Degresywna proporcjonalność a kształtowanie składu Parlamentu Europejskiego

• Autorzy: Andrzej Misztal

Warianty tytułu

Degressive Proportionality versus Shaping the Composition of the European Parliament

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym opracowaniu skupiono się na sytuacji, gdy dobro jest jednorodne i niepodzielne. Klasycznym problemem tego typu są proporcjonalne metody podziału mandatów, stosowane w systemach wyborczych wielu państw demokratycznych, w tym również w Polsce. Celem tych metod jest osiągnięcie sytuacji, gdy każdy wyborca jest reprezentowany tak samo, a każdy mandat odpowiada tej samej liczbie wyborców. Praktycznie jest to nieosiągalne ze względu na niepodzielność dobra, jakim jest mandat. Chodzi tylko o to, aby uzyskać wynik jak najbliższy pożądanej sytuacji. Warto podkreślić, że zbiegają się tu trzy wymienione wcześniej koncepcje sprawiedliwości. Po pierwsze: każdy wyborca i każdy kandydat na posła jest traktowany tak samo. Po drugie: na poziomie list wyborczych realizowana jest idea proporcjonalności. Wreszcie po trzecie: najczęściej stosowane metody proporcjonalne, czyli metody dzielnikowe, są oparte na funkcjach priorytetu. W ostatnich latach powstała nowa koncepcja sprawiedliwości - zasada degresywnej proporcjonalności, zdefiniowana przy okazji przydziału mandatów do Parlamentu Europejskiego, aczkolwiek używanie metody degresywnej nie jest całkiem nowym pomysłem. Stosuje się ją jako jeden ze sposobów naliczania amortyzacji środków trwałych z założeniem, że zużycie środka trwałego następuje szybciej w pierwszym okresie jego używalności. (fragment tekstu)

EN

The European Union has to make its representation in accordance with democratic rules. An important issue is to determine the composition of the European Parliament. However, the solutions adopted so far are inadequate, primarily because of degressive proportionality principle which is vaguely formulated in the Lisbon Treaty. It gives too much discretion in shaping the composition of the parliament. The best solution is to agree on a simple mathematical formula or algorithm that would avoid lengthy negotiation mandates before the next term of the parliament. The dissertation proposes two solutions of the problem. On one hand, it emphasizes significant instability of the composition of the European Parliament. This is mainly due to the inflow of new countries to the Union. A big problem are the demographic changes taking place in countries that have already joined the European Union. It may be indeed proved that the distribution of seats complying with the principle of degressive proportionality at the beginning of the parliamentary term, does not comply with it at the end. It involves the need for new negotiations and all related problems. Thus the work defines the concept of demographic stability, and proposes a factor - stability measure. It allows to choose from a lot of different degressive divisions the one that is stable for two consecutive terms of the parliament. Moreover, such methods prove that the division of seats meet the additional condition that the most and the least numerous states in the European Union will receive a fixed number of seats. The tool that was used here is the adjustment function. A group of adjustment functions, which could lead to degressively proportional divisions, is shown. This method was tested for two examples of adjustment functions. It occurred that the principle of degressive proportionality was satisfied only in the weak sense. Then the modification, called cumulative method, was proposed, which combines a group of countries with similar number of people. The method was tested on four examples, two of which were successful. It is worth noticing that with the increasing number of the EU member states the difficulties in determining the degressively proportional PE configurations will grow, which will retain the current boundary conditions (number of seats for the state from 6 to 96, the total number of seats not higher than 750), because there are still a lot of countries which would like to join the European Union. Especially if 96 seats were kept for Germany, the division would be almost proportional. It is also worth remembering that the conditions determining the proportionality of the diminishing balance in conjunction with a request that the total number of seats is fixed, in some cases can lead to contradictions. Therefore for some time one has to accept a weaker version of degressive proportionality. Nowadays, there is no such a need, provided that the degressively proportional divisions will be created directly from the definition. The example of demographic data from 2006 shows that 22 from 27 European Union member states can receive different number of seats. According to the additional assumption that the least numerous country should receive no more than 7 seats, the maximum number of states with different number of seats is equal to 21. The dissertation gives also examples of degressively proportional divisions to pursue the maximum number. Then, a proposal for a division method, called recursive method, is given which gives an objective algorithm with allows for obtaining degressively proportional divisions. This method guarantees that the least numerous state (Malta) receives (in accordance with the Treaty of Lisbon) 6 seats, and the total number of seats is as close as possible to 750 (but it cannot exceed 750). If the seats remain unallocated, the proposed method of division is the most favourable for the countries having the least seats. The dissertation is ended with the proposal similar to the previous called reverse recursion. It, in turn, pays attention to the fact that the most numerous state (Germany) obtains 96 seats, and the least no less than six. If the total number of allocated seats is lower than 750, the distribution of excess is proposed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wybory parlamentarne

