Kluczowe elementy stanowiska Polski wobec polityki wschodniej Unii Europejskiej

• Autorzy: Paweł Kowal

Warianty tytułu

Key Elements of the Polish Stand on the European Union Eastern Policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Już w okresie przed rozszerzeniem UE w 2004 roku Polska, jeszcze z pozycji kraju kandydującego, uczestniczyła w debacie przed powstaniem Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, która została formalnie zainicjowana zaledwie kilka dni po rozszerzeniu 2004 roku. Podczas tej debaty na czoło wysunęła się zasada dalszego rozszerzania UE po spełnieniu odpowiednich warunków. Jednym z najważniejszych elementów w polskim programie dla polityki wschodniej UE stała się w latach 2006-2014 energetyka oraz działanie w ramach Partnerstwa Wschodniego. Polska zebrała pozytywne doświadczenia po tym, jak już w inicjalnej fazie projektowi PW udzieliła wsparcia Szwecja. Domyślnym stałym elementem polskiej strategii w polityce wschodniej Unii była też zgoda na wzmocnienie wspólnych instytucji unijnych - szczególnie w polityce zewnętrznej, co mogło być interpretowane jako promowanie w praktyce zasady "więcej rozszerzenia za pogłębienie" współpracy w ramach UE. Można to widzieć jako element transakcji z przeciwnymi lub sceptycznymi wobec rozszerzenia państwami członkowskimi lub/i jako próbę wzmocnienia polskiego stanowiska w polityce wschodniej Unii za pomocą wspólnych instytucji. W ostatnich 15 latach wykształcił się swego rodzaju kanon polskiego stanowiska w polityce wschodniej UE związany z tradycją polskiej myśli politycznej. Patrząc z punktu widzenia katalogu polskich celów, zauważalna jest w Unii tendencja do akceptowania jako wspólnych niektórych polskich argumentów - widać to przy porównaniu, jak kształtowała się idea i realizacji EPS, a jak przebiegało to w wyniku Partnerstwa Wschodniego. (abstrakt oryginalny)

EN

As early as in the period before the enlargement of the European Union in 2004, Poland - as a candidate state at the time - took part in the debate before the European Neighbourhood Policy (formally introduced just a few days after the 2004 enlargement) was conceived. During the debate, the key issue was the idea of further enlargement of the EU after adequate requirements are met. One of the most important elements of the Polish programme within the EU Eastern policy in the period 2006-2014 was energy and activities within the Eastern Partnership. After Sweden supported the Eastern Partnership at its initial stage, Poland gained a lot of positive experience. A supposed permanent element of the Polish strategy within the EU Eastern policy was also its consent for the strengthening of common EU institutions, especially in the internal policy, which might have been interpreted as promoting the principle of "more enlargement for deepening" the co-operation within the EU. It can be perceived as an element of transaction with the member states that were against or sceptical about enlargement and/or an attempt to strengthen Polish stand within the EU Eastern policy with the use of common institutions. A specific canon of the Polish stand within the EU Eastern policy related to the Polish political thought tradition has developed over the last 15 years. From the point of view of the catalogue of Polish targets, one can notice a tendency in the EU to accept some Polish arguments as common ones - it is seen when the development of the idea and implementation of the ENP is compared with what resulted from the Eastern Partnership. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polska w UE; Polityka zagraniczna; Partnerstwo Wschodnie

EN

Poland in EU; Foreign policy; Eastern Partnership (EaP)

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1 (48)
• Strony: 159--183

Twórcy

autor

Paweł Kowal

• Instytut Studiów Politycznych PAN w Warszawie

Bibliografia

• 10/25 Dziesięć kluczowych polskich przemówień 1989-2004, Res Publica Nowa, Warszawa 2014.
• Balcer A. (red.), The Eastern Partnership in the Black Sea Region: towards a New Synergy, Demos Europa, Warszawa 2011.
• Besanęon A., Święta Ruś, Teologia Polityczna, Warszawa 2012.
• Cianciara A.K., Partnerstwo Wschodnie 2009-2014, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2014.
• Communication from the Commission - European Neighbourhood Policy -Strategy paper, http://europa.eu/legislation_summaries/external_relations/ relations_with_third_countries/eastern_europe_and_central_asia/r17007_ pl.htm [dostęp: 10.10.2014].
• Communication from the Commision to the Council and the European Parliament. Wider Europe - Neighbourhood: A New Framework for Relations with our Eastern and Southern Neighbours, 11 marca 2003, http://eur-lex.europa. eu/legal- content/EN/TXT/PDF/?uri = CELEX:52003DC0104&from=PL [dostęp: 10.10.2014].
• Dębski S., "Polityka wschodnia" - mit i doktryna, "Polski Przegląd Dyplomatyczny", 2006, nr 3/31.
• Gil A., Kapuśniak T. (red.), Polityka wschodnia Polski. Uwarunkowania, koncepcje, realizacja, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin-Warszawa 2009.
• Fiszer J.M. (red.), Europejska Polityka Sąsiedztwa, Instytut Nauk (Studiów) Politycznych PAN, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012.
• Konarzewska A., Strategia Unii Europejskiej wobec regionu Morza Czarnego, "Bezpieczeństwo Narodowe" III-IV, 2007.
• Kowal P., Koniec systemu władzy. Polityka ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1986-89, wyd. Instytut Studiów Politycznych PAN, Instytut Pamięci Narodowej, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2012.
• Kowal P., Ołdakowski J., Zuchniak M. (red.), Nie jesteśmy ukrainofilami. Polska myśl polityczna wobec Ukraińców i Ukrainy. Antologia tekstów, Kolegium Europy Wschodniej, Wrocław 2002.
• Kowal P., Sztuka przekonywania. Polska a polityka wschodnia Unii Europejskiej w latach 2004-2014, "Bezpieczeństwo Narodowe", 2014, nr 32 (w przygotowaniu).
• Kowal P. (red.), "Wymiar wschodni" Unii Europejskiej - szansa czy idee fixe polskiej polityki?, Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 2002.
• Legucka A., Porównanie koncepcji polityki wschodniej UE, Europejska Polityka Sąsiedztwa, J.M. Fiszer (red.), Instytut Nauk (powinno być: "Studiów") Politycznych PAN, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012.
• Mieroszewski J., Rosyjski "kompleks polski" i obszar ULB, [w:] Nie jesteśmy ukrainofilami. Polska myśl polityczna wobec Ukraińców i Ukrainy. Antologia tekstów, Kolegium Europy Wschodniej, Wrocław 2002.
• Ochmann C., Przyszłość Partnerstwa Wschodniego z niemieckiej perspektywy, "Biuletyn Niemiecki", nr 6, 13 maja 2010.
• Polityka rozszerzonej Unii Europejskiej wobec nowych sąsiadów, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2003.
• Stępień- Kuczyńska A., Słowikowski M., Unia Europejska a państwa Europy Wschodniej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2008.
• Żurek M. (red.), Partnerstwo Wschodnie w kontekście europejskich aspiracji Ukrainy. Dylematy międzynarodowe i systemowe, Instytut Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2011.