Zmiany w funkcjonowaniu uniwersytetów - koncepcje i współczesne wyzwania

• Autorzy: Sylwia Kobza

Warianty tytułu

Changes in University Operations, Concepts and Contemporary Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współczesne społeczeństwo informacyjne i gospodarka oparta na wiedzy wymagają odpowiednio zorganizowanego i nowoczesnego systemu edukacji na poziomie wyższym. Zarządzanie szkolnictwem wyższym w XXI wieku jest trudnym zagadnieniem, ma bowiem stanowić połączenie misji akademickiej ze zdolnością zarządzania oraz umiejętnością zaadaptowania przez uczelnie zmian zachodzących w otoczeniu. Uniwersytety ewoluują zgodnie z kierunkiem trudnych i złożonych reform w obszarze edukacji z koniecznością rozliczania się z działań, lepszego wykorzystania zasobów oraz osiągania wyższej efektywności. Aby sprostać tym wyzwaniom, uczelnie poszukują dziś nowych metod zarządzania, tak by mogły stać się bardziej konkurencyjne na rynku edukacyjnym. Czynniki te wpływają istotnie na przyszły kształt i rolę uniwersytetu. W niniejszym opracowaniu została porusza kwestia związana z kierunkiem zmian w zarządzaniu w szkolnictwie wyższym ze wskazaniem elementów nowych metod zarządzania na polskich uczelniach. Celem artykułu (poprzez wskazanie możliwości i narzędzi zarządzania uczelniami) jest próba wykazania, że dokonujące się obecnie zmiany w funkcjonowaniu uniwersytetów m.in. dotyczące ich zarządzania mogą istotnie wpływać na osiąganie wyższej efektywności uczelni i ułatwiać jej adaptację do zmian zachodzących w otoczeniu a także konkluzja, że owo usprawnienie powinno stanowić również punkt zwrotny w kierunku modelu uniwersytetu równoważącego w przyszłości rozwój uczelni jako przedsiębiorczej instytucji oraz innowacyjnej wspólnoty akademickiej. (abstrakt oryginalny)

EN

Today's information society and knowledge-based economy require properly organised and modern system of higher education. In light of the above, universities are shifting towards difficult and complicted reforms in the area of education due to being accountable for undertaken actions as well as due to the need to better utilize resources and achieve higher efficiency. This requires the implementation of business management mechanisms at universities, supported by information supplied by management accounting based on modern costing. Today universities are looking for new management methods in order to become more competitive. Coopetition projects between universities based on mutual cooperation and competition are one of the activities which are currently already being implemented. Cooperation of organisations in the form of networks provides new opportunities to jointly connect and create, use knowledge, skills and competencies of partners. Searching out the most advantageous network solutions that will allow to achieve better results in the areas of organisation's activities determines the functioning of modern organisations, and also the universities will take steps in this direction. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo wyższe; Zarządzanie; Koszty; Zintegrowane systemy zarządzania