EN

Parliamentary election

• Czasopismo: Monografie i Opracowania Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 203
• Strony: 151

Twórcy

autor

Andrzej Misztal

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Ajnenkiel A. (1989), Historia Sejmu Polskiego, t. II, cz. I, PWN, Warszawa.
• Antoszewski A., Alberski R. (1997), Systemy wyborcze, [w:] A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Baliński M.L., Young H.P. (1974), A New Method for Congressional Apportionment, [w:] Proceedings of National Academy of Sciences, USA, 71, s. 4602-4606.
• Baliński M.L., Young H.P. (1977), On Huntington Method of Apportionment, "Journal on Applied Mathematics - Part C", vol. 33, s. 607-618.
• Baliński M.L., Young H.P. (1980), The Webster Method of Apportionment, [w:] Proceedings of National Academy of Sciences, USA, 77, s. 1-4.
• Baliński M.L., Young H.P. (1982), Fair Representation. Meeting the Ideal of One Man, One Vote, Yale University Press, New Haven - London.
• Baliński M.L., Young H.P. (1985), The Theory of Apportionment, [w:] H.P. Young (ed.), Fair Allocation, Proceedings of Symposia in Applied Mathematics, vol. 33, The American Mathematical Society, Providence, R.I.
• Banaszak B. (1999), Prawo konstytucyjne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Banaszak B., Preisner A. (1992), Wprowadzenie do prawa konstytucyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Birkhoff G. (1976), House Monotone Apportionment Schemes, [w:] Proceedings of National Academy of Sciences , USA, 73, s. 684-686.
• Borzyszkowski A. (1997), Matematyka ordynacji wyborczej, IPI PAN, Warszawa.
• Buchanan J.M. (1986), Liberty, Market and State, Wheatsheaf Books, Brighton.
• Carstairs A. (1980), A Short History of Electoral Systems in Western Europe, George Allen & Unwin, London.
• Cegiełka K., Dniestrzański P., Łyko J., Misztal A. (2010a), Demographic Changes and Principles of the Fair Division, "International Journal of Social Sciences and Humanity Studies" vol. 2, no. 2 (on line), s. 63-72.
• Cegiełka K., Dniestrzański P., Łyko J., Misztal A. (2010b), Division of Seats in the European Parliament, "Journal for Perspectives of Economic Political and Social Integration" vol. 26, no. 1-2, s. 39-56.
• Cegiełka K., Dniestrzański P., Łyko J., Misztal A. (2010c), Skład Parlamentu Europejskiego w kontekście podziałów proporcjonalnych, [w:] A. Barczak (red.), Badania ekonometryczne w teorii i praktyce, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice, s. 159-170.
• Cegiełka K., Dniestrzański P., Łyko J., Misztal A. (2011), Proporcjonalne sposoby podziału, czyli jak podzielić to, co niepodzielne, [w:] B. Pawełek (red.), Osiągnięcia i perspektywy modelowania i prognozowania zjawisk społeczno-gospodarczych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, s. 46-56.
• Colomer J. (2004), The Strategy and History of Electoral System Choice, [w:] Handbook of Electoral System Choice, Palgrave - Macmillan, New York.
• Cox G. (1997), Making Votes Count. Strategic Coordination in the World's Electoral Systems, Cambridge University Press, Cambridge.
• Doliwa-Klepacki Z.M. (2005), Integracja Europejska (po Amsterdamie i Nicei), Wydawnictwo Temida 2, Białystok.
• Dworkin R. (1981), What is Equality? Part 2: Equality of Resources, "Philosophy and Public Affairs" no. 10, s. 283-345.
• Dydak E. (2002), Wybory do Parlamentu Europejskiego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Farrell D.M. (2001), Electoral Systems. A Comparative Introduction, Palgrave, Basingstoke - New York.
