprawę płciowości człowieka. Z drugiej strony jednak mogą przy tym same stać się przedmiotem analizy oraz oceny ich waloru poznawczego. W tym celu artykuł prezentuje najpierw zarys psychologicznej problematyki płci z jej zagadnieniami wiodącymi. W drugiej części natomiast przywołane zostają podejścia biologiczne oraz wnioski, które płyną z ich zastosowania. (abstrakt oryginalny)
Rocznik
Tom
13
Numer
Strony
15--30
Opis fizyczny
Twórcy
autor
  • Jesiut University Ignatianum in Cracow
  • Jesiut University Ignatianum in Cracow
Bibliografia
  • Ashmore R.D., Sex, Gender, and the Individual, in: Handbook of personality. Theory and research, eds. L.A. Pervin, Guilford Press, New York 1990, pp. 447-448.
  • Bem S.L., The Measurement of Psychological Androgyny, "Journal of Consulting and Clinical Psychology", 42/1974, pp. 165-173.
  • Berenbaum S.A., Hines M., Early androgens are related to childhood sex-typed toy preferences, "Psychological Science" 3/1992, pp. 203-206.
  • Bielas J., Bio-psychologiczne koncepcje genezy poczucia tożsamości płciowej, in: Wokół genezy człowieka. Studia i rozprawy, ed. P.S. Mazur, Akademia Ignatianum Wydawnictwo WAM, Kraków 2013, pp. 145-162.
  • Bielas J., Doświadczanie cielesności. Podmiotowe uwarunkowania transseksualizmu, Wydawnictwo Aureus, Kraków 2012.
  • Bielas J., Paradigmatic conditions of psychologists' concern with sex and gender, in: Understanding Sex and Gender, eds. A. Kuczyńska, E.K. Dzikowska, Oficyna Wydawnicza ATUT Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2006.
  • Chung W.C., De Vries G.J., Swaab D.F., Sexual differentiation of the bed nucleus of the stria terminalis in humans may extend into adulthood, "Journal of Neuroscience", 22/2002, pp. 1027-1033.
  • Czarnecka A., Czy mózg ma płeć? Różnice płciowe w budowie ludzkiego mózgu, "Kosmos. Problemy nauk biologicznych", 52/2003, p. 25.
  • Davies W., Wilkinson L.S., It is not all hormones: alternative explanations for sexual differentiation of the brain, "Brain Research" 18/2006, pp. 36-45.
  • Dörner G., Sex-specific gonadotrophin secretion, sexual orientation and gender role behaviour, "Experimental and Clinical Endocrinology" 86/1985, pp. 1-6.
  • Ellis H., Man and Woman: a study of human secondary sexual character, Scott, London 1894.
  • Grabowska A., Mózg w mocy hormonów, "Kosmos. Problemy nauk biologicznych", 52/2003, p. 31.
  • Hampson E., Estrogen-related variations in human spatial and articulatory motor skills, "Psychoneuroendocrinology", 15/1990b, pp. 97-111.
  • Hyży E., Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX, Universitas, Kraków 2003.
  • Imieliński K., Dulko S., Filar M., Transpozycje płci: transseksualizm i inne zaburzenia identyfikacji płciowej, Wydawnictwo ARC-EN-CIEL, Kraków 2001, pp. 6-7.
  • Imperator-McGinley J., Pichardo M., Gautier T., Voyer D., Bryden M., Cognitive abilities in androgen-insensitive subjects: comparison with control males and females from the same kindred, "Clinical Endocrinology" 34/1991, pp. 341-347.
  • Jastrow J., The Psychology of Conviction, Houghton, Mifflin & Co., Boston, New York, 1918, p. 314.
  • Kruijver F.P.M., Zhou J.N., Pool C.W., Hofman M.A., Gooren L.J., Swaab D.F., Male-to-female transsexuals have female neuron numbers in a limbic nucleus, "Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism", 85/2000, pp. 2034-2041.
  • Kula K., Pawlikowski M., Gonadotropins and gonadal function in transsexualism and hypospadias, w: Systemic hormones, neurotransmitters and brain development, eds. G. Dörner, I. Martini, Basel 1986, pp. 69-74.
  • Levay S., A difference in hypothalamic structure between heterosexual and homosexual men, "Science", 253/1991, pp. 1034-1037.
  • Maccoby E.E., Jacklin C.N., The Psychology of Sex Differences, Stanford University Press, Standford 1974.
  • Miluska J., Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1996.
  • Money J., Shwartz M., Levis V.G., Adult erotosexual status and fetal hormonal masculinization and demasculinization: 46,XX congenital virilizing adrenal hyperplasia and 46,XY androgen-insensitivity syndrome compared, "Psychoneuroendocrinology", 9/1984, pp. 405-414.
  • Morawski J.G., The Measurement of Masculinity and Femininity: Engendering Categorical Realities, in: Gender and Personality: Current Perspectives on Theory and Research, eds. J.A. Stewart, M.B. Lykes, Duke University Press, Durham 1985, pp. 202.
  • Nass R., Baker S., Androgen effects on cognition: congenital adrenal hyperplasia. "Psychoneuroendocrinology", 16/1991, pp. 189-201.
  • Phillips S., Sheriwin B.B., Variations in memory function and sex steroid hormones across the menstrual cycle, "Psychoneuroendocrinology", 17/1992b, pp. 497-506.
  • Rahman Q., The neurodevelopment of human sexual orientation, "Neuroscience & Biobehavavioral Review" 29(7)/2005, pp. 1057-1066.
  • Sherif C., Needed concepts in the Study of Gender Identity, "Psychology of Women Quarterly", 6(4)/1982, pp. 375-398.
  • Spence J.T., Helmreich R.L., Stapp J., Ratings of self and peers on sex-role attributes and their relation to self-esteem and conceptions of masculinity and femininity, "Journal of personality and Social Psychology", 32/1975, pp. 29-39.
  • Swaab D.F., Fliers E., A sexually dimorphic nucleus in the human brain, "Science", 228/1985, pp. 1112-1115.
  • Terman L.M., Miles C.C., Sex and Personality: Studies in Masculinity and Femininity, McGraw-Hill, New York 1936.
  • Wojciszke B., Psychologiczne różnice płci, "Wszechświat. Pismo przyrodnicze", 113(1-3)/2012, pp. 13-18.
  • Zhou J.N., Hofman M.A., Gooren L.J., Swaab D.F., A sex difference in the human brain and its relation to transsexuality, "Nature", 378/1995, pp. 68-70.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171394929

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.