Optymalna alokacja zasobów w ochronie zdrowia a wielokryterialny model podejmowania decyzji

• Autorzy: Katarzyna Kolasa

Warianty tytułu

Optimal Allocation of Resources in Healthcare vs. Multiple-Criteria Decision-Making Model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wraz z niemożnością realizacji zwiększających się potrzeb zdrowotnych, rośnie zainteresowanie nowymi podejściami do poszukiwania optymalnej alokacji zasobów. Wynika to z przekonania, że ocena technologii medycznych nie prowadzi do pełnego rozpoznania wszelkich konsekwencji implementacji nowych terapii do praktyki klinicznej. Mając na uwadze konieczność poszukiwania kompromisu pomiędzy nierzadko sprzecznymi ze sobą kryteriami decyzyjnymi, zwrócono uwagę na wielokryterialną analizę. Jest ona z powodzeniem stosowana w wielu innych dziedzinach przemysłowych. Choć do tej pory nie została jeszcze w pełni implementowana w żadnym kraju, toczy się wciąż debata nad możliwościami jej aplikacji do problematyki zdrowotnej. Szczególną uwagę zwraca się na zakres kryteriów decyzyjnych oraz rolę opinii publicznej w ich wyborze. W niniejszym artykule przedstawiono wiedzę teoretyczną dotyczącą analizy wielokryterialnej oraz problematykę agregacji indywidualnych preferencji w społeczne. Przedstawiono też doświadczenia ekspertów prowadzących badania nad wyborami kryteriów decyzyjnych oraz metody pozwalające porównywać alternatywne programy zdrowotne. (abstrakt oryginalny)

EN

Given the growing challenges of unmet medical needs, the interest in the search for optimal allocation of healthcare resources is growing. It is more and more often acknowledged that the methodologies applied in the health technology assessment processes do not allow for studying all the consequences of the implementation of the new technology into the clinical practice. The difficulties in reaching the consensus among conflicting principles lead to the growing interests in multi-criteria decision-making (MCDA). It is successfully used in different fields of industry. Although it has not been fully implemented in any healthcare system yet, there are many developed countries interested in its adaptation to decision-making processes. The key feature of MCDA, that is the role of public opinion in the selection of reimbursement principles, draws particular attention. The article covers the theory regarding both MCDA and aggregation of individual preferences. The relevant experiences from published research findings are presented as well. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Analiza wielokryterialna; Wielokryterialne podejmowanie decyzji; Alokacja zasobów; Ochrona zdrowia

EN

Multicriteria analysis; Multiple-criteria decision making; Resource allocation; Health care protection

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 2 (49)
• Strony: 130--143

Twórcy

autor

Katarzyna Kolasa

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

Bibliografia

• Arrow K., Social choice and individual values, John Wiley & Sons Inc., New York, London, Sydney 1963.
• Culyer A.J., Where are the Limits of Cost-Effectiveness Analysis and Health Technology Assessment? " Journal of the Medical Association of Thailand", 2014, nr 97 (Suppl. 5).
• Culyer A.J., Bombard Y., An equity framework for health technology assessment, "Medical Decision Making", 2012, nr 32(3).
• Daniels N., Sabin J., Limits to health care: Fair procedures, democratic deliberation, and the legitimacy problem for insurers, "Philosophy & Public Affairs", 1997, nr 26.
• Diaby V., Goeree R., How to use multi-criteria decision analysis methods for reimbursement decision- making in healthcare: a step-by-step guide, "Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res.", 2014, nr 4(1).
• Dolan J.G., Multi-criteria clinical decision support: A primer on the use of multiple criteria decision making methods to promote evidence-based, patient-centered healthcare, "Patient", 2010, nr 3(4).
• Dóra E. i współ., Multicriteria Decision Analysis in the Reimbursement of New Medical Technologies: Real-World Experiences from Hungary, "Value in Health", 2014, 17(4).
• Florin D., Dixon J., Public involvement in health care, "BMJ", 2004, nr 328 (7432).
• Goetghebeur M. i współ., Evidence and Value: Impact on Decision Making -the EVIDEM framework and potential applications, "BMC Health Services Research", 2008, nr 8(270).
• Johannesson M., Theory and Methods of Economic Evaluation of Health Care, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 1996.
• Lenaghan J., Involving the public in rationing decisions. The experience of citizens juries, "Health Policy", 1999, nr 49(1-2).
• Sen A.K., Collective rationality, [w:] A.K. Sen, Collective Choice and Social Welfare, North-Holland, Amsterdam 1970.
• Sen A.K., The Impossibility of a Paretian Liberal, "Journal of Political Economy", 1970, nr 78.
• Sen A.K., The Possibility of Social Choice, "The American Economic Review", 1999, nr 89(3).
• Tanios N. i współ., Which criteria are considered in healthcare decisions? Insights from an international survey of policy and clinical decision makers, "International Journal of Technology Assessment in HealthCare", 2013, nr 29(4).
• Vanhuysse P., On Sen's Liberal Paradox and its Reception within Political Theory and Welfare Economics, "Politics", 2000, nr 20(1).