• Gebethner S. (1992), Sejm rozczłonkowany: wytwór ordynacji wyborczej czy polaryzacji na polskiej scenie politycznej, [w:] S. Gebethner, J. Raciborski (red.), Wybory 91 a polska scena polityczna, Wydawnictwo UW "Polska w Europie", Warszawa.
• Gebethner S. (2004), Polska ustawa wyborcza do Parlamentu Europejskiego, [w:] B. Banaszak (red.), Parlament Europejski i parlamenty narodowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Golański R., Kasprzyk K. (1998), O wpływie stosowanej metody przeliczania głosów na mandaty na wynik wyborów, "Przegląd Statystyczny" R. XLV, z. 3, s. 435-448.
• Golański R., Kasprzyk K. (1999), Wybór publiczny, [w:] H. Sosnowska (red.), Grupowe podejmowanie decyzji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 9-61.
• Haman J. (2000), Racjonalne metody podziału mandatów w wyborach proporcjonalnych, [w:] Studia Socjologiczne 1-2, Warszawa, s. 14-47.
• Haman J. (2002), Podział mandatów pomiędzy okręgi wyborcze w świetle teorii sprawiedliwego podziału dóbr, "Przegląd Sejmowy" nr 1 (48), s. 9-34.
• Haman J. (2003), Demokracja. Decyzje. Wybory, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Haman J. (2007), Degresywnie proporcjonalny podział mandatów w Parlamencie Europejskim, "Decyzje" nr 8, s. 53-78.
• Haman J. (2010), Podział mandatów w Parlamencie Europejskim między delegacje narodowe, [w:] A. Sokala, B. Michalak, A. Frydrych, R. Zych (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego. Prawne, polityczne i społeczne aspekty wyborów, Wydawnictwo "Dom Organizatora", Toruń, s. 23-43.
• Hill I.D. (1988), Some Aspects of Elections: To fill One Seat or Many, "Journal of the Royal Statistical Society", Series A, vol. 151, cz. 2.
• Hill J. (1911), Letter to William C. Houston, Chairman, House Committee on the Census, datet April 25, [w:] U.S., Congress, House, Apportionment of Representatives, House Report 12, 62-nd Congress, 1-rd session, April 25, 1911.
• Hoag C.G., Hallet G.H. (1926), Proportional Representation, Macmillan, New York.
• Hołubiec J., Mercik J. (1992), Techniki i tajniki głosowania, Omnitech Press, Warszawa.
• Huntington E.V. (1928), The Apportionment of Representatives in Congress, "Transaction of the American Society" no. 30, s. 85-110.
• Huntington E.V. (1921), The Mathematical Theory of the Apportionment of Representatives, [w:] Proceedings of the National Academy of Sciences, USA, vol. 7, s. 123-127.
• Kacperski K. (2007), System wyborczy do Sejmu i Senatu u progu Drugiej Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Kamiński M. (1997), Jak komuniści mogli zachować władzę w 1989 roku. Rzecz o (nie) kontrolowanej odwilży, sondażach opinii publicznej i ordynacji wyborczej, [w:] Studia Socjologiczne 2, Warszawa, s. 5-34.
• Kamiński M. (1998), Strategiczne konsekwencje łączenia się i dzielenia: analiza konsolidacji polskiego systemu partyjnego pomiędzy 1993 a 1997 rokiem, [w:] Studia Socjologiczne 3, Warszawa, s. 19-47.
• Kamiński M., Gryz J. (1997), Koalicje wyborcze. Lekcja 1993 roku, [w:] J. Wasilewski (red.), Zbiorowi aktorzy polskiej polityki, ISP PAN, Warszawa.
• Katz R.S. (1984), The Single Transferable Vote and Proportional Representation, [w:] A. Lijphart, B. Grofman (eds.), Choosing an Electoral System. Issues and Alternatives, Praeger, New York.
• Kot S.M. (2004), Nierówności ekonomiczne i społeczne a zasady sprawiedliwości dystrybutywnej, [w:] M. Woźniak (red.), Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Leonard D. (2003), Przewodnik po Unii Europejskiej, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa.
• Letwin W. (1983), Against Equality, Macmillan, London.
• Lijphart A. (1984), Trying to Have the Best of Both Worlds: Semi-proportional and Mixed Systems, [w:] A. Lijphart, B. Grofman (eds.), Choosing an Electoral System. Issues and Alternatives, Praeger, New York.
