Brukselczyk ze Lwowa - szkic do portretu Leopolda Ungera

• Autorzy: Aleksandra Napora

Warianty tytułu

Brusselian from Lvov - Draft for the Portrait of Leopold Unger

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono znaczenie Leopolda Ungera (1922-2011) jako dziennikarza, komentatora, publicysty i eseisty, którego działalność zawodowa była zakorzeniona w historii Europy Wschodniej oraz doświadczeniach Żydów i dysydentów podlegających działaniom sowieckiego totalitaryzmu. Rozpoczynając od przywołania najważniejszych faktów z życiorysu Ungera, autorka ukazała rozwój jego kariery zawodowej z dwóch perspektyw. Pierwszej - związanej z miastami, w których Unger był aktywny: od początków jego działalności w Bukareszcie, przez późniejszą przeprowadzkę do Warszawy, po emigrację polityczną i wreszcie politycznej emigracji w Brukseli. Drugiej - skoncentrowanej na czasopismach, w których pracował: "Życiu Warszawy", belgijskim "Le Soir", paryskiej "Kulturze", "International Herald Tribune" i "Gazecie Wyborczej". Szczególną uwagę poświęcono koncepcji Ungera jako intruza (opisując specyficzne relacje między nim i władzami PRL po 1968 r., ale także, gdy rozumie się tę koncepcję w ogólniejszym sensie, przedstawiając Ungera jako dziennikarza podejmującego niełatwe tematy) i "Brukselczyka" (autora publikowanych w "Kulturze" Jerzego Giedroycia esejów politycznych, uważanych za niemal równie ważne jak publicystyczny wkład Juliusza Mieroszewskiego). Wstępne wnioski dotyczące dorobku Ungera zawierają także uwagi na temat jego stylu i strategii dziennikarskich.(abstrakt autora)

EN

This article demonstrates the significance of Leopold Unger (1922-2011) as a journalist, commentator, columnist and essayist, whose professional activity was rooted in the history of Eastern Europe and the experience of Jews and dissidents subject to Soviet totalitarianism. Beginning with an overview of his life, the author presents the development of Unger's career from two perspectives. The first is connected with the cities where Unger was active: from his early start in Bucharest, moving later to Warsaw and finally, as a political émigré, in Brussels. The second one focuses on the periodicals in which he worked: "Życie Warszawy", the Belgian "Le Soir", the Parisian "Kultura", "International Herald Tribune" and "Gazeta Wyborcza". Particular attention is given to the concept of Unger as an intruder (describing the specific relations between Unger and PRL [People's Republic of Poland] after 1968, but also, in a more general sense, as a journalist investigating uneasy subjects) and a "Brusselian" (author of political essays published in Jerzy Giedroyc's "Kultura", considered nearly as important as the journalistic contribution of Juliusz Mieroszewski). The initial conclusions regarding Unger's output also include remarks on his style and journalistic strategies.(author's abstract)

Słowa kluczowe

PL

Emigracja; Kultura; Dziennikarstwo; Historia

EN

Emigration; Culture; Journalism; History

• Czasopismo: Studia Medioznawcze
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 3 (54)
• Strony: 117--128

