Indywidualizm adolescenta a system wspólnoty rodzinnej w perspektywie psychologicznej

• Autorzy: Katarzyna Walęcka-Matyja

Warianty tytułu

Adolescent's Individualism and the Family Community System in the Psychological Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem prezentowanych badań było przedstawienie płaszczyzny systemu rodzinnego jako obszaru styczności dwóch typów indywidualizmu - młodzieńczego oraz rodzicielskiego. We współczesnych czasach polska rodzina zmierza w kierunku modelu niezależności, który zakłada wysoki poziom autonomii wszystkich członków rodziny oraz nieznaczące relacje międzyludzkie. W badaniach podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie o kształtującą się w charakterystycznych dla XXI wieku warunkach relację otwartości i poszukiwania wsparcia przez adolescentów u rodziców. W badaniach wykorzystano metodę kwestionariusza wywiadu, za pomocą którego przebadano 172 osób (86 kobiet i 86 mężczyzn). Średnia wieku badanych osób wynosiła 43 lata. Średni wiek dzieci badanych rodziców zawierał się w granicach od 12. do 16. roku życia. Analizując zebrany materiał empiryczny, stwierdzono, że w dobie kryzysu spójności rodziny nadal w większości stanowi ona oparcie dla poszukującej siebie oraz koncepcji świata młodzieży. Zauważono występowanie zmiennych, cechujących rodziców i rodziny, które facylitują relację otwartości oraz poszukiwania wsparcia przez adolescentów. Należą do nich: wiek rodziców powyżej 40. roku życia, płeć żeńska oraz zamieszkanie na terenach miejskich. Pozostałe zmienne uwzględnione w badaniu (typ związku rodziców, liczba dzieci w rodzinie, poziom wykształcenia rodziców, sytuacja ekonomiczna rodziny) nie były istotne z punktu widzenia przeprowadzonych analiz.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study presented was to show the plane of the family system as a contact area of the two types of individualism - adolescent's and parent's. In modern times, Polish family is moving towards the model of independence which assumes a high level of autonomy of all family members and meaningless interpersonal relations. The study attempts to answer the question about the relation of openness and seeking support by adolescents from their parents, characteristic of the 21st century conditions. The survey method was applied to examine 172 adults (86 women and 86 men). The average age was 43. The average age of the children ranged from 12 to 16. Analysing the collected empirical material, it was stated that in the era of the crisis in family cohesion, in most cases, family continues to be the source of support for young people seeking themselves and the concept of the world. The results obtained allowed us to show the existence of variables characterising the parents and the families that facilitate the relation of openness and seeking support by adolescents (including parents' age above 40, female gender, the place of residence in urban areas). Other variables incorporated in the study (type of parents' relationship, the number of children in the family, parents' educational level, the economic situation of the family) were not significant from the point of view of the analyses performed.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tożsamość; Rodzina; Metoda wywiadu; Indywidualizm

EN

Identity; Family; Interview method; Individualism

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2013
• Tom: 12
• Numer: nr 24
• Strony: 37--58

Twórcy

autor

Katarzyna Walęcka-Matyja

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Ball R.E., Family and Friends: A Supportive Network for Low-Income American Black Families, "Journal of Comparative Family Studies" 1983, nr 14, s. 51-65.
• Bronfenbrenner U., Ecology of the family as a context for human development: Research perspectives, "Developmental Psychology" 1986, nr 22, s. 723-742.
• Garmezy N., Masten A.S., Tellegen A., The study of stress and competence in children: A building block for developmental psychopathology, "Child Development" 1984, nr 55, s. 97-111.
• Giddens A., Nowoczesność i tożsamość, "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Górniak J., Wachnicki J., SPSS for Windows, Wydawnictwo SPSS Polska Sp. z o.o., Kraków 2000.
• Harwas-Napierała B., Rodzina w kontekście współczesnych zagrożeń, w: Rozwojowe i wychowawcze aspekty życia rodzinnego, red. T. Rostowska, A. Jarmołowska, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2010, s. 11-21.
• Harwas-Napierała B., Zmiany w funkcjonowaniu rodziny i ich konsekwencje dla rozwoju rodziców, w: Rodzina a rozwój człowieka dorosłego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, red. B. Harwas-Napierała, Poznań 2003, s. 11-25.
• Izdebska J., Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku: niepokoje i nadzieje, Wydawnictwo "Trans Humana", Białystok 2000.
• Maslow A., Motywacja i osobowość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
• Miller P. McC., Lloyd C., Social support and its interactions with personality and childhood background as predictors of psychiatric symptoms in Scottish and American medical students, "Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology" 1991, nr 26, s. 171-177.
• Myers D., The funds, friends and faith of happy people, "American Psychologist" nr 55, s. 56-67.
• Obuchowska I., Adolescencja, w: Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, tom 2, red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 159-196.
• Obuchowska I., Psychologia rozwojowa dla rodziców. Okres dorastania, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 1983.
• Przetacznik-Gierowska M., Metodologiczne problemy badania procesów rozwoju, w: Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne, t. I, red. M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 240-252.
• Richardson R.W., Richardson L.A., Najstarsze, średnie, najmłodsze, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999.
• Rostowska T., Psychologiczne aspekty edukacyjnej funkcji rodziny, w: Rodzina - rozwój - praca. Wybrane zagadnienia, red. T. Rostowska, J. Rostowski, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki w Łodzi, Łódź 2002, s. 83-90.
• Tyszka Z., System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy życia rodzinnego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2001.
• Weiss R.L., Relationship of Social Suport and Psychological Well-being, w: The Modern Practise of Community Health, red. H.C. Schulberg, M. Killilea, Jossey-Bass Press, San Francisco 1982, s. 148-162.
• Wills T.A., Supportive functions of interpersonal relationships, w: Social support and health, red. S. Cohen, S.L. Syme, Academic Press, New York 1985, s. 61-82.
• Ziemska M., Rodzina a osobowość, Wiedza Powszechna, Warszawa 1979.