Kampania informacyjna w reżyserii rządu... czyli "państwowy marketing polityczny"?

• Autorzy: Rafał Riedel
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W związku z referendum akcesyjnym w sprawie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2003 roku oraz towarzyszącą mu kampanią pojawiły się wątpliwości dotyczące pożądanej postawy rządu w sprawie przyjęcia adekwatnej polityki komunikacyjnej. Czy organ władzy państwowej może i powinien pozostawać obiektywny, ograniczając się jedynie do informowania w myśl zasady edukowania społeczeństwa, czy też wspierać swoje działania integracyjne odpowiednią polityką informacyjną, w imię skuteczności swojej polityki i zapewnienia jej odpowiedniej legitymacji? Pod koniec ubiegłej dekady również w prasie przetoczyła się dyskusja, czy rząd powinien być tylko obiektywnym informatorem, czy też - skoro jego głównym celem jest realizacja polityki zagranicznej poprzednich ekip rządowych - powinien z całą determinacją przystąpić do przekonywania obywateli na rzecz swojej koncepcji europejskiej. Ekipy rządowe, które sprawowały w Polsce władzę w latach 1998-2003 (od momentu rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych do daty referendum) prowadziły bardzo różne działania komunikacyjne: od zorientowanej informacyjnie polityki rządu Jerzego Buzka, w postaci PIS (Program Informowania Społeczeństwa), po kampanię stricte promocyjną realizowaną przez ekipę Leszka Millera (pełnomocników rządu: Mirosława Wiatra i Lecha Nikolskiego). Doświadczenia innych krajów również prezentują się bardzo różnie i właściwie nie dają jednoznacznej odpowiedzi, jakie są standardy europejskie w tym obszarze. Na przykład w Austrii, przed jej akcesją w 1995 roku, prowadzono kampanię przedreferendalną o charakterze perswazyjnym, żeby nie powiedzieć propagandowym. Rząd "sprywatyzował" całą kampanię i wyłoniona agencja PR miała za zadanie przekonać Austriaków do głosowania na "tak" w referendum akcesyjnym. Komunikaty docierające do obywateli Austrii ograniczały się więc do argumentów pozytywnych wspierających ideę członkostwa w Unii Europejskiej. W efekcie w momencie referendum społeczeństwo tego kraju wykazało daleko idące poparcie dla członkostwa we Wspólnotach, po czym wraz z ustaniem kampanii zaobserwowano dynamiczny spadek tego wskaźnika (austriaccy politolodzy tłumaczą tym również fenomen popularności populistycznych partii i polityków prawicowych w pierwszych latach członkostwa Austrii w Unii Europejskiej). Wpływ kampanii informacyjnej miał więc swoje istotne znaczenie dla systemu partyjnego i - szerzej - politycznego tego kraju(fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Polityka informacyjna; Komunikowanie marketingowe; Marketing polityczny

EN

Information policy; Marketing communication; Political marketing

• Czasopismo: Studia Medioznawcze
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 1 (32)
• Strony: 32--41

Twórcy

autor

Rafał Riedel

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• J. Klebaniuk, Psychologiczne mechanizmy propagandy neoliberalnej, [w:] Media i władza, red. P. Żuk, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006, s. 79
• B. Dobek-Ostrowska, R. Wiszniowski, Teoria komunikowania publicznego i politycznego. Wprowadzenie, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2002, s. 49
• B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 355
• M. Kolczyński, J. Sztumski, Marketing polityczny, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 2000 oraz J. Muszyński, Leksykon marketingu politycznego, Wydawnictwo "Atla 2", Wrocław 2001.
• T. Goban-Klas, System informacji w państwie a system komunikacji społecznej , [w:] Polityka informacyjna PRL, " Przekazy i Opinie" 1989, nr 2
• P. Bulak, Wykorzystanie Internetu w marketingu politycznym, "Marketing i Rynek" 2001, nr 6, s. 7-14
• B. Dobek-Ostrowska, Podstawy komunikowania społecznego, Wydawnictwo "Astrum", Wrocław 2004
• E. Aronson, Człowiek - istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
• S. Michalczyk, Komunikowanie polityczne, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 2005, s. 260
• U. Roetger, Kampagnen, [w:] Pilotische Kommunikation in der demokratischen Geselschaft, red. O. Jarren, U. Sarcinelli, U. Saxer, Opladen 1994, s. 667
• M. Szulczewski, Polityka informacji, Książka i Wiedza, Warszawa 1977, s. 268
• R. Gutkowski, Witaj Europo! Rządowa kampania "Unia bez tajemnic", "Trybuna" z 10 maja 2002, s. 3
• T. Rogowski, Wiatr dezinformacji (cyt.: " Broszura ≪Unia bez tajemnic≫ opracowana przez Sławomira Wiatra to zbiór fałszów, kłamstw i propagandy"), portal internetowy Inne Strony Integracji w Naszej Polsce, "Nasza Polska" z 9 lipca 2002, s. 8
• A. Lebioda, Integracja na ekranie. Medialna kampania informacyjna , "Trybuna" z 8 kwietnia 2002, s. 5.
• A. Dawidowski, Prawa ręka w rękawicy bokserskiej. Kampania informacyjna o integracji ma przebiegać pod hasłem "Unia Europejska bez tajemnic", portal internetowy Unia & Polska z 18 marca 2002, s. 12
• Studia z teorii komunikowania masowego, red. S. Dobek-Ostrowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
• W. Hłodkiewicz, The Use of the Concept of Marketing in Political Studies, "Management" 2001, nr 1, s. 77-86
• M. Marczewska-Rytko, Populizm: teoria i praktyka polityki, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, Lublin 1995
• C.K. Atkin, Political Campaigns: Mass Communication and Persuasion, [w:] Persuasion: New Directions in Theory and Reseach, red. M.E. Roloff, G.R. Miller, Sage, Beverly Hills 1981
• Electoral Strategies and Political Markting, red. S. Bowler, D.M. Farrell, Macmillan Publishing, London 1992.