Integracja wiedzy zespołów człowiek-agent w kognitywnym wieloagentowym systemie wspomagania decyzji finansowych

• Autorzy: Marcin Hernes , Jadwiga Sobieska-Karpińska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym rozdziale postanowiono przedstawić wykorzystanie metod consensusu w celu integracji wiedzy zespołów człowiek-agent w wieloagentowym systemie wspomagania decyzji finansowych zbudowanym z wykorzystaniem architektury kognitywnego agenta programowego The Learning Intelligent Distri- bution Agent (LIDA). Integracja wiedzy umożliwi w konsekwencji wyznaczenie ostatecznej decyzji prezentowanej przez system użytkownikowi. Szczególną uwagę zwrócono na formę współpracy polegającą na uzgodnieniu ostatecznej decyzji na podstawie wariantów utworzonych przez ludzi (ekspertów) i wariantów wygenerowanych przez agenty programowe. Autorzy opracowali architekturę kognitywnego wieloagentowego systemu wspomagania decyzji finansowych, który umożliwia przetwarzanie wiedzy kolektywnej. Zdefiniowali również algorytm wyznaczania consensusu w celu integracji wiedzy kolektywów. Prezentowana problematyka badawcza związana jest z obszarem naukowym kolektywnej inteligencji obliczeniowej wykorzystywanej w procesie przetwarzania wiedzy realizowanym w różnego rodzaju organizacjach z wykorzystaniem systemów wieloagentowych. Tematyka rozpatrywana w niniejszym rozdziale skierowana jest w głównej mierze do osób zajmujących się problematyką zarządzania i integracji wiedzy oraz wykorzystania metod i narzędzi sztucznej inteligencji (w tym technologii agento- wych) we wspomaganiu procesu podejmowania decyzji. Prowadzone rozważania zostały podzielone na cztery części. W pierwszej dokonano przeglądu pozycji literaturowych z zakresu systemów wieloagentowych, integracji wiedzy oraz metod consensusu. W drugiej przedstawiono charakterystykę kognitywnego wieloagentowego systemu wspomagania decyzji finansowych. Trzecia część obejmuje zagadnienia związane z wiedzą zespołów człowiek-agent. W czwartej zaś przedstawiono algorytm consensusu umożliwiający integrację wiedzy. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie; Zarządzanie wiedzą; Informatyka; Projektowanie systemów informatycznych; Systemy multiagentowe; Organizacje oparte na wiedzy; Symulacja wieloagentowa

EN

Management; Knowledge management; Information science; Information system design; Multi-agent system; Knowledge-based organisations; Multi-agent based simulation

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2015
• Tom: Technologie agentowe w organizacjach opartych na wiedzy
• Strony: 191--211