EN

Higher education; Management; Costs; Integrated Management System

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 19
• Strony: 19--36

Twórcy

autor

Sylwia Kobza

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Adamczewski P. (2004), Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce wyd. IV, Wydawnictwo Mikom, Warszawa.
• Auksztol J., Balwierz P, Chomuszko M. (2012), SAP zrozumieć system ERP, PWN, Warszawa.
• Bakonyi J. (2012), Doskonalenie jakości kształcenia szkoły wyższej jako organizacji uczącej w świetle wymogów Krajowych Ram Kwalifikacji, http://www.humanitas.edu.pl/resources//Zarz%202_2012%20pdzielone/bakonyi.pdf (dostęp: 10.05.2015).
• Banyś E. (2009), Uniwersytet -zmierzając ku nowej równowadze, "Gazeta uniwersytecka, miesięcznik Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach", nr 1(171).
• Burawski D. (2013), Uniwersytet trzeciej generacji stan i perspektywy rozwoju, https://www.efs.2007-2013.gov.pl, (dostęp: 10.05.2015).
• Chluska J., Szczepaniak W. (2014), Koszty kształcenia w szkołach wyższych w Polsce, [w:] Chluska J, Kowalska S (red), Zarządzanie kosztami przedsiębiorstwa w warunkach ryzyka aspekty praktyczne, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
• Czerepaniak-Walczak M. (2010), Uniwersytet - instytucja naukowo-edukacyjna czy przedsiębiorstwo? Szkoła wyższa w procesie zmiany, [w:] Piekarski J., Urbaniak-Zając D. (red), Innowacje w Edukacji Akademickiej, szkolnictwo wyższe w procesie zmiany, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Dziewulak D. (2013), Szkolnictwo wyższe w świetle raportów edukacyjnych, Studia BAS, nr 3(35), orka.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/.../Strony%20odStudia_BAS_35i-8. (dostęp: 05.05.2015).
• Guri-Rosenblit S. (2006), Wiele idei uniwersytetu i ich różnorodne przejawy, [w:] Kościelniak C., Makowski J. (red), Wolność, Równość, Uniwersytet, Instytut Obywatelski, Warszawa.
• Jabnoun J., Sahraoui S. (2004), Enabling a TQM structure through information technology, Competitiveness Review, vol. 1-2, American Society for Competitiveness, Pittsburg [w:] http:// www.portal-snooker.chiba.pl/?title=System_informacyjny (dostęp: 12.05.2015).
• Kisielnicki J. (2014), Zarządzanie i informatyka, Wydawnictwo Placet, Warszawa.
• Kalinowski J., Sobieski Ś.(2010), Od systemu informatycznego od systemu informacyjnego, czyli o ewolucji świadomości na przykładzie doświadczeń UŁ w latach 2002-2009, www.ptzp.org. pl/files/konferencje/kzz/artyk.../72_Kalinowski_J.pdf, (dostęp: 15.06.2015).
• Kobza S. (2013), Ewolucja rachunku kosztów a zintegrowane zarządzanie [w:] XIII Ogólnopolskie Seminarium Doktorskie Rachunkowości i Finansów, Sopocka Szkoła Wyższa, Sopot.
• Koczuba-Sobieraj M., Mielcarz P. (2011), Model rachunku kosztów jednostek prowadzących działalność naukowo-dydaktyczną, ,,Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości" nr 120.
• Krajewska A. (2012), Przemiany misji i funkcji uniwersytetu, Studia Ecologiae et Bioethicae UKSW, http://seib.uksw.edu.pl/sites/default/files/tom_10_2_6_anna_krajewska_przemiany_ misji_i_funkcji_uniwersytetu (dostęp: 17.08.2015).
• Kucińska M. (2010), Proces boloński - od idei do praktyki, [w:] Kulesza M., Kafar M. (red.), W obliczu nowych wyzwań, dylemat młodej kadry akademickiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kupczak P., Kurek T. (2013), Bariery wdrażania zintegrowanych systemów informatycznych zarządzania w działach administracji wyższej uczelni publicznej, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, nr 29, www.bg.pcz.pl/.../Bariery-wdrazania-zintegrowanych-systemowinformatycznych (dostęp 10.06.2015).
• Kwiek M. (2010), Transformacje uniwersytetu. Zmiany instytucjonalne i ewolucje polityki edukacyjnej w Europie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Lewandowski J. (1999), Projektowanie systemów informatycznych zarządzania w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
• Leja K. (2013), Zarządzanie uczelnią. Koncepcje i współczesne wyzwania, Wolters Kluwer Polska S.A, Warszawa.
• Markowski M. (2003), Pierwowzory uniwersytetów, Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej, Olecko.
• Marszałek S. (2011), Wyzwania stojące przed systemem szkolnictwa wyższego w Europie, e-mentor, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, nr 1 (38).
• Mazurkiewicz A., Paradygmaty zarządzania we współczesnym przedsiębiorstwie, [w:] Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, Uniwersytet Rzeszowski, zeszyt nr 19, http:// www.ur.edu.pl/nauka/czasopisma-uniwersytetu-rzeszowskiego-punktowane-przez-ministerstwo/ nierownosci-spoleczne-a-wzrost-gospodarczy/zeszyt-nr-19, (dostęp: 10.06.2015).
• Mikołajczyk Z. (2003), Zarządzanie procesem zmian w organizacjach, Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej im. Wojciecha Korfantego, Katowice.
• Miłosz H. (2012), Jak ewidencjonować koszty studiów, "Forum Akademickie", nr 6.
• Misiąg W.(2013), Siedem lat wdrażania budżetu zadaniowego - refleksje i prognozy, Studia BAS, nr 1(33), www.orka.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/.../Strony%20odStudia_BAS_33-5.pdf
• Nowakowska-Siuta R. (2007), Szkolnictwo wyższe w wybranych krajach Europy Zachodniej po II wojnie światowej, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• Pietrzyk A. (2015), Sposoby kalkulacji opłat za usługi edukacyjne w państwowych uczelniach wyższych - analiza porównawcza, [w:] Remlein M. (red.), Teoria, praktyka, polityka rachunkowości, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań.
• Skubała-Tokarska Z. (1972), Uniwersytety w Polsce. Rys historyczny, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Sobańska I., Kalinowski J. (2012), Rachunek kosztów w uczelniach publicznych - czas na zmiany, "Rachunkowość" nr 7.
• Rosa M., Wanat L. (2013), Paradoks uniwersytetu nowej generacji - instytucja versus wspólnota akademicka?, [w:] Burawski D. (red.), Uniwersytet trzeciej generacji stan i pespektywy rozwoju, Poznań, https://www.efs.2007-2013.gov.pl/.../baza.../uniwer_1_29082014.pdf, (dostęp: 15.06.2015).
• Wawak T. (2012), Jakość zarządzania w szkołach wyższych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Wolaniuk A. (2010), Uniwersytety i ich rola w organizacji przestrzeni, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Woźnicki J. (2009), Uniwersytet - konserwatywna innowacja, www.zut.edu.pl/.../wyklad_inauguracyjny_zut_prof_jerzy_woznicki.pdf, (dostęp: 17.06.2015).
• Wysokińska Z. (2010), Główne kierunki zmian w zarządzaniu uczelniami wyższymi w procesie ich umiędzynarodowienia, [w:] Piekarski J., Urbaniak-Zając D. (red.), Innowacje w edukacji akademickiej, szkolnictwo wyższe w procesie zmiany, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.