• Lijphart A. (1992), The Electoral Systems Researcher as Detective: Probing Rae's Suspect Differential Proposition on List Proportional Representation, [w:] D. Kavanagh (ed.), Electoral Politics, Oxford University Press, Oxford.
• Lijphart A. (2000), Electoral Systems and Party Systems. A Study of Twenty Seven Democracies, 1945-1990, Oxford University Press, Oxford.
• Malawski A. (2003), Aksjomatyczna analiza nierówności społecznych i sprawiedliwości dystrybutywnej: kontekst ewolucyjny, [w:] M. Woźniak (red.), Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 151-160.
• Martinez-Aroza J., Ramirez V. (2008), Several Methods for Degressively Proportional Allotments. A Case Study, [w:] Mathematical and Computer Modeling 48, s. 1439-1445.
• Michalak B. (2010), Ile okręgów wyborczych? Uwagi do struktury okręgów w wyborach do Parlamentu Europejskiego, [w:] A. Sokala, B. Michalak, A. Frydrych, R. Zych (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego. Prawne, polityczne i społeczne aspekty wyborów, Wydawnictwo "Dom Organizatora", Toruń, s. 45-70.
• Mill J.S. (1995), O rządzie reprezentatywnym. Poddaństwo kobiet, SIW Znak, Kraków.
• Misztal A. (1992). Pewne zagadnienia arytmetyki wyborczej, [w:] Badania Operacyjne i Decyzje 3, Wrocław, s. 57-66.
• Misztal A. (1993), O problemie sprawiedliwego wyboru. Przegląd różnych systemów wyborczych, [w:] Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej nr 663, Wrocław, s. 21-31.
• Misztal A. (2011), Znane i nieznane proporcjonalne metody podziału mandatów pomiędzy partie polityczne, [w:] J. Łyko (red.), Ekonometria 33, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław, s. 97-109.
• Nagel T. (1997), Pytania ostateczne, Fundacja Aletheia, Warszawa.
• Newland R. (1982), Comparative Electoral Systems, The Arthur MacDougall Found, London.
• Nohlen D. (2004), Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Nohlen D., Grotz F., Krennerich M., Thibaut B. (2000), Basic Features of Parliamentary Elections, [w:] R. Rose (ed.), International Encyclopedia of Elections, Washington, s. 355-373.
• Nozick R. (1999), Anarchia, państwo, utopia, Fundacja Aletheia, Warszawa.
• Pigou A.C. (1912), Wealth and Welfare, Macmillan, London.
• Pigou A.C. (1952), Economics of Welfare, Macmillan, London.
• Pukelsheim F. (2007), Putting Citizens First. Representation and Power in the European Union, [w:] Distribution of Power and Voting Procedures in the European Union. Proceedings of a Natolin International Workshop on Distribution of Power and Voting Procedures in the European Union, Warszawa.
• Pytania ostateczne (1997), Fundacja Aletheia, Warszawa.
• Raciborski J. (1997), Polskie wybory. Zachowania polityczne społeczeństwa polskiego 1989-95, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Rae D.W. (1981), Equalities, Harvard University Press, Cambridge, Mass.
• Rae D.W. (1971), The Political Consequences of Electoral Laws, Yale University Press, New Haven - London.
• Rae D.W., Hanby V., Loosenmore J. (1971), Threshold of Representation and Threshold of Exclusion: An Analytic Note of Electoral Systems, [w:]J. Caporaso (ed.), Comparative Political Studies 3, Washington.
• Ramirez V., Polomares A., Marquez M. (2006), Degressively Proportional Methods for the Allotment of the European Seats Amongst the UE Member States, [w:] B. Simeone, F. Pukelsheim (eds.), Mathematics and Democracy, Springer Verlag, Berlin, s. 205-220.
• Rawls J. (1971), A Theory of Justice, Harvard University Press, Cambridge.
• Reynolds A., Reilly B. (1997), The International Idea Handbook of Electoral Systems Design, Institute for Democracy and Electoral Assistance, Stockholm.
• Rzepecki K., Rzepecki T. (1928), Sejm i Senat 1928-1933, Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, Poznań.
• Samuelson P.A., Nordhaus W.D. (1999), Ekonomia 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Shepsle K.A., Bonchek M.S. (2001), Metody głosowania i systemy wyborcze, [w:] G. Lissowski (red.), Elementy teorii wyboru społecznego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Simeone B., Pukelsheim F. (2006), Mathematics and Democracy, Springer Verlag, Berlin - Heildelberg.
• Sokół W. (2010), Systemy wyborcze do Parlamentu Europejskiego. Mechanizmy i konsekwencje polityczne, [w:] A. Sokala, B. Michalak, A. Frydrych, R. Zych (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego.
• Prawne, polityczne i społeczne aspekty wyborów, Wydawnictwo "Dom Organizatora", Toruń, s. 9-22.
• Sosnowski Ł. (2008), Nowy podział mandatów do Parlamentu Europejskiego, [w:] Biuletyn Analiz UKIE nr 20.
• Steinhaus H. (1956), Kalejdoskop matematyczny, Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.
• Taagepera R., Shugart M. (1989), Seats and Votes. The Effects & Determinants of Electoral Systems, Yale University Press, New Haven - London.
• Tideman N. (1995), The Single Transferable Vote, "Journal of Economic Perspectives" no. 1, s. 27-38.
• Weaver L. (1984), Semi-proportional and Proportional Systems in the United States, [w:] A. Lijphart, B. Grofman (eds.), Choosing an Electoral System. Issues and Alternatives, Praeger, New York.
• Willcox W.F. (1916), The Apportionment of Representatives, [w:] The American Economic Review 6, supplement, s. 3-16.
• Wojciechowski J.A. (1995), Instytucje i porządek prawny Wspólnot Europejskich, Wydawnictwo Indor, Warszawa.
• Young H.P. (1994), Equity in Theory and Practice, Princeton University Press, Princeton.
• Young H.P. (2003), Sprawiedliwy podział, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Żukowski A. (1997) Systemy wyborcze - wprowadzenie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• Duff A. (2010), Dokument roboczy w sprawie wniosku dotyczącego zmiany Aktu dotyczącego wyborów przedstawicieli do PE z dnia 20 września 1976 rok. Komisja Spraw Konstytucyjnych PE 441.236v01-00.
• Lamassoure A., Severin A. (2007), Sprawozdanie w sprawie składu Parlamentu Europejskiego, A6-0351/2007.
• Postanowienie z dnia 7 września 2007 roku o zarządzeniu wyborów do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej i Senatu Rzeczpospolitej Polskiej, DzU nr 162, poz. 1145.
• Uchwała z dnia 7 września 2007 roku w sprawie skrócenia kadencji Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, DzU nr 163, poz. 1154.
• Ustawa z dnia 8 lipca 1935 roku Ordynacja wyborcza do Sejmu, DzU 1935, nr 47.
• Ustawa z dnia 28 czerwca 1991 roku Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, DzU 1991, nr 59.
• Ustawa z dnia 28 maja 1993 roku Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, DzU 1993, nr 45.
• Ustawa z dnia 12 kwietnia 2001 roku Ordynacja wyborcza do Sejmu RP i Senatu RP, DzU 2001, nr 46, poz. 499.
• Ustawa z dnia 12 kwietnia 2001 roku Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczpospolitej Polskiej, DzU 2007, nr 190, poz. 1360 ze zm.
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2004 roku Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego. DzU 2004, nr 25.
• Ustawa z dnia 3 października 2007 roku Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, DzU 2007, nr 190.
• Ustawa z dnia 3 października 2007 roku Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, DzU 2007, nr 190.
• Traktat z Lizbony, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 2007, C 306, t. 50.