Twórcy

autor

Aleksandra Napora

• Uniwersytet Wrocławski, doktorant

Bibliografia

• Dopierała K., Leopold Unger, [w:] Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, pod red. tegoż, t. 5, Toruń 2005
• Hofman I., Księga życia i pasji, [w:] Udało mi się mieć ciekawe życie. Leopold Unger. Księga jubileuszowa, red. Hofman I., Lublin 2008
• Wybór dokumentów i biuletynów, oprac. Piasecka-Strzelec R., Kielce 2007
• Mich W., Laudatio, [w:] Leopold Unger. Doktor honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, red. Janik M., Paprocka B., Lublin 2009
• Nowak-Jeziorański J., Polska z oddali. 1956-1976, Londyn 1988)
• Michnik A., Poldku, żegnaj!, "Gazeta Wyborcza" 2011, nr 297
• Jelen Ch., Unger L., Le grand retour, Paris 1977
• Unger L., Libia po Kaddafim, "Gazeta Wyborcza" 2011, nr 201
• Unger L., Europejska pieczęć paryskiej »Kultury«, "Gazeta Wyborcza" 2011, nr 16
• Unger L., Strażnik dziedzictwa »Kultury«, "Gazeta Wyborcza" 2010, nr 69, s. 11; tegoż, Polski agent wciąż żywy, "Gazeta Wyborcza" 2010, nr 57
• Unger L., Profesor Wojciech Skalmowski, "Gazeta Wyborcza" 2008, nr 169
• Unger L., Jak »Kultura« wykuwała Schengen, "Gazeta Wyborcza" 2007, nr 300
• Unger L., Radio drążące komunizm, "Gazeta Wyborcza" 2009, nr 281
• L. Unger, Dlaczego i po co ta książka?, [w:] Teczki Giedroycia, oprac. I. Hofman, L. Unger, Lublin 2010
• Giedroyc J., Autobiografia na cztery ręce, oprac. K. Pomian, Warszawa 1994
• Unger L., Widziane z Brukseli. Niech się Pan posunie, Redaktorze, "Kultura" 1970, nr 4
• Unger L., Tylko Luter może zbawić Savonarolę, "Kultura" 2000, nr ½
• Unger L., "Lista Sugihary". Czytane w Brukseli, "Kultura" 2000, nr 4
• Ostrowski W., Esej, [w:] Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. Gazdy G., Tynieckia- Makowska S., Kraków 2006
• Sławiński J., Esej, [w:] Słownik terminów literackich, red. Sławiński J., Wrocław 2010
• Unger L., Widziane z Brukseli. Największy omlet w historii, "Kultura" 1970, nr 7/8
• Anty-Kultura. Wybór tekstów o paryskiej »Kulturze«, wstęp Unger L., Warszawa 1992
• Danilewicz-Zielińska M., Bibliografia. "Kultura"(1974-1980), "Zeszyty Historyczne" (1974-1980), działalność wydawnicza (1974-1980), Paryż 1981
• Danilewicz-Zielińska M., Bibliografia. "Kultura"(1981-1987), "Zeszyty Historyczne" (1981-1987), działalność wydawnicza (1981-1987), Paryż 1989
• Chruślińska I., Była raz Kultura... Rozmowy z Zofią Hertz, Warszawa 1994
• Hofman I., Zjednoczona Europa w publicystyce paryskiej Kultury, Lublin 2001
• Chruślińska I., Szkice o paryskiej »Kulturze«, Toruń 2004
• Dybciak K., Dzieje i dorobek Instytutu Literackiego, [w:] Zostało tylko słowo... Wybór tekstów o »Kulturze« paryskiej i jej twórcach, Lublin [1990]
• Kultura « i jej krąg, red. G. Pomian, Lublin 1995
• Danilewicz-Zielińska M., Szkice o literaturze emigracyjnej półwiecza 1939-1989, Wrocław 1999
• Kowalczyk A.S., Giedroyc i »Kultura«, Wrocław 1999
• Grochowska M., Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu, Warszawa 2009
• Szaruga L., »Kultura« - księga otwarta, Kraków 2011
• Zamorski K., Pod anteną Radia Wolna Europa, Poznań 1995
• Nowak-Jeziorański J., Giedroyc J., Listy 1952-1998, wybór, oprac. i wstęp D. Platt, Wrocław 2001
• Kurski J., Jan Nowak-Jeziorański. Emisariusz wolności, Warszawa 2005
• Hajdasz J., Szczekaczka czyli Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa, Poznań 2006
• Adamczewski G., Radio Wolna Europa w okresach politycznych przełomów, Wrocław 2011
• Unger L., Orzeł i reszta. Widziane z Brukseli, Paryż 1986
• Unger L., Wypędzenie szatana, Lublin 2005
• Unger L., Ziemia niczyja?, [w:] Unger L., Wypędzenie szatana, "Kultura" 1990, nr 7/8)
• Unger L., Widziane z Brukseli i Królewca. Skazy na bursztynie, "Kultura" 1994, nr ½
• Unger L., Widziane z Brukseli. Sołdaty! Dwadzieścia trzy wieki na was patrzą!!!, "Kultura" 1988, nr 3
• Unger L., Praszczaj Daniłow. Widziane z Brukseli, "Kultura" 1986, nr 11
• Unger L., Widziane z Brukseli. Podróże kształcą, "Kultura" 1985, nr ½
• Buzek J., Obiektywny, ale nie neutralny, [w:] Udało mi się mieć ciekawe życie. Leopold Unger. Księga jubileuszowa, red.Hofman I., Lublin 2008
• Delvaux B., Polemista z zasadami, [w:] Udało mi się mieć ciekawe życie. Leopold Unger. Księga jubileuszowa, red. Hofman I., Lublin 2008
• [ W.] Skalmowski M. Broński, Nagroda publicystyczna im. Juliusza Mieroszewskiego: Leopold Unger, "Kultura" 1985, nr 3
• Unger L., Z Brukseli, Warszawa 1991
• Unger L., Mój anty-raport o stanie wojennym, Warszawa 1983 wydaw. "Pershing" oraz: Warszawa 1983, wydaw. "Maraton"
• Unger L., UNESCO...?, Warszawa 1985 (wydaw. "Unia")
• Unger L, UNESCO, Lot nr 007, Gdańsk 1984
• Unger L., Widziane z Brukseli, Warszawa 1986 (wydaw. "Kret")
• Unger L., A jeżeli rzeczywiście to byli Rosjanie. Wybór publicystyki politycznej z paryskiej "Kultury", Wrocław 1987
• Kisielewski S., Abecadło Kisiela, Warszawa 1997
• Unger L., Mój prawdziwy polski paszport, "Gazeta Wyborcza" 2009, nr 134
• Pomianowski J., 60 lat ostrego dyżuru, [w:] Udało mi się mieć ciekawe życie. Leopold Unger. Księga jubileuszowa, red. Hofman I., Lublin 2008
• Unger L. Jałta - Helsinki - Madryt, [w:] Archiwum polityczne. "Kultura" paryska - wybór, Gdańsk 1984
• Unger L., Dekalog antykultury, [w:] Anty-Kultura. Wybór tekstów o paryskiej »Kulturze«, wstęp Unger L., Warszawa 1992
• Unger L., Potrójna misja Pomianowskiego, [w:] J. Pomianowski, Na wschód od Zachodu. Jak być z Rosją?, Warszawa 2004
• Unger L., Posłowie, [w:] Nocuń M., Brzeziecki A., Białoruś. Kartofle i dżinsy, Kraków 2007
• Hofman I., Wspomnienie o Leopoldzie Ungerze, "Gazeta Wyborcza" (Lublin) 2011, nr 297
• Unger L., Widziane z Brukseli. Rumuńskie układy, "Kultura" 1970, nr 9