Twórcy

autor

Marcin Hernes

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Jadwiga Sobieska-Karpińska

• Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi

Bibliografia

• Arrow K.J.: Social Choice and Individual Values. 2nd ed. John Wiley, New York 1963.
• Barthélemy J.P.: Dictatorial Consensus Function on N-Trees. Mathematical Social Science, 25, 1992.
• Barrick M.R., et al.: Relating Member Ability and Personality to Work-Team Processes and Team Effectiveness. "Journal of Applied Psychology", 83 (3), 1998.
• Bohm V., Wenzelburger J.: On the Performance of Efficient Portfolios. "Journal of Economic Dynamics and Control", 29 (4), 2005.
• Bytniewski A., Hernes M.: Wykorzystanie agentów kognitywnych w budowie zintegrowanego systemu informatycznego zarządzania. W: Systemy Wspomagania Organizacji. Red. T. Porębska-Miąc, H. Sroka, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 2013.
• Chiarella C., Dieci R., Gardini L.: Asset Price and Wealth Dynamics in a Financial Market with Heterogeneous Agents "Journal of Economic Dynamics and Control", Vol. 30(9-10), 2011.
• Cichosz P.: Systemy uczące się. WNT, Warszawa 2000.
• Cognitive Computing Research Group, http://ccrg.cs.memphis.edu/(dostęp: 21.12.2014).
• Daniłowicz C., Nguyen N.T.: Consensus-Based Partition in the Space of Ordered Partitions. "Pattern Recognition" 21, 1988.
• Duch W.: Architektury kognitywne, czyli jak zbudować sztuczny umysł. W: Neurocy- bernetyka teoretyczna. Red. R. Tadeusiewicz. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
• Franklin S., Patterson F.G.: The LIDA Architecture: Adding New Modes of Learning to an Intelligent, Autonomous, Software Agent. W: Proceedings of the International Conference on Integrated Design and Process Technology. CA: Society for Design and Process Science, San Diego 2006.
• Goertzel B., Wang P.: Introduction: What Is the Matter Here? W: Foundations of Artificial General Intelligence, Red. B. Goertzel, P. Wang. Atlantis Press 2012.
• Hecht-Nielsen R,: Confabulation Theory: The Mechanism of Thought, Springer, New York 2007.
• Hernes M., Nguyen N.T.: Deriving Consensus for Hierarchical Incomplete Ordered Partitions and Coverings "Journal of Universal Computer Science", 13(2), 2007.
• Hofstadter D.R., Mitchell M.: The Copycat Project: A Model Of Mental Fluidity and Anal-Ogy-Making. W: Fluid Concepts and Creative Analogies. Red. D. Hofstadter. Fluid Analogies Research group, Basic Books, 1995.
• Hutchins E.: The Social Organization of Distributed Cognition. W: Socially Shared Cognition. Red. L.B. Resnick, et al. American Psychological Association, 1991.
• Jajuga K.: Podstawy inwestowania na Giełdzie Papierów Wartościowych. Giełda Papierów Wartościowych S.A., Warszawa 2007.
• Jennings N.R., et al.: Human-Agent Collectives. "Communications of the ACM", 57 (12), 2014.
• Klimoski R., Mohammed S.: Team Mental Model: Construct or Metaphor? "Journal of Management", 20, 1994.
• Korczak J., Hernes M., Bac M.: Performance Evaluation of Decision-Making Agents' in the Multi-Agent System. W: Proceedings of Federated Conference Computer Science and Information Systems (FedCSIS). Red. M. Ganzha, L. Maciaszek, M. Paprzycki. Warszawa, 2014.
• LeBaron B.: Active and Passive Learning in Agent-Based Financial Markets. "Eastern Economic Journal", 37, 2011.
• Laird J.E.: Extending the SOAR Cognitive Architecture. W: Frontiers in Artificial Intelligence and Applications. Red. P. Wang, P. Goertzel, S. Franklin. 171, IOS Press, 2008.
• Lichtarski J.: O współczesnych tendencjach w teorii i praktyce zarządzania przedsiębiorstwami. W: Nowe tendencje w zarządzaniu organizacjami - nauka dla praktyki gospodarczej i samorządowej. Red. J. Lichtarski, SWSPIZ, Łódź 2008.
• Nguyen N.T.: Metody wyboru consensusu i ich zastosowanie w rozwiązywaniu konfliktów w systemach rozproszonych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2002.
• Nguyen N.T.: Advanced Methods for Inconsistent Knowledge Management. Springer, London 2008.
• Rohrer B.: An Implemented Architecture for Feature Creation and General Reinforcement Learning. Workshop on Self-Programming in AGI Systems. Fourth International Conference on Artificial General Intelligence, Mountain View. http://www.sandia.gov/rohrer/doc/RohrerllImplementedArchitectureFeature.pdf (dostęp: 11.04. 2014).
• Sobieska-Karpińska J., Hernes M.: The Postulates of Consensus Determining in Financial Decision Support Systems. W: Proceedings of Federated Conference Computer Science and Information Systems (FedCSIS). Red. M. Ganzha, L. Maciaszek, M. Paprzycki. Kraków 2013.
• Sobieska-Karpińska J., Hernes M.: Identification of the Knowledge Conflicts' Sources in the Architecture of Cognitive Agents Supporting Decision-Making Process. Proceedings of Federated Conference Computer Science and Information Systems (FedCSIS), Kraków. Red. M. Ganzha, L. Maciaszek, M. Paprzycki. Warszawa 2014.
• Sycara K.P., Decker K" Zeng D.: Intelligent Agents in Portfolio Management. W: Agent Technology. Red. N. Jennings, M. Wooldridge. Springer, 2002.
• Westerhoff F.H.: Multiasset Market Dynamics. "Macroeconomic Dynamics", 8, 2011.
• Woolley A.W., et al.: Evidence for a Collective Intelligence Factor in the Performance of Human Groups. "Science", 330 (6004), 2010.
• Zgrzywa M.: Consensus Determining with Dependencies of Attributes with Interval Values. "Journal of Universal Computer Science", 